Potensial letal fəsad olan və istənilən neyroleptikin qəbulu nəticəsində yarana bilən bədxassəli
neyroleptik sindrom üçün səciyyəvi olan simptomlar: dəri örtüklərinin solğunluğu, hipertermiya,
əzələlərin rigidliyi, vegetativ sinir sisteminin disfunksiyası, huşun pozulması. Vegetativ sinir sis-
teminin disfunksiyasının yüksək tərləmə və arterial təzyiqin və nəbzin dəyişkənliyi kimi əlamət-
ləri hipertermiyadan əvvəl inkişaf edib erkən xəbərdarlıq simptomları ola bilər. Bədən hərarəti-
nin izahedilməz yüksəlməsi zamanı sulpirid ilə müalicə dayandırılmalıdır. Bədxassəli neyrolep-
anizmində əsas rolu zolaqlı cisimdə və hipotalamusda yerləşən dofamin reseptorlarının blokadası
oynayır, həmçinin, anadangəlmə meyllilik də (idiosinkraziya) istisna olunmur. sindromun inkişa-
fına interkurrent infeksiya, dehidratasiya və ya baş beyinin üzvi zədələnməsi də səbəb ola bilər.
QT intervalının uzanması
mədəcik taxikardiyalar kimi ağır mədəcik aritmiyaların inkişafı riskini yüksəldir (“Əlavə təsir-
ləri” bölməsinə bax). Preparatın istifadəsindən əvvəl pasiyentin vəziyyəti buna imkan verdiyi
halda qeyd olunan ağır ritm pozulmalarının (bradikardiya dəqiqədə 55 vurğudan az,
hipokaliemiya, hipomaqneziemiya, mədəcikdaxili keçiriciliyin ləngiməsi və QT intervalının
anadangəlmə uzanması, və ya QT intervalını uzadan preparatların qəbulu) (“Xüsusi göstərişlər
Yuxarıda qeyd olunan risk faktorları
ilə pasiyentlərdə sulpiridin təyini zəruri olduğu halda
ehtiyat tədbirlərinə riayət etmək lazımdır. Preparatı qəbul etməzdən əvvəl hipokaliemiya və
hipomaqneziemiya tənzimlənməlidir; bundan başqa, qanda elektrolitlərin konsentrasiyası və
EKQ göstəriciləri ciddi nəzarət altında saxlanılmalıdır. Təcili müdaxilələr halları istisna olmaqla,
neyroleptiklər ilə müalicəyə ehtiyacı olan pasiyentlərə vəziyyətin qiymətləndirilməsinin və EKQ
nəzarətinin aparılması tövsiyə olunur.
Ekstrapiramid sindrom
Neyroleptiklərin təsiri nəticəsində yaranan ekstrapiramid sindromu zamanı m-xolinoblokatorlar
(dofamin reseptorlarının aqonistləri yox) təyin olunmalıdır (“Digər dərman vasitələri ilə qarşılıqlı
təsiri).
İnsult
Demensiya ilə ahıl yaşlı pasiyentlər arasında bir sıra atipik neyroleptiklərin plasebo ilə
müqayisəsinə dair aparılan randomizasiya olunmuş klinik tədqiqatlarda serebrovaskulyar
fəsadların inkişafı riskinin 3 dəfə artması qeyd olunurdu. Həmin riskin mexanizmi məlum deyil.
Digər neyroleptiklərin qəbulu zamanı və ya digər pasiyentlər populyasiyalarında həmin riskin
artması istisna oluna bilməz, bu səbəbdən insult inkişafı riskinin faktorları ilə pasiyentlərdə
sulpirid ehtiyatla təyin olunmalıdır.
Demensiya ilə ahıl yaşlı pasiyentlər
Demensiya ilə bağlı olan psixozlar ilə ahıl yaşlı pasiyentlərdə antipsixotik preparatlar ilə müalicə
zamanı ölüm hallarının inkişafı riskinin yüksəlməsi qeyd olunurdu. 17 plasebo nəzarətli
tədqiqatın (orta müddəti 10 həftədən artıq olmuşdur) təhlili onu göstərdi ki, atipik antipsixotik
preparatlar qəbul edən əksər pasiyentlərdə plasebo qəbul edən pasiyentlər ilə müqayisədə ölüm
hallarının inkişafı riski 1,6-1,7 dəfə daha yüksək olmuşdur. 10 həftə davam edən plasebo
nəzarətli tədqiqat nəticəsində atipik neyroleptiklərin qəbulu zamanı ölümlə nəticələnən hallar
4,5%, plasebo qəbulu zamanı isə 2,6% təşkil etmişdir. Atipik antipsixotik preparatların qəbulu ilə
aparılan klinik tədqiqatlarda ölüm hallarının səbəbləri müxtəlif olmağına baxmayaraq, əksər
səbəblər ürək-damar (məsələn, ürək çatışmazlığı, qəfləti ölüm) və ya infeksion (məsələn,
pnevmoniya) mənşəli olmuşdur. Müşahidəli tədqiqatlar atipik antipsixotik preparatlar ilə müalicə
zamanı olduğu kimi adi antipsixotik preparatlar ilə müalicə həmçinin ölüm hallarının tezliyinin
artdığını təsdiqləmişdir. Ölüm hallarının artma dərəcəsinin antipsixotik preparat və ya pasiyentin
bəzi xüsusilikləri ilə bağlı olub olmamağı məlum deyil.
Dostları ilə paylaş: