X. N. Zayniddinov Pedagogika kafedrasi mudiri, p f. d

Ko‘ngil ochishda – 
turli sohalarda robotlarni qo‗llanilishi ko‗plab bolalar va 
kattalarni o‗ziga mexanik o‗rtoqni yaratib olishga bo‗lgan qiziqishga olib keldi. 
Magazinlar peshtaxtalarida bolalar o‗yinchoqlari kam emas (shu jumladan radio 
boshqaruvga ega), qaysiki kuylay oladigan, raqsga tusha oladigan, ertaklar aytib 
bera oladigan va xatto ucha oladigan. «Katta» o‗yinchoqlar odatda murakkab va 
qimmat hisoblanadi, biroq zavq olish imkonini beradi.
 
Eng mashhur robotlardan biri bu ingliz Tespian, aloqa uchun yaratilgan 
gumanoid. Tespian ajoyib suhbatdosh bo'lishidan tashqari, u she'r o'qiydi va teatr 
tomoshalarini qanday ijro etishni biladi, shu bilan birga ishonch bilan imo-ishora 
qiladi va yuzida his-tuyg'ularning o'zgarishini ko'rsatadi. 
Zamonaviy ishlanmalarning cho'qqisi - gumanoid tipidagi robotlar. Xitoyda 
ular suhbatni davom ettira oladigan va hatto hazil qila oladigan real androidlarni 
yaratdilar. Ba'zida olimlar odamdan ajralib turmaydigan jonzotni ixtiro qilishga 
muvaffaq bo'lishadiki, "g'ayrioddiy vodiy" effekti paydo bo'ladi. 

---

30 
Bu psixologik hodisa shundan iboratki, odamlar odamga o'xshagan jonsiz 
ob'ektni (ob'ekt giperrealistik haykal yoki video o'yin qahramoni bo'lishi mumkin) 
ko'rishda nazorat qilib bo'lmaydigan qo'rquvni boshdan kechiradi. 
Ushbu ta'sirning sababi haqida hali ham aniq tushuntirish yo'q, ammo 
psixologlar chuqur ongsiz darajada odam "normallik" dan eng kichik og'ishlarni va 
android robotining simmetrik yuzini tahlil qiladi degan xulosaga kelishdi. 
odamlarning assimetrik yuzlariga) "mexanik" harakatlar va yirtiq, hissiyotsiz nutq 
bilan birgalikda tushunib bo'lmaydigan dahshatga olib kelishi mumkin. 
Taqdimotlarni o‘tkazishda. 
Promorobotlar mijozlarga xizmat ko‗rsatish 
uchun ishlatiladi. 2017 yilning 31 avgustida Rossiyaning jamg‗arma banklaridan 
birida «kelajak ofisi» ochilgan bo‗lib, unda yangilangan xizmatlar bilan tanishishi 
mumkin.
Bankning mexmonlari kirish joyida promorobot bilan salomlashar, turli 
savollariga javob olar, shu bilan birga robot kuylar va raqsga tushar edi. Yuzni 
tanib qolish imkoniyati tufayli robot suhbatdoshini eslab qolar, suratga olishi va 
xatto emotsiyalarini ekranda namoyish qilar edi.

---

31 
Yuqorida zamonaviy dunyoda robotlar qo‗llaniladigan bir nechta sohalarni 
sanab o‗tdik xolos. Aslida esa har yili robotlashtirish masshtabi kengayib 
bormoqda. Robotlarni turli sohalarda qo‗llanilishining o‗ziga xos afzalliklari va 
kamchiliklari mavjud.