Uzatmalar turlari Tishli g`ildiraklarning konstruksiyasi va elementlari

Tishli g`ildirak o`lchamlarining asosiy nisbatlari
1-jadval
Chizmalarda g`ishli gildiraklarni shartli tasvirlash GOST 2.402-68 da belgilangan.
Tishlar cho`kkilarini aylanalari aosiy tutash chiziqlar bilan botiqlarining aylanalari esa ingichka tutash chiziqlar bilan ko`rsatilgan.bo`luvchi va boshlangich aylanalar shtrix-punktir chiziqlar bilan ko`rsatilvdi.


4. To`g`ri tishli silindrik g`ildiraklar

Tishli g`ildirakning chizmalarini chizish g`ildirak asosiy elementlari o`lchamlarini hisoblab chiqish bilan birga olib boriladi. Bunday hisoblab chiqish chizish uchun formulalr 1-jadvalda keltirilgan edi.

Tishli g`ildirakni hisoblab chiqish va chizish uchun (9-shakl) modulitishlar soni va val diametri burilgan bo`lish lozim.

9-shakl

To`g`ri tishli silindrik g`ildiraklarni eskizini chizishda uning parametrlarini aniqlash uchun tishlar soni z ni sanab chiqish va shtangersirkul bilan cho`kkilar aylanasi diametri d_a ni o`lchab olish kerak.

10-shakl
Bu holda m quyidagi formulalar bo`yicha aniqlanadi.

Hisoblab olingan modul qiymati GOST 9563-60 ga muvofiq yaxlitlanadi.


5. To`g`ri tishli konusaviy g`ildiraklar.

To`g`ri tishli konusaviy g`ildirakning chizmasi (11-shakl., a) asosan silindrik g`ildirak chizmasini bajarish kabi bajariladi. Konusaviy g`ildirak elementlari o`lchamlarini hisoblashda silindrik g`ildirakni hisoblashdagi formulalardan foydalinadi (1-jadvalga qarang) Konusaviy g`ildirakni hisoblashda modulning maksimal (eng katta) qiymatini olinadi.

11-shakl

Konusaviy g`ildirakni o`ziga qarab eskizini chizishda birinchi navbatda, burchak o`lchagi  ni o`lchash kerak (12-shakl). Bunday o`lchashni qo`shimcha konus konturi SA yasovchisi DS ga perpendikulyar bo`lgan shartda bajariladi.

12-shakl
So`ngra bo`luvchi konus burchagi hisoblab chiqariladi.
=90⁰- =90^0-
Shtangersirkul tishlar cho`qqilarining eng katta aylana diametri da ni ulchab va tishlar soni z ni sanab chiqib modul m ni aniqlaymiz.

Hisoblab olingan qiymatni GOST 9563-60 ga ko`ra yaxlitlab bo`luvchi aylana diametri hisoblab chiqamiz.

D=mz
Tishli uzunligi b ni va konus tishli g`ildirakning qolgan elementlarni o`lchaymiz so`ngra g`ildirakni chizishga kirishamiz.