Va axborot texnologiyalari 11-sinf toshkent – 2021

‘
ngilochar Kommunikatsion
Navigatsion Ma
’
lumot beruvchi
Amaliy
UYGA VAZIFA
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

---

10-DARS
BIG DATA VA DATA MINING
243
Har kuni ishlatiluvchi mobil ilovalar qanday yaratilishi haqida hech o‘ylab ko‘rganmisiz? Aslida, 
mobil ilova yaratish unchalik ham qiyin ish emas. Demak, mavzu yordamida mobil ilovalar 
qayerda va qanday yaratilishi mumkinligi bilan tanishamiz.
Eng avvalo, mobil ilovalarni yaratish texnologiyalari bilan tanishish zarur. Mobil ilovalar 
yaratish texnologiyalari, asosan, ikki turga bo‘linadi:
kod orqali dasturlash;
vizual dasturlash.
Kod orqali dasturlash jarayonida barcha amallar 
faqat kod yozish orqaligina amalga oshiriladi. Ya’ni 
dastur yaratish jarayonida dastur oynasini va uning 
komponentlarini yaratish uchun ham kod yoziladi. 
Bu usulni ko‘proq veb-dasturlashda (HTML, CSS, 
JavaScript, PHP va b.) va Pythonnig Tkinter 
kutubxonasida ko‘rishimiz mumkin. Ba’zi kod orqali 
dasturlash platformalarida dastur oynasini yaratish 
uchun konstruktor rejimlari ham mavjud. Ammo 
asosiy jarayon kod yozish orqali amalga oshiriladi. Bularga misol tariqasida C# va Delphi 
dasturlash muhitlarini keltirish mumkin.
Vizual dasturlash
– kod yozishning o‘rniga grafik 
obyektlarni boshqarish bilan dastur yaratish 
usuli. Bunda dasturlash jarayonida maxsus 
funksiyalardan iborat bloklardan foydalaniladi. 
Dastur tuzish esa Lego orqali biron buyumni 
yasash jarayoniga o‘xshash bo‘ladi. Bu usulda 
dastur tuzuvchidan dasturlash tillarini yuqori 
darajada bilish talab qilinmaydi. Ayrim taniqli 
dastur mualliflari vizual dasturlashni dasturlash 
tillarini rivojlantirishning keyingi bosqichi (keyingi avlod) deb tan olishadi. 
Mobil ilova yaratish imkonini beruvchi ko‘plab dasturiy vositalar mavjud. Ularning ayrimlarini 
ko‘rib chiqamiz.