Nqhq tikintisi və istismarı

№26. Sualtı boru kəmərlərinə dalğa təsiri.

Sualtı boru kəməri üzərinə düşən dalğa yüklərini iki tərtibediciyə ayırmaq olar: – üfüqi, – şaquli. Hər bir tərtib edici öz növbəsində dalğanın ətalət və sürət tərtib edicilərinə ayrılır: , , ,
İlk dəfə olaraq dalğa axının sualtı boru kəmərinə təsiri təcrübi və nəzəri cəhətdən D.D.Lappo tərəfindən verilmişdir. Bu tədqiqatların nəticələri SNİP şəklində cəmlənmişdir. Müvafiq SNİP-ə görə sualtında yerləşmiş və diametrləri aşağıdakı şərtləri ödəyən boru kəmərinin vahid uzunluğuna düşən P normativ yükünün maksimum bərabər təsirli qüvvəsi aşağıdakı düsturla hesablanır



İki hal üçün nəzərdə tutulub:
1. maksimum üfüqi tərtib edicisinin şaquli tərtib ediciyə müvafiq qiyməti

2. maksimum şaquli tərtib edicisi üfüqi tərtib edici müvafiq qiyməti





Burada , müvafiq olaraq üfüqi tərtib edicilərinin ətalət və sürət toplananlarıdır.
B urada , dalğa yükündən ətalət və sürət komponentlərinin birləşməsi əmsalıdır. Müvafiq əyrilər vasitəsilə təyin olunan əmsaldır. – suyun həcmi şəkisi, H – dalğa hündürlüyü, – orta dalğa uzunluğu, , – verilmiş qrafiklərdən təyin olunan dalğadan yaranan xüsusi yük əmsalıdır. Qrafiklərdə onun boru kəmərlərinin dərinliklərdə yerləşməsi nisbi dərinlikdən asılılığıdır.

Dalğa yükünün maksimum şaquli qiyməti və müvafiq olaraq üfüqi tərtib edicisi aşağıdakı kimi təyin olunur.

Ş.26.1

№27. Dərin sularda b/k-ların düzülməsi texnologiyası.

Əsas mahiyyəti aşağıdakılardan ibarətdir:
1. Dənizin sahil zonasında b/k-ların dəniz dibində yerləşdirilməsi üçün suya endirmə cığırları quraşdırılır. Bu cığırlar həm dəniz dibi səthinə, həm də xəndəklərə b/k-ların yerləşdirilməsinə xidmət edir.
2. Suya endirmə cığırının yan hissəsində quraşdırılmış və dəniz dibinə düzülməyə hazır olan b/k xətti yerləşdirilir ki, onun uzunluğu xəndəyin və ya quraşdırılma səthinin uzunluğundan az olmasın.
3. Dəniz dibinə quraşdırılmadan əvvəl b/k endirmə cığırına yerləşdirilir.
4.B/k-nın möhkəmliyi daxili təzyiqlə sınaqdan çıxarılır.
5. Çəkiləcək boru xəttinin istiqamətində dartıcı troslar çəkilir.
6. B/k dəniz dibində xüsusi texniki vasitələr tərəfindən yaradılan dartıcı qüvvələr ilə hərəkətə gətirilir. (bucurqad, traktor, boru düzən)
7. Çəkilmiş b/k-nı dalğıclar və telekomunikasiya qurğuları ilə tədqiq edilməsi.
8. Çəkil b/k-ların xüsusi ankerlər, ağırlaşdırıcı ballast qurğuları ilə, beton qoruyucu örtüklə və beton qabıqlar ilə təchiz edirlər. Hər bir bərkidilmə-ağırlaşdırma əməliyyatı əsaslandırılmalıdır.
9. Çəkilmiş b/k yenidən daxili təzyiq vasitəsilə sınaqdan keçirilir.