1- mavzu: Natural sonlarning o`qilishi va yozilishi



Yüklə 0,51 Mb.
səhifə4/12
tarix18.04.2023
ölçüsü0,51 Mb.
#99706
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
1-kitob. khiva math (1)

№ 1. Qo'shing:


1) 5738831014 + 3232711884; 2) 100680803992 + 810698112;
3) 123498765 + 876501234; 4) 135792468 + 864201357

№ 2 Ayirmani toping


1) 93634003000 - 7569405302; 2) 106202601413 - 33555660546;
3) 21517181194 - 406503083; 4) 639500870403 - 876039103


№ 3 Ayiring.


1) 4867 dan 986 ni; 4) 26495338 dan 207454 ni;
2) 103432 dan 73504 ni; 5) 11831548 dan 8037064 ni;
3) 459604 dan 217317 ni; 6) 101101101 dan 323469 ni


№ 4. Hisoblang


1) 400506+31534-13534

5) 632-587+16521

2) (184+359)-239

6) (7857+2459)-2197

3) (423+812)-304

7) (9506+4675)-2075

4) (7432-5397)-257

8) 7509-(4134+2405)

5 . Hisoblang.


1) 426∙43

2) 209∙35

3) 211∙19

4) 908∙105

5) 27∙388

6) 55∙333

7) 34∙205

8) 207∙504

9) 910∙120

10) 3410∙67

11) 9876∙543

12) 73∙220

13) 120∙91

14) 540∙104

15) 650∙148

16) 549∙112

17) 3005∙103
21) 692∙105

18) 5400∙201
22) 833∙541

19) 7050∙3020
23) 198∙207

20) 1034∙404

6. Ko`paytirishning xususiy hollaridan foydalanib hisoblang


1) 40∙700 2) 75∙110∙800 3) 500∙320∙600
4) 50∙800 5) 450∙30∙200 6) 2500∙600∙40
7) 8000∙600 8) 130∙500∙200 9) 1250∙450∙400
10) 300∙7500 11) 150∙540∙200 12) 160∙250∙120


№ 7. Bo'linmani hisoblang


1) 48׃2

4) 842׃2

7) 72:6

10) 640׃8

13) 80׃5

16) 784׃4

2) 36׃3

5) 369׃3

8) 96׃ 8

11) 270׃3

14) 508׃2

17) 630׃5

3) 48׃4

6) 488׃4

9) 56׃4

12) 75׃5

15) 852׃3

18) 855׃3

1) 1856:4



4) 61384:8



7) 19284:6



10) 26120:8



13) 5536:8



2) 3234:7

5) 134542:2

8) 25016:4

11) 894:3

14) 4655:5

3) 38576:4

6) 247932:3

9) 24948:7

12) 980:4

15) 10703:7

16) 39258:6

17) 37284:4

18) 43668:9

19) 10572:4

20) 20881:7

1) 55488׃6



4) 80080:8



7) 748915:5



10) 772:4



13) 7812:6



2) 18992׃8

5) 29571:3

8) 96180:2

11) 3295:5

14) 8012:4

3) 74196:4

6) 27063:9

9) 693:3

12) 4884:6

15) 7620:4

16) 1000 : 5

17) 5628 : 7

18) 4437 : 9

19) 31507:7

20) 5424:6

8. Bo'lish amalini bajaring:



1) 782 ׃ 23;

3) 2121 ׃ 21;

5) 8729 ׃ 43;

7) 9840 ׃123;

9) 30780 ׃ 76.

2) 1218׃42

4) 23023׃23;

6) 22680׃56;

8) 4914 ׃ 273;

10) 13072 : 43

9 Bo'linmani hisoblang
1) 42535 ׃ 47; 5) 214652 ׃ 206;

9) 3909984 ׃ 3856;



2)324720 ׃ 36;

6) 113625 ׃ 375;

10) 1021020 ׃ 7293;

3) 26122 ׃ 37;

7) 238392 ׃ 473;

11) 1769482 ׃ 3497;

4) 2362340׃58;

8) 131242 ׃ 311;

12) 14516608 ׃ 4826;

10 Bo'lishning xususiy hollaridan foydalanib hisoblang.



1) 90000 ׃ 360;

5) 4260600 ׃ 5400;

9) 130848 ׃ 232

2) 595000 ׃ 1700;

6) 1876800 ׃ 4800;

10) 162174 ׃ 537

3) 7290000 ׃ 1800;

7) 120000 ׃ 4000;

11) 852600 ׃ 2030

4) 5848000 ׃ 172000;

8) 3710000 ׃ 3500.

12) 12186450 ׃ 3009

3- Mavzu:. NATURAL SONLAR USTIDA TO'RT AMALGA DOIR MASHQLAR





  1. Natural sonlar ustida ishlatiladigan amallar qaysilar? qo`shish ; ayirish; ko'paytirish va bo'lish




  1. Birinchi bosqich va ikkinchi bosqich amallarini ayting

Qo'shish va ayirish—birinchi bosqich amallari, ko'paytirish va bo'lish esa ikkinchi bosqich amallari deyiladi

Bir necha amallar ishtirok etgan mashqlarni yechishda . amallarni bajarish tartibiga rioya qilish zarur. Amallarni bajarish tartibi quyidagi qoidalar asosida bo'ladi:



  1. Amallarni bajarish tartibining 1.1 Qoidasini ayting ?

    1. Qoida Agar ifoda faqat birinchi bosqich amallaridan iborat bo'lib, qavslar ishtirok etmasa, ular yozilish tartibida—chapdan o'ngga ketma-ket bajariladi:

1 2 3
Misol 8 – 3 + 5 + 10= 20;



  1. Amallarni bajarish tartibining 1.2 Qoidasini ayting ?

    1. Qoida Agar ifoda faqat ikkinchi bosqich amallaridan iborat bo'lib, qavslar ishtirok etmasa, ular yozilish tartibida—chapdan o'ngga ketma-ket bajariladi

1 2 3 4
Misol 7 • 8 ׃ 2 ׃ 4 • 5 = 3 5





  1. Amallarni bajarish tartibining 2 Qoidasini ayting ?

2 Qoida Agar ifodada ham birinchi, ham ikkinchi bosqich amallari ishtirok etib, qavslar bo'lmasa, u holda oldin ikkinchi bosqich amallari bajariladi . So`ngra birinchi bosqich amallari bajariladi:
3 1 4 2 5
1- Misol: 15 + 48 ׃ 6 – 52 ׃ 26 + 3 =
= 15 + 8 – 2 + 3 = 20
1 4 2 5 3
2- Misol 7 • 9 – 12 ׃ 3 + 12 ׃ 12 =
= 63 – 4 + 1 = 60



  1. Amallarni bajarish tartibining 3. Qoidasini ayting ?

3. Qoida Agar ifodada qavslar mavjud bo'lsa, avval qavslar ichidagi amallar birinchi va ikkinchi qoidalarga asoslanib bajariladi. So'ngra shu qoidalarga ko'ra boshqa amallar bajariladi:
1- Misol:

5 3 6 4 1 2


12 15 + 48 ׃ 6 — 3 • (52׃26 + 3) =
5 3 6 4 2


= 12 15 + 48 ׃ 6 — 3 • (

2

+ 3) =

5 3 6 4
= 1215 + 48 : 6 — 3 •

5


=


5 6







= 1215 + 8 — 15




= 1208

2 1 3 5 4


2-Mi s o l . (790 —17472׃84) • 64 + 54 • 903 =
2 3 5 4
= (790 — 208 ) • 64 + 54 • 903 =
3 5 4
= 582 • 64 + 54 • 903 =
5
= 37248 + 48762 = 86010.



1. Amallarni bajaring:







1) 12 • 2 + 48 ׃ 4;

4) 81 ׃ 9 + 15 • 4;

2) 70 • 10 – 10 • 55;

5) ((144 ׃ 4) ׃ 9) ׃ 2 + 5;

3) 100 + 99 • 100;

6) (48 ׃ 12 + 64 ׃ 4) ׃ 5.

2.Amallarni bajaring:




1) 19 • 43 – 118; 2)

7048 + 207 • 6;

5) 728 – 27 • 15;

3) 299320׃28 – 8432; 4)

318 • 27 + 29138 ׃ 34.

6) 486 + 26 • 63;

3. Amallarni bajaring:
1) 16 – 8 ׃ 4 + 2 • 4



2) 30 – 18 ׃ 6 + 8 • 4

3) 54 + 36 ׃ 6 – 5 • 9



4) 12 – 6 ׃ 3 – 16 : 8

5) 18 – 9 ׃ 3 + 2• 4

6) 18 + 12 ׃ 2 – 5 • 3

4. Amallarni bajaring:







1) 42 – (6 • 4 + 32 ׃ 4) 2) (42 – 6) • (4 + 32) ׃ 4
3) (42 – 6) • 4 + 32 ׃ 4 4) (42 – 6) • (4 + 32 ׃ 4)


№ 5 Amallar tartibini belgilang va ularni bajaring:


1) 3080 - (9658 + 2027): 615; 3) (45 • 284 - 203 • 45 - 405) ׃ 405 - 6;
2) 30200 - (34 • (296 – 2850 ׃ 475) + 140) •3; 4) ((312 ׃ 13 + 27 • 8) ׃ 10 + 97) ׃ 11;
5) 9959 + (18•27 + 906 ׃ (3983 – 3832)) ׃ 12; 6) (17·92 + 34·4) : 85 + (48·18 - 48·9) : 24

№ 6 Amallar tartibini belgilang va ularni bajaring:


1) 34∙8 – 1218:(1866 – 24∙27) 5) (7380 + 309 • 28) : 32 + 4356 : (3902 – 2813)


2) 68∙3 + 6048:(7974 – 86∙81) 6) (5145 : 15 + 945 : 45) • 3 – ( 572 : 13 – 513: 27)
3) 42∙24 – 6024:(1488 – 29∙34) 7) (8345 + 655) : 150 • 13 – 1000 : (48 • 3 + 56)
4) 81∙19 + 9680:(1866 – 41∙16) 8) 1710 : 18 + 4 • (8406 : 9 – 1422 : 3)


№ 7. Amallarni bajaring:


1) (31 • 36 + 31 • 64) : 25 + (16 • 53 – 16 • 23) : 48
2) 22 • ( 1247 – 347) + (720 : 15 + 1548 : 36) • 3
3) (72 • 52 – 64 • 26) : 10 + (216 : 36 + 432 : 72) • 8
4) (25 • 47 – 725 : 29) : 25 + 1036 : 37 – 9
5) (6535 – 858) : 7 – (432 : 48 – 6)


4- Mavzu:. TENGLIK VA TENGLAMA





  1. Ifoda deganda nimani tushunasiz ?

  • Sonlar va harflardan tuzilib, arifmetik amal belgilari bilan birlashtirilgan yozuv ifoda deyiladi Ifodaga misollar 1) 5 + 7 • 3;

2) 30 ׃ 6 +2;
3) 2 • a + 25



  1. Tenglik deb nimaga aytiladi ?

  • « = » belgisi bilan birlashtirilgan ikkita ifodaga tenglik debyiladi.

Tenglikka misollar


1) 12 + 7 = 5 + 14 ;
2) a • 5 = 10 + 20



  1. Tenglama deganda nimani tushunasiz ?

  • Noma’lum son qatnashgan tenglikka tenglama deyiladi.

Tenglamaga misollar


1) x – 50 = 10 ; 3) 412 = y – 204
2) x ׃ 3 = 15 ; 4) ( 42 + a ) + 11 = 98

  1. Tenglamaning ildizi deganda nimani tushunasiz ?

  • Noma’lumning berilgan tenglamani to`g`ri tenglikka aylantiradigan qiymati tenglamaning ildizi ( yoki yechimi) deyiladi




  1. Tenglamani yechish deganda nimani tushunasiz ?

  • Tenglamani yechish deganda , tenglamaning ildizini topish ( yoki ildizi yo`qligini ko`rsatish) tushuniladi .



№ 1 Tenglamani yeching


1) 440 + x = 580

7) x +163 = 302

13) 215 = 403 – x

2) x – 523 = 747

8) 462 + x = 1980

14) 815 = 392 + y

3) x + 123 =296

9) b – 2001 = 999

15) 412 = y – 204

4) 830 – x = 460

10) a – 49 = 117

16) 863 = k – 67

5) y + 415 = 523

11) 60 = 12 + x

17) 183 = 206 – y

6) a – 85 = 216

12) 95 = y + 83

18) 485 = 900 – k

2 Tenglamani yeching


1) x + 14 = 74 5) 114 – m = 24 9) k – 183 = 65
2) 154 + y = 164 6) n – 138 = 268 10) x – 223 = 0



3) 93 – a = 73

7) x + 56 =121

11) y – o = 45

4) b – 38 = 62

8) 424 – y = 273

12) b + 81 = 119




Yüklə 0,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin