1- mavzu: Natural sonlarning o`qilishi va yozilishi


Quyidagi sonlardan qaysilari 2 ga bo`linadi



Yüklə 0,51 Mb.
səhifə6/12
tarix18.04.2023
ölçüsü0,51 Mb.
#99706
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
1-kitob. khiva math (1)

1. Quyidagi sonlardan qaysilari 2 ga bo`linadi.


1) 252112

3) 56876

2) 2421586

4) 2548963

5) 4864123

6) 296636

7) 4578612

8) 457248

9) 847962

10) 1457862

11) 146698

12) 457118

13) 1486112

14) 44238

15) 148652

16)148118









2. Quyidagi



sonlardan qaysilari



5 ga bo`linadi.




1) 2521120

3) 56870

2) 24215800

4) 2548962

5) 1241235

6) 5676930

7) 4578615

8) 4886240

9) 847000

10) 1457865

11) 1486842695

12) 25722515



3. Quyidagi sonlardan qaysilari 10 ga bo`linadi.

1) 25211220

3) 456875

2) 21215800

4) 2548965

5) 12412000

6) 15876900

7) 4578610

8) 45786288620

9) 847965

10) 31457862

11) 1480076920

12) 2579245200

7- Mavzu: Sonlarning 3 ga , 9 ga, bo'linish belgilari

    1. Sonlarning 3 ga bo'linish belgisini ayting?

Raqamlari yig'indisi 3 ga bo'linadigan sonlar 3 ga qoldlqsiz bo'linadi.
Masalan : 372; 3 +7 + 2 = 12;
Raqamlari yig'indisi 12 3 ga bo'linadi demak 372 ham 3 ga bo'linadi

    1. Sonlarning 9 ga bo'linish belgisini ayting?

Raqamlari yig'indisi 9 gа bo'linadigan sonlar 9 gа qoldiqsiz bo'linadi.
Masalan: 5058; 5 + 0 + 5 + 8 = 18
Raqamlari yig'indisi 18 9 ga bo'linadi demak 5058 ham 9 ga bo'linadi


  1. Quyidagi sonlardan qaysilari 3 ga bo`linadi.


1) 2521122

3) 56876

2) 24215862

4) 2548962

5) 1241232

6) 5676936

7) 4578612

8) 457862886249

9) 847962

10) 1457862

11) 148617842691

12) 257921445211

13) 348696117

14) 4455514239

15)148652

16) 44879244552


  1. Quyidagi sonlardan qaysilari 9 ga bo`linadi.

1) 25211224

3) 456876

2) 21215862

4) 2548962

5) 12412323

6) 15876936

7) 4578612

8) 457862886249

9) 847962

10) 31457862

11) 1486176921

12) 2579245200

13) 348696117

14) 48235142394

15) 148652

16) 498452354712



  1. Yulduzchalar o'rniga shunday raqamiarni qo'yingki, natijada hosil bo'lgan son 9 ga qoldiqsiz bo'linsin:


1) 235*; 2) 47* 2; 3) 5* 65; 4) *711; 5) 1**1.


8- Mavzu: Sonlarning 4 ga , 25 ga, 8 ga , 16 ga bo'linish belgilari


    1. Sonlarning 4 ga bo'linish belgisini ayting?

Berilgan sonning oxirgi ikkita raqamidan tashkil topgan son 4 ga bo`linsa , yoki oxirgi ikkita raqam 0 bo'lsa, berilgan son ham 4 ga bo'linadi.
Masalan. 1692. 92 4 ga bo'linadi berilgan son ham 4 ga bo'linadi

    1. Sonlarning 25 ga bo'linish belgisini ayting?

Oxirgi ikkita raqami 0 bo`lsa, yoki 25 gа bo'linsa, berilgan son ham 25 ga bo'linadi.
Masalan: 259500; 451625; 4892875.

    1. Sonlarning 8 ga bo'linish belgisini ayting?

Oxirgi uchta raqami 0 bo`lsa, yoki 8 ga bo'linsa, berilgan son ham 8 ga bo'linadi.
Masalan : 2048; 2000; 25983256



    1. Sonlarning 16 ga bo'linish belgisini ayting?

Berilgan sonning oxirgi to`rtta raqamidan tashkil topgan son 16 ga bo`linsa , yoki oxirgi to`rtta raqam 0 bo'lsa, berilgan son 16 ga bo'linadi.

1. Quyidagi sonlardan qaysilari 4 ga bo`linadi.


1) 2521124

3) 56875

2) 24215800

4) 2548960

5) 82412300

6) 5676936

7) 2242784

8) 4578862463

9) 847900

10) 1457862

11) 140069100

12) 251445296

13) 878696100

14) 4455514239

15) 448654

16) 5478244500



2. Quyidagi sonlardan qaysilari 8 ga bo`linadi.

1) 2521248

3) 56888

2) 24215816

4) 2548256

5) 1241160

6) 567618000

7) 4578328

8) 462886249

9) 847960

10) 145001232

11) 14784200

12) 251445208

13) 348696000

14) 44555142216

15) 148648

16) 44879244552

9- Mavzu: Sonlarning 6 ga , 11 ga bo'linish belgilari

    1. Sonlarning 6 ga bo'linish belgisini ayting? 2 va 3 ga bo'linadigan sonlar 6 gа qoldiqsiz bo'linadi.

Masalan : 18, 48.

    1. Sonlarning 11 ga bo'linish belgisini ayting?

3. Berilgan sonning toq o'rindagi raqamlari yig'indisidan juft o'rindagi raqamlari yig'indisini ayirganda 0 hosil bo'lsa, yoki 11 gа karrali son hosil bo'lsa, berilgan son 11 gа bo'linadi.
Masalan: 50457. (5 + 4 + 7) – (0 + 5) = 16 – 5 = 11.

  1. Quyidagi sonlardan qaysilari 6 ga bo`linadi.


1) 2521122

5) 56876

9) 148652

13) 448792452

2) 24215862

6) 2548962

10) 348696117

14) 4455514239

3) 1241232

7) 5676936

11) 4578612

15) 4578288248

4) 847962

8) 1457862

12) 1486742691

16) 257214214




  1. Quyidagi sonlardan qaysilari 11 ga bo`linadi.

1) 1529 3) 292831 2) 2915 4) 312928
5) 124120 6) 158769 7) 4578610 8) 45782862


10- Mavzu: Boshqa sonlarga bo'linish belgilari


    1. Sonlarning 12 ga bo'linish belgisini ayting?

3 va 4 ga bo'lingan son 12 ga bo'linadi.



    1. Sonlarning 20 ga bo'linish belgisini ayting?

5 va 4 ga bo'lingan son 20 ga bo'linadi

    1. Sonlarning 14 ga bo'linish belgisini ayting?

2 va 7 ga bo'lingan son 14 ga bo'linadi

    1. Sonlarning 15 ga bo'linish belgisini ayting?

5 va 3 ga bo'lingan son 15 ga bo'linadi

    1. Sonlarning 36 ga bo'linish belgisini ayting?

9 va 4 ga bo'lingan son 36 ga bo'linadi

    1. Sonlarning 45 ga bo'linish belgisini ayting? 9 va 5 ga bo'lingan son 45 ga bo'linadi

    2. Sonlarning 35 ga bo'linish belgisini ayting? 7 va 5 ga bo'lingan son 35 ga bo'linadi

    3. Sonlarning 18 ga bo'linish belgisini ayting?

2 va 9 ga bo'lingan son 18 ga bo'linadi

11- Mavzu: Tub va murakkab sonlar





    1. Tub son deganda nimani tushunasiz?

Faqat o'ziga va birga bo'linadigan natural sonlarga tub sonlar deyiladi. Masalan. 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, ....

    1. Murakkab son deganda nimani tushunasiz?

Ikkitadan ortiq bo'luvchisi bo'lgan natural sonlarga murakkab sonlar deyiladi. Masalan. 4, 9, 21, 36, ... .






    1. Eng kichik tub son qaysi? Birinchi – eng kichik tub son 2 ga teng

    2. Tub sonlar ichida juft sonlar bormi ? 2 – yagona juft tub son

Qolgan barcha tub sonlar toq



    1. O'zaro tub sonlar deganda nimani tushunasiz?

Birdan boshqa umumiy bo'luvchilarga ega bo'lmagan sonlarga o'zaro tub sonlar deyiladi.
Masalan. 15 va 8 o'zaro tub sonlardir chunki ular birdan boshqa umumiy bo'luvchilarga ega emas 15 ning bo`luvchilari ; 1, 3, 5, 15
8 ning bo`luvchilari ; 1, 2, 4, 8



    1. Berilgan a sonining natural bo'luvchilari soni ( NBS) qanday topiladi?

  1. Buning uchun son tub ko'paytiruvchilarga ajratiladi va tub ko'paytiruvchilar ko`paytmasi shaklida yoziladi

a = 2n • 3m • … • pk



  1. Natural bo'luvchilari soni ( NBS ) quyidagicha topiladi NBS(a) = (n + 1) • (m + 1) • … • (p +1)

Masalan. 24 sonining natural bo'luvchilari nechta?
1) Son tub ko'paytiruvchilarga ajratiladi va tub ko'paytiruvchilar ko`paytmasi shaklida yoziladi 24 2
12 2
6 2 24 = 23 • 31
3 3
1

2) NBS(24) = (1 + 3) • (1 + 1) = 8


58) Berilgan a sonining natural bo'luvchilari yig`indisi Y(a) qanday topiladi?


1) Son tub ko'paytiruvchilarga ajratiladi va tub ko'paytiruvchilar ko`paytmasi shaklida yoziladi a = 2n • 3m • … • pk



2) Y(a) 
2n1 1
2 1
3m1 1

3 1


   
pk1 1
p 1

Masalan. 140 sonining natural bo'luvchilari yig`indisini topaylik



  1. Son tub ko'paytiruvchilarga ajratiladi va tub ko'paytiruvchilar ko`paytmasi shaklida yoziladi

140 2


70 2 140 = 22 ּ 51 ּ 71
35 5
7 7
1



2) Y(a) 
221 1
2 1
511 1
5 1
711 1
7 1
7 24 48
1 4 6
 336




Yüklə 0,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12



Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət
gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə
Stomatologiya
Anesteziologiya
Cərrahlıq
Ginekologiya
Tibb

yükləyin