Toshkent davl



Yüklə 439,94 Kb.
səhifə6/17
tarix14.07.2023
ölçüsü439,94 Kb.
#136577
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17
Otabekova Shahnoza dialektalogiya

    Bu səhifədəki naviqasiya:
  • 9.Adab
8.Adabiy tildagi jarangsiz undoshlar shevada qaysi orinlarda jaranglashadi? Misollar yozib, sharhlab bering.
Bizga ma‘lumki, jaranglashish hodisasi adabiy tilda spontan o‘zgarish atamasi bilan yuritiladi.Spontan o‘zgarish biror tovush ta‘sirida yuz bermaydi, balki u shevaning tarixiy rivojlanishi bilan bogliq hodisa hisoblanadi. Bunda jarangsiz undosh tovush talaffuzda jaranglashadi.
So'z oxirida bazida q undoshi g undoshiga o‘zgaradi. Masalan: Bayroq - bajrāγ
Varoq - varāγ Oriq -arïγ Qayroq- qarāγ Qishloq- qïšlāγ

Bazida p jarangsiz undoshning b jarangli undoshga o‘zgarishi:

Gapdon - gapdān -

F jarangsiz undoshi v jarangli undoshi singari talaffuz etiladi: Afsun - avsun
Tavsifnoma- tafsïvnāma Safsata savsata -
9.Adabiy tildagi jarangli undoshlar shevada jarangsizlanishiga ham misollar keltiring.
Bizning shevamizda jarangli undoshlarning jarangsizlashuvi quyidagi hollarda namoyon bo'ladi.
v jarangli undoshi f jarangsiz undoshi kabi talaffuz qilinadi: avtomat - aftāmat -
avtobus - aftābus -
D jarangli undoshi t jarangsiz undoshi singari talaffuz etiladi: Baland - balant

10
Qand -qant band bant
omad -āmat zavod - zavāt obod - ābāt ozod - āzāt

B jarangli undoshi p jarangsiz undoshi kabi talaffuz qilinadi: Maktab - maktap
kitob - kïtāp


Yüklə 439,94 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin