1-Mavzu: “Transport iqtisodiyoti” fаnining аhаmiyati vа dоlzаrbligi

1-Mavzu: “Transport iqtisodiyoti” fаnining аhаmiyati vа dоlzаrbligi

Katta o’qituvchi: XALMUXAMEDOVA Z.B.

REJA:

• 1.Transportning xalq xo’jaligidagi ahamiyati.
• 2.Transportning moddiy ta'limotlarini ishlab chiqarishdagi o’ziga xos xususiyatlari.
• 3.Avtomobil transport iqtisodiyoti fan sifatida.

Transport (lot. transporto — tashiyman) — ijtimoiy moddiy ishlab chiqarish tarmogʻi. yuklarni va yoʻlovchilarni bir joydan ikkinchi joyga eltishni, mamlakat viloyat va tumanlari, korxonalari, xalq xoʻjalik tarmoqlari oʻrtasida, shuningdek, mamlakat ichida ayirboshlash va aloqani taʼminlaydi.

• Transport iqtisodiyoti fanining maqsadi – ta'lim olayotganlarga amaliy iqtisodiy bilimlarni, shuningdek, mustaqil fikrlash hamda olingan axborotlar va mustaqil o‘rganish yordamida transport iqtisodiyoti muammolari (masalalari) bo‘yicha qaror qabul qilish ko‘nikmalarini singdirishdadir.
• Transport iqtisodiyoti fanining asosiy vazifalari ushbu maqsaddan kelib chiqqan holda talabalarga fan bo‘yicha o‘qitiladigan asosiy mavzulari va ularning mohiyatini o‘zlashtirish, fanning boshqa fanlar bilan bogliqligini aniqlash va transport iqtisodiyotida turli transport vositalari orqali xizmat ko‘rsatish, transport xavfsizligining umumiy masalalari kabi chuqur bilimlarni egallash hisoblanadi.

Аvtomobil transportida texnika taraqqiyotini yo’nalishlariga quydagilar kiradi

Аvtomobil transporti moddiy texnika bazasini rivojlantimrish va takkomillashtirish,
i/ch jarayonini va eng avvalo, tashish jarayonini takomillashtirish,
i/ch ni va boshqarishni takomillashtirish.

Transport tarmog'ini saqlash, takomillashtirish va kengaytirishni moliyalashtirish va moliyalashtirish usullari keng muhokama qilinmoqda va transport iqtisodiyoti sohasiga kiradi.

Moliyalashtirish masalalari
Transport imkoniyatlarini etkazib berishni tartibga solish
Franchayzing
Transport tarmog'idagi o'zgarishlarni baholash

Moliyalash- tirish masalalari

. transport imkoniyatlarini etkazib berish uchun mablag 'yig'ish usullari bilan bog'liq. Soliq va foydalanuvchi to'lovlari mablag‘ yig'ishning asosiy usullari hisoblanadi. Soliq umumiy bo'lishi mumkin (daromad solig'i), mahalliy (savdo solig'i yoki er qiymatiga solinadigan soliq) yoki o'zgaruvchan (yonilg'i solig'i) va foydalanuvchi to'lovlari yo'l haqi, tirbandlik to'lovlari yoki tariflar bo'lishi mumkin).

Transport imkoniyat-larini etkazib berishni tartibga solish -

xavfsizlik qoidalariga ham tegishli iqtisodiy tartibga solish. Transport iqtisodiyoti transport vositalarini etkazib berishni iqtisodiy tartibga solish masalalarini, xususan transport xizmatlari va tarmoqlari davlat sektori tomonidan, xususiy sektor tomonidan taqdim etilishi yoki ikkalasining aralashmasi bilan bog'liqligini ko'rib chiqadi.

Franchayzing -

erkin bozordagi etkazib berish natijalari va ta'minotning ijtimoiy natijalarini muvozanatlashtiradi-gan transport ta'minotini yaratish uchun ishlatilishi mumkin.

Transport tarmog'idagi o'zgarishlarni baholash -

transport iqtisodiyotining muhim qo'llanmalaridan biridir. Har qanday transport loyihasini amalga oshirish zarurligini baholash uchun transport iqtisodiyoti yordamida loyihaning xarajatlarini uning foydalari (ijtimoiy va moliyaviy) bilan taqqoslash mumkin.

Loyihalarni baholash va baholash siyosatni ishlab chiqish tsiklining bosqichlarini tashkil etadi, ular quyidagilarni o'z ichiga oladi:

• loyihaning asosini aniqlash
• maqsadlarni belgilash
• baholash
• loyihaning amalga oshirilishini monitoring qilish
• baholash
• kelajakdagi loyihalarni xabardor qilish uchun qayta aloqa. 

E’tiboringiz uchun

rahmat