Ümumi və toksikoloji kimya kafedrası! Mövzu: Heterotsiklik birləşmələr

Ümumi və toksikoloji kimya kafedrası!

Mövzu: Heterotsiklik birləşmələr

Kafedranın assistenti:

Bədəlova Kəmalə Kamal qızı

Heterosiklik birləşmələr–

• Tsikldə C atomları ilə birlikdə bir və ya daha çox karbon olmayan atom – heteroatomlar (N, O, S) olan tsiklik birləşmələrdir
• Nümunələr

Pirrol

pirrolidin

piridin

piperidn

Heterotsiklik birləşmələrin təsnifatı

Dövrə daxil olan atomların sayına görə

• Dövrə daxil olan atomların sayına görə
• Beş üzvlü
• Altı üzvlü
• Yeddi üzvlü
• Heteroatomun təbiətinə görə
• Azot tərkibli
• Oksigen tərkibli
• Kükürd tərkibli
• Rabitənin tipinə görə
• Doymuş
• Doymamış
• Aromatik

pirrol

piridin

oksepin

pirrol

furan

tiofen

pirrolidin

pirrolin

pirrol

Nüvənin sayına görə

• Nüvənin sayına görə
• Bir nüvəli
• Çox nüvəli
• Kondensləşmiş
• Heteroatomların sayına görə
• Bir heteroatomlu
• İki heteroatomlu
• Üç heteroatomlu

pirrol

dipirrilmetan

purin

pirrol

imidazol

1,2,3-triazol

Nomenklatura

• Tsiklin ölçüsü müvafiq kök və şəkilçi ilə, heteroatomun təbiəti isə prefiks göstərilir. Təbiətdə ən vacib və geniş yayılmış O - (oxa), N - (aza-), S - (thia). -; heteroatom olan heterosikllərdir
• birdən çox heteroatom varsa, söz önü
• di-, tri-, tetra- və s. istifadə olunur.