1. Matritsa haqida tushuncha. Matritsalar va ular ustida amallar

3-misol. Matritsa rangini aniqlang. 
[
] [
] [
] [
] [
]=3-2=1
RangA=2 
4-misol. Matritsa rangini aniqlang. 
A=
[
] 
Yechish: ikkinchi satrga (-2)ga ko’paytirilgan birinchi satr elementlarini,uchinchi 
satrga(-1)ga ko’paytirilgan birinchi satr elementlarini qo’shamiz: 
[
] [
]
Uchinchi satrga (-2) soniga ko’paytirilgan birinchi satr elementlarini qo’shamiz: 
[
] [
] [
] 
Noldan farqli elementlari bor satrlar soni 2 ta,demak, r(A)=2. 
noldan farqli minorlaridan biri 
=
[
]=1. Demak, r(A)=2 
Misol. Matritsa rangini aniqlang. 
[
] [
] , [
]=4-6=-2 RangA=2 
Determnant tushunchasi. 
Deteriminant-berilgan sonli jadval elementlari asosida maxsus qoida bo’yicha 
hisoblanadigan son bo’lib,jadvalning tartibiga qarab,uni hisoblash qoidasi 
aniqlanadi.Matritsa va determinantlar uchun o’zaro farqli belgilashlardan 
foydalaniladi. Masalan, A matritsaning determinant |A| yoki detA orqali 
belgilanadi.Ixtiyoriy haqiqiy sonni birinchi tartibli tartibli determinant deb qarash 
mumkin. 

---

1.Tarif: Ikkinchi tartibli 
[
] matritsaga mos keluvchi va a d-b c 
munosabatlar bilan aniqlangan songa 2-tartibli determinant deyiladi va 
|
|
kabi belgilanadi. 
Determinant uchun satr ,ustun,element,tartib va diagonal tushunchalari
kvadrat matritsalardagi kabi anqlangan.Tarifga ko’ra 2-tartibli determinantning 
qiymati asosiy dioganalda yotuvchi ikki element ko’paytmasidan yordamchi 
diagonalda yotuvchi ikki element ko’paytmasini ayirish natijasiga teng: 
|
|
Misol. Quyidagi ikkinchi tartibli determinantni hisoblang. 
|
| ( )