1-mavzu: Dorixona va dori vositalari
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dorishunoslik
|
Ogʻirlik va oʻlchov.
Dorixona amaliyotida ogʻirlik birligi deb gramm (g), hajm birligi deb millilitr (ml) olinadi. Boshqa miqdorlaming nomlari asosiy birliklaming nomiga va tegishli old qoʻshimchalarga bogʻliq boʻladi (“detsi” - oʻndan bir qism, “santi” - yuzdan bir qism , “milli” -mingdan bir qism). Retseptda bir gramm -1,0; 1 detsigramm - 0,10, 1 santigramm - 0,01; 1 milligramm e 0,001 deb belgilanadi. Toʻkiladigan moddalar koʻpi bilan 1,5-5, 0-10, 0-20, -50, 0-100 tosh qoʻyib dorixona tarozlarida oʻlchanadi. Zaharli va hidi oʻtkir moddalar uchun alohida taroz boʻlishi kerak. Koʻp miqdordagi toʻkiladigan moddalar tarali (retseptura tarozlarida) yoki stolda turadigan odatdagi tarozlarda tortiladi. Tortish uchun maxsus qadoq toshlardan mayda - milligramm toshlar (10 milligrammdan 1 g gacha) va yirik - raqamli toshlar (1 g dan 200 g gacha yoki 1 g dan 500 g gacha) boʻlgan toshlardan foydalaniladi. Suv va dori moddalarning suvdagi eritmalari oʻlchov idishlari (silindr, menzurka va boshqalar) yordamida hajm usuli bilan oʻlchanadi. Kichikroq hajmdagi suyuqliklar standart tomchi oʻlchagich bilan oʻlchanadi. Dori moddalarining baʻzi erituvchilari, masalan, suyuq moylar, spirt ogʻirlik usulida oʻlchanadi. 7 Farmakologiya - grekcha coʻzdan olingan boʻlib, farmakon–dori, logos–taʼlimot dorilar toʻgʻrisidagi taʼlimot maʼnosini bildiradi. Jarrohlikmi, doyachilikmi, umuman tibbiyot amaliyotining hamma sohalarida davolashning dastlabki universal usuli kishi organizmiga dori moddalarini yuborishdir. Dorishunoslik organizmga yuborilganda shifobaxsh taʼsir koʻrsatadigan yoki kasalliklarni oldini olishga yordam beradigan dori moddalar haqidagi fan. Hozirgi kunda nerv tizimiga, qon bosimiga, meʼda– ichak, nafas, siydik -tanosil, endokrin bezlari va boshqa bir qator organ va tizimlarning funksiyasiga, bakteriyalarga, viruslarga qarshi qoʻllaniladigan juda koʻplab dori vositalari mavjud. Hozirgi kunda turli-tuman kasalliklarni davolashda va ularning oldini olish maqsadida ishlatilayotgan 9000 ga yaqin turli – xil dori vositalari tibbiyot amaliyotida qoʻllanilishida farmakologiyaning oʻrni salmoqlidir. 8 |