Yashash muhiti deb tabiatning bir —biriga taʼsir qiluvchi tirik mavjudotlar bilan qoplangan qismiga aytiladi. Yashash sharoiti hayot uchun kerakli omillar yigʼindisidan iborat boʼlib, bularsiz organizmlar yashay olmaydi



Yüklə 10,3 Mb.
səhifə3/5
tarix02.10.2023
ölçüsü10,3 Mb.
#151459
1   2   3   4   5
ekologiya slide

Gidatofitlar – hayoti doimo suvda o’tuvchi bu guruhga asosan suv o’tlar kiradi.
  • Gidrofitlar –Suv nilufarlari, g’ichchak, nayzabarg, o’qbarg
  • Gigrofitlar –Ular daryo va ko’l bo’ylari, botqoqliklarda, sernam o’rmonlar o’simliklardir.
  • Mezofitlar –ularga ko’pchilik madaniy va yovvoyi holdagi o’simliklar kiradi.
  • Kserofitlar –Dasht, cho’l va chala cho’l zonalarida keng tarqalgan bu o’simliklar o’z navbatida 2 guruhga ajratiladi: sklerofitlar va sukkulentlar.
    • Harorat omili
    • O’simliklar va hayvonlarda moslanish.
    • Morfologik moslashishlarga suv muhitida gidrobiontlarning suv qarshiligini kesib yurishiga mos tana tuzulishi, shuningdek, plankton organizmlarning suvda moslashgan holda yashashi kabilarni oʼsimliklar dunyosida esa choʼl sharoitida minimum suv sarflashga moslashish sifatida barglarning reduktsiya-lanishi yoki butunlay boʼlmasligi, ildizlarining chuqur kirib borishi kabilarni koʼrsatish mumkin.
    • Fiziologik moslanishlarga hayvonlarda ozuqa tarkibiga koʼra, ovqat hazm qilish sistemasida fermentlarning maʼlum turlarining uchrashi yoki choʼlda yashovchi hayvonlarning suvga boʼlgan ehtiyojini qondirish uchun yogʼlarning biokimyoviy oksidlanishidan foydalanishi kabilar misol boʼladi.
    • Oʼsimliklarda kechadigan fotosintez va boshqa biokimyoviy jarayonlar atmosferadagi gazlar tarkibiga bogʼliqdir.
    • Biokimyoviy moslanish yogʼlarning biokimyoviy oksidlanishidan foydalanishi kabilar misol boʼladi. Oʼsimliklarda kechadigan fotosintez va boshqa biokimyoviy jarayonlar atmosferadagi gazlar tarkibiga bogʼliqdir.
    • Hulqiy yoki etologik moslanishlar hayvonlar uchun xos boʼlib, turli shakllarda namoyon boʼladi. Masalan, tashqi muhit bilan hayvon tanasi oʼrtasida normal issiqlik almashinuvi uchun in qurish boshpana topish), qulay haroratli joyni izlab topishi, qushlar va sutemizuvchilarda sutkalik va mavsumiy koʼchib yurishlar maʼlum.
    • Hayvonlar faqat harorat omiliga hulqiy tomondan moslashib qolmay, namlik, yorugʼlik va boshqa koʼpchilik ekologik omillarga ham moslashadi. Hulqiy moslanishlar yirtqichlarning oʼljani izidan yurishi, kuzatish, hamda oʼljani javob reaktsiyalarida koʼrinadi.
    1   2   3   4   5




    Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
    rəhbərliyinə müraciət

    gir | qeydiyyatdan keç
        Ana səhifə


    yükləyin