TÜRKİye insan haklari ve eşİTLİk kurumu kanunu kanun Numarası : 6701 Kabul Tarihi

Kurulun görev ve yetkileri 

MADDE 11- (1) Kurulun görev ve yetkileri şunlardır: 

a) Kurumla ve Kurumun görev alanıyla ilgili düzenlemeler yapılmasına yönelik kararlar almak. 

b)  Ayrımcılık  yasağı  ihlallerine  ilişkin  başvurular  ile  insan  hakları  veya  ayrımcılık  yasağı  ihlallerine  ilişkin  resen 

yapılan incelemeleri karara bağlamak, bu başvuru ve incelemelere ilişkin gerekli hâllerde uzlaşma sürecini sonuçlandırmak, 

ayrımcılık yasağı ihlallerine ilişkin bu Kanunda öngörülen idari yaptırımlara karar vermek. 

c) İnsan hakları ve ayrımcılık yasağı ihlallerine ilişkin yargı kararlarının uygulanmasına ilişkin sorunları izlemek ve 

değerlendirmek. 

ç) Özgürlüğünden mahrum bırakılan ya da koruma altına alınan kişilerin ulusal önleme mekanizması kapsamındaki 

başvurularını ve bu kapsamda resen yürütülen incelemeleri karara bağlamak. 

d) Görev alanıyla ilgili olarak yargı organlarına, kamu kurum ve kuruluşlarına ve ilgili kişilere talepleri hâlinde görüş 

bildirmek. 

e)  Gerek  gördüğünde  Kurumun  kendi  alanında  çalışan  uluslararası  kuruluşlara  üye  olmasına  ve  bu  kuruluşlarla 

işbirliği yapmasına karar vermek. 

12327 

 

f)  Kurum  tarafından  insan  haklarının  korunması,  ayrımcılıkla  mücadele  ve  ulusal  önleme  mekanizması  görevleri 

kapsamında yapılan inceleme ve araştırmaları, hazırlanan raporları ve benzeri çalışmaları karara bağlamak. 

g)  Kurumun  stratejik  planını  karara  bağlamak,  amaç  ve  hedeflerini,  hizmet  kalite  standartlarını  ve  performans 

ölçütlerini belirlemek. 

ğ)  Kurumun  stratejik  planı  ile  amaç  ve  hedeflerine  uygun  olarak  hazırlanan  bütçe  teklifini  görüşmek  ve  karara 

bağlamak. 

h) Kurumun faaliyet raporlarını karara bağlamak. 

ı) Taşınmaz alımı, satımı ve kiralanması konularındaki önerileri görüşüp karara bağlamak. 

i) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak. 

Kurulun çalışma esasları 

MADDE  12-  (1)  Kurul,  Başkanın  çağrısı  üzerine  toplanır.  Toplantıları  Başkan  yönetir.  Başkanın  dışında  en  az  beş 

üyenin birlikte talep etmesi hâlinde, Kurul, Başkan tarafından beş gün içinde toplanmak üzere derhâl toplantıya çağrılır. 

(2)  Toplantı  gündemi  Başkan  tarafından  hazırlanarak,  toplantıdan  en  az  üç  gün  önce  Kurul  üyelerine  bildirilir. 

Gündeme  yeni  madde  eklenebilmesi  için  toplantıda  üyelerden  birinin  öneride  bulunması  ve  önerilen  maddenin  Kurul 

tarafından kabul edilmesi gerekir. 

(3)  Kurul,  en  az  yedi  üye  ile  toplanır  ve  en  az  altı  üyenin  aynı  yöndeki  oyuyla  karar  alır.  Kararlarda  çekimser  oy 

kullanılamaz.  

(4) Kurul, kendi üyeleri arasından, her bir çalışma alanı için üçer üyeli komisyonlar oluşturabilir.  

(5)  Kurul,  başvuruları  görüşmek  ve  sonuçlandırmak  üzere  Başkan  hariç  beş  üyeli  daireler  oluşturabilir.  Başkan, 

dairelerin doğal üyesidir. 

(6)  Kurul  kararları  tutanakla  tespit  edilir  ve  karar  tutanağı  toplantı  esnasında  veya  en  geç  toplantıyı  izleyen  beş  iş 

günü içinde toplantıya katılan tüm üyeler tarafından imzalanarak  

tekemmül ettirilir. Toplantı tarihinden itibaren en geç on beş iş günü içinde gerekçeler ve varsa karşı oy gerekçeleri yazılır. 

Gerektiğinde, Kurul tarafından bu süre uzatılabilir. 

(7) Başkan ve üyeler; kendileri, aralarındaki evlilik bağı kalkmış olsa bile eşleri, evlatlıkları ve üçüncü derece dâhil 

üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci derece dâhil ikinci dereceye kadar kayın hısımlarıyla ilgili veya kişisel menfaat ilişkisi 

içinde oldukları konularda toplantı ve oylamaya katılamaz. Bu durum karar metninde ayrıca belirtilir. 

(8) Aksi kararlaştırılmadıkça Kurul toplantılarındaki müzakereler gizlidir. 

(9) İhtiyaç duyulması hâlinde görüşlerinden yararlanılmak üzere ilgililer Kurul toplantısına davet edilebilir. Ancak, 

Kurul kararları toplantıya dışarıdan katılanların yanında alınamaz. 

(10) Kurul kararları, tekemmül etmesinden itibaren en geç beş iş günü içinde ilgililere gönderilir. Kurul kararlarında, 

ilgili kişilerin bu kararlara karşı hangi hukuki yollara başvurabilecekleri süreleri ile birlikte belirtilir. 

(11)  Kurul,  gerekli  gördüğü  durumlarda  kararlarını,  kişisel  verilerin  gizliliği  ilkesine  bağlı  kalmak  kaydıyla  uygun 

vasıtalarla kamuoyuna duyurabilir. 

12328 

 

 

(12) Kurul üyeleri ile Kurum personelinin uyacakları mesleki ve etik ilkeler, bu maddede belirtilen komisyonların ve 

dairelerin oluşumu, çalışma esasları ile Kurulun çalışma usul ve esasları ve diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir. 

Başkan  

MADDE  13-  (1)  Başkan,  Kurumun  en  üst  amiri  olup,  Kurum  hizmetlerini  mevzuata,  Kurumun  amaç  ve 

politikalarına,  stratejik  planına,  performans  ölçütlerine  ve  hizmet  kalite  standartlarına  uygun  olarak  düzenler,  yürütür  ve 

hizmet birimleri arasında eşgüdümü sağlar. Başkan, Kurumun genel yönetim ve temsilinden sorumludur.  

(2) Başkanın görev ve yetkileri şunlardır: 

a) Kurul toplantılarının gündemini, gün ve saatini belirlemek ve toplantıları yönetmek. 

b) Kurul kararlarının tebliğini ve Kurulca gerekli görülenlerin kamuoyuna duyurulmasını sağlamak. 

c) Hizmet birimi koordinatörlerini görevlendirmek ve diğer Kurum personelini atamak. 

ç) Hizmet birimlerinden gelen önerilere son şeklini vererek Kurula sunmak. 

d)  Kurumun  stratejik  planını,  performans  ölçütlerini  hazırlamak,  amaç  ve  hedeflerini,  hizmet  kalite  standartlarını, 

insan kaynakları ve çalışma politikalarını oluşturmak. 

e)  Belirlenen  stratejilere,  yıllık  amaç  ve  hedeflere  uygun  olarak  Kurumun  yıllık  bütçesi  ile  mali  tablolarını 

hazırlamak.  

f)  Yıllık  faaliyet  raporlarını  hazırlamak,  yıllık  amaç  ve  hedeflere,  performans  ölçütlerine  göre  faaliyetlerin 

değerlendirmesini yapmak ve bunları Kurula sunmak. 

g)  Kurul  ve  hizmet  birimlerinin  uyumlu,  verimli,  disiplinli  ve  düzenli  bir  biçimde  çalışması  amacıyla  eşgüdümü 

sağlamak. 

ğ) Kurumun yönetim ve işleyişine ilişkin diğer görevleri yerine getirmek. 

(3) Başkanın yokluğunda İkinci Başkan, Başkana vekâlet eder. 

Başkanlık 

MADDE  14-  (1)  Başkanlık,  Başkan  Yardımcıları,  hizmet  birimleri  ve  çalışma  gruplarından  oluşur.  Hizmet 

birimlerinin sayısı onu geçemez. Başkanlık, Kurul kararlarını uygulamakla ve diğer konularda Başkana ve Kurula yardımcı 

olmakla görevlidir.  

(2) Kurul Başkanı, Kurumun da başkanıdır. 

(3) Hizmet birimleri, Başkan tarafından belirlenen koordinatörlerin eşgüdümünde faaliyet gösterir. 

(4) Kurum, görev alanına giren konularla ilgili olarak çalışmalarda bulunmak üzere kamu kurum ve kuruluşları, sivil 

toplum kuruluşları ve konuyla ilgili uzmanların katılımı ile altı ay süreli geçici komisyonlar oluşturabilir. Başkan, bu süreyi 

üç aya kadar uzatabilir. Gerekli görülmesi hâlinde Kurul, altı aylık süreyi iki katına kadar uzatabilir. Ayda ikiyi geçmemek 

kaydıyla komisyonların toplantılarına ilişkin giderler Kurum bütçesinden karşılanır. 

(5) Gerek görülmesi hâlinde, Kurumun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla Kuruma bağlı bürolar kurulabilir.  

(6) Hizmet birimleri ve büroların çalışma usul ve esasları, bu Kanunda belirtilen faaliyet alanı, görev ve yetkilerine 

uygun olarak Kurumun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir. 

12329 

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 

Personel Rejimi 

Personele ve özlük haklarına ilişkin hükümler 

MADDE 15- (1) Kurum personeli, bu Kanunla düzenlenen hususlar dışında 657 sayılı Kanuna tabidir. Hizmet birimi 

koordinatörü  olarak  görevlendirilenlerde  bakanlık  daire  başkanı  kadrolarına  atanmak  için  aranan  şartlar  aranır  ve  bunlara 

kadrolarına bağlı olarak mali haklar kapsamında yapılan aylık net ödeme tutarının, bakanlık daire başkanına kadrosuna bağlı 

olarak yapılması öngörülen aylık net ödeme tutarından az olması hâlinde aradaki  fark, herhangi bir vergi  ve kesintiye tabi 

olmaksızın ödenir. 

(2) Kurul Başkanına 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (II) sayılı cetvelin 3 üncü 

sırasında,  Kurul  üyelerine  anılan  cetvelin  4  üncü  sırasında  yer  alan  göstergeler  üzerinden  anılan  Kanun  Hükmünde 

Kararnamenin ek 10 uncu maddesinde öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde ödeme yapılır. Söz konusu ödemelerden vergi 

ve  diğer  yasal  kesintilere  tabi  olmayanlar  bu  fıkraya  göre  yapılacak  ödemelerde  de  vergi  ve  diğer  yasal  kesintilere  tabi 

tutulmaz. Başkan ve üyeler, 657 sayılı Kanun ve diğer ilgili mevzuat uyarınca Devlet memurlarının yararlandığı sosyal hak 

ve yardımlardan da aynı usul ve esaslar çerçevesinde yararlanır.  

(3) Başkan ve üyeler ile Kurum personeli 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası 

Kanununun  4  üncü  maddesinin  birinci  fıkrasının  (c)  bendi  hükümlerine  tabidir.  Başkan  ve  üyeler  ile  başkan  yardımcıları 

emeklilik hakları bakımından sırasıyla Devlet Personel Başkanı, Başbakanlık genel müdürleri ve Başbakanlık genel müdür 

yardımcıları ile denk kabul edilir. Bunlardan bu görevleri sırasında 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına 

girenlerin bu görevlerde geçen süreleri makam tazminatı ile temsil tazminatı ödenmesi gereken süre olarak değerlendirilir. 

5510  sayılı  Kanunun  4  üncü  maddesinin  birinci  fıkrasının  (c)  bendi  kapsamında  sigortalı  iken  üyeliğe  seçilenlerden  bu 

görevleri sona erenler veya bu görevlerinden ayrılma isteğinde bulunanların bu görevlerde geçen hizmet süreleri kazanılmış 

hak  aylık,  derece  ve  kademelerinin  tespitinde  dikkate  alınır.  Kamu  kurum  ve  kuruluşlarında  5510  sayılı  Kanunun  4  üncü 

maddesinin  birinci  fıkrasının  (a)  bendi  kapsamında  sigortalı  iken  üyeliğe  seçilenlerin,  önceki  kurum  ve  kuruluşları  ile 

ilişiklerinin  kesilmesi  kendilerine  kıdem  tazminatı  veya  iş  sonu  tazminatı  ödenmesini  gerektirmez.  Bu  durumda  olanların 

kıdem tazminatı veya iş sonu tazminatı ödenmesi gereken hizmet süreleri, üyelikte geçen hizmet süreleri ile birleştirilir ve 

emeklilik ikramiyesi ödenecek süre olarak değerlendirilir. 

(4) Kurul  tarafından, Kuruma ilişkin görevlerinde Başkana  yardımcı  olmak üzere, Kurumun görev alanları dikkate 

alınarak üç Başkan Yardımcısı atanır. Başkan Yardımcısı olarak atanacaklarda; 

a) En az dört yıllık lisans düzeyinde yükseköğrenim görmüş olma, 

b) Kamu hizmetinde en az on yıllık mesleki tecrübeye sahip olma, 

c)  657  sayılı  Kanunun  48  inci  maddesinin  birinci  fıkrasının  (A)  bendinin  (1),  (4),  (5),  (6)  ve  (7)  numaralı  alt 

bentlerinde belirtilen nitelikleri taşıma, 

şartları  aranır.  Başkan  yardımcılarının  görev  süresi  dört  yıldır.  Görevi  sona  eren  başkan  yardımcıları  yeniden 

atanabilir.  

 

12330 

 

 (5)  Başkan,  sınırlarını  yazılı  ve  açık  olarak  belirlemek  şartıyla  Kurula  ilişkin  olmayan  görev  ve  yetkilerinin  bir 

bölümünü  başkan  yardımcılarına  veya  hizmet  birimi  koordinatörlerine  devredebilir.  Yetki  devri,  uygun  araçlarla  ilgililere 

duyurulur. 

(6)  Kurumda,  657  sayılı  Kanun  ve  diğer  mevzuat  hükümlerine  bağlı  kalmaksızın,  sözleşmeli  personel  istihdam 

edilebilir. Sözleşmeli olarak istihdam edilecek personel, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi 

kapsamında sigortalı  sayılır. Bu personelin  atama usul  ve esasları Kurumca belirlenir. Bunlara ödenecek ücretin net  tutarı, 

birinci dereceli İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanına ödenen aylık ortalama net tutarı aşmamak üzere Başkan tarafından tespit 

edilir.  Bu  fıkra  uyarınca  çalıştırılacakların  sayısı  İnsan  Hakları  ve  Eşitlik  Uzmanı  ve  İnsan  Hakları  ve  Eşitlik  Uzman 

Yardımcısı toplam kadro sayısının yüzde on beşini geçemez. Bu fıkraya göre istihdam edilecek sözleşmeli personelin, yurt 

içindeki ve yurt dışındaki üniversitelerin en az dört yıllık eğitim veren Kurumca belirlenecek bölümlerinden mezun olması ve 

en az yarısının Kurumca belirlenecek yabancı diller için Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) düzeyinde 

puan  alması  veya  buna  denk  kabul  edilen  ve  uluslararası  geçerliliği  bulunan  bir  belgeye  sahip  olması  gerekir.  Kurumca 

belirlenecek yabancı dillerin konuşulduğu ülkelerde dört yıllık eğitim veren kurumlardan mezun olan kişilerden yabancı dil 

belgesi istenmez. Bu fıkrada belirtilen yabancı dil bilgisine ilişkin şartlar yabancı uyruklular için aranmaz. 

(7)  Merkezi  yönetim  kapsamındaki  kamu  idarelerinde,  sosyal  güvenlik  kurumlarında,  mahalli  idarelerde,  mahalli 

idarelere bağlı idarelerde, mahalli idare birliklerinde, döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kamu tüzel 

kişiliğini  haiz  kuruluşlarda,  sermayesinin  yüzde  ellisinden  fazlası  kamuya  ait  kuruluşlarda,  iktisadi  devlet  teşekkülleri  ve 

kamu  iktisadi  kuruluşları  ile  bunlara  bağlı  ortaklıklar  ve  müesseselerde  görevli  memurlar  ile  diğer  kamu  görevlileri 

kurumlarının, hakimler ve savcılar ise kendilerinin muvafakati ile aylık, ödenek, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali 

ve  sosyal  hak  ve  yardımları  kurumlarınca  ödenmek  kaydıyla  geçici  olarak  Kurumda  görevlendirilebilir.  Kurumun  bu 

konudaki talepleri, ilgili kurum ve kuruluşlarca öncelikle sonuçlandırılır. Bu şekilde görevlendirilen personel, kurumlarından 

aylıklı  izinli  sayılır.  Bu  personelin  izinli  oldukları  sürece  memuriyetleri  ile  ilgileri  ve  özlük  hakları  devam  ettiği  gibi,  bu 

süreler  yükselme  ve  emekliliklerinde  de  hesaba  katılır  ve  yükselmeleri  başkaca  bir  işleme  gerek  duyulmadan  süresinde 

yapılır. Hakim ve savcılar dâhil bu madde kapsamında görevlendirilenlerin Kurumda geçirdikleri süreler, kendi kurumlarında 

geçirilmiş  sayılır.  Görevlendirme  süresi  iki  yılı  geçemez.  Ancak  ihtiyaç  hâlinde  bu  süre  bir  yıllık  dönemler  hâlinde 

uzatılabilir. 

İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanı ve Uzman Yardımcıları 

MADDE 16- (1) Kurumda, İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanı ve İnsan Hakları ve Eşitlik Uzman Yardımcısı istihdam 

edilebilir. 

12331 

  

BEŞİNCİ BÖLÜM 

Başvurular ve İnceleme Usulleri 

Başvurular 

MADDE  17-  (1)  Ayrımcılık  yasağı  ihlalinden  zarar  gördüğü  iddiasında  bulunan  her  gerçek  ve  tüzel  kişi  Kuruma 

başvurabilir. Kuruma başvuru, illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla da yapılabilir. Başvuru hakkının etkin 

bir şekilde kullanılmasına hiçbir surette engel olunamaz. Başvurulardan herhangi bir ücret alınmaz. 

(2) İlgililer, Kuruma başvurmadan önce bu Kanuna aykırı olduğunu iddia ettikleri uygulamanın düzeltilmesini ilgili 

taraftan  talep  eder.  Bu  taleplerin  reddedilmesi  veya  otuz  gün  içerisinde  cevap  verilmemesi  hâlinde  Kuruma  başvuru 

yapılabilir.  Ancak  Kurum,  telafisi  güç  veya  imkânsız  zararların  doğması  ihtimali  bulunan  hâllerde,  bu  şartı  aramadan 

başvuruları kabul edebilir.  

(3) Dava açma süresi içinde Kuruma yapılan başvurular işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurur. 

(4) Yasama ve  yargı  yetkilerinin kullanılmasına ilişkin işlemler,  Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kararları ile 

Anayasanın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemler başvurunun konusu olamaz. 

(5) 4857 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamına giren ayrımcılık iddialarına ilişkin başvurular, 4857 sayılı Kanun 

ve ilgili mevzuatında belirlenen şikâyet usulleri izlendikten sonra herhangi bir yaptırım kararı alınmadığı hâllerde yapılabilir. 

(6)  İnsan  hakları  ve  ayrımcılık  yasağı  ihlallerine  ilişkin  resen  yapılan  incelemeler  için  ihlal  mağdurunun  şahsen 

belirlenebilir olduğu durumlarda kendisinin veya kanuni temsilcisinin açık rızasının alınması şarttır. Ancak, çocuğun yüksek 

yararının gerektirdiği hâllerde kanuni temsilcisinin rızası aranmaz. 

(7) Kuruma yapılacak başvurularda, vesayet ya da koruma altında olanlar ve çocuklar ile talepleri üzerine mağdur ya 

da mağdurların kimlik bilgileri gizli tutulur. 

(8)  9  uncu  maddenin  birinci  fıkrasının  (i)  bendi  kapsamında  yapılan  başvurular  hakkında  da  bu  madde  hükümleri 

uygulanır. 

(9) İşleme konulmayacak başvurular ve gerekçeli kabul edilmezlik kararları ile başvuruya ilişkin diğer usul ve esaslar 

yönetmelikle düzenlenir. 

İhlal incelemeleri 

MADDE  18-  (1)  Kurum,  başvuruları  ve  resen  yaptığı  incelemeleri  başvuru  ve  resen  inceleme  kararı  tarihinden 

itibaren  en  geç  üç  ay  içinde  sonuçlandırır.  Bu  süre,  Başkan  tarafından  bir  defaya  mahsus  olmak  üzere  en  fazla  üç  ay 

uzatılabilir. 

(2) Kurum, ihlal iddiasına muhatap olan taraftan  yazılı  görüşünü sunmasını  ister. Yazılı  görüş, istemin tebliğinden 

itibaren on beş gün içinde Kuruma ulaştırılır. Yazılı görüş, başvuran kişiye tebliğ edilerek, görüşünü tebliğden itibaren en geç 

on  beş  gün  içinde  Kuruma  sunması  istenir.  Talep  hâlinde  Başkan  bu  süreleri  bir  defaya  mahsus  olmak  üzere  on  beş  gün 

uzatabilir. Taraflara talepleri hâlinde Kurul önünde ayrı ayrı sözlü açıklama yapma hakkı tanınabilir. 

12332 

 

(3) Başkan, incelemenin özelliğine göre, görüşlerin alınmasından sonra, resen veya talep üzerine tarafları uzlaşmaya 

davet  edebilir.  Uzlaşma,  insan  hakları  veya  ayrımcılık  yasağı  ihlali  olduğu  iddia  olunan  uygulamaya  son  verilmesi  veya 

mağdur  açısından  bu  sonucu  sağlayacak  çözümleri  içerebileceği  gibi  mağdura  belli  bir  tazminatın  ödenmesi  biçiminde  de 

olabilir. Uzlaşma en geç bir ay içinde sonuçlandırılır. Uzlaşma müzakereleri sırasında yapılan tespitler, alınan beyanlar veya 

açıklamalar, herhangi bir soruşturma ve kovuşturmada ya da davada delil olarak kullanılamaz. 

(4) Uzlaşma  yoluyla sonuçlandırılamayan başvurular ve incelemeler hakkında ilgili  rapora ilişkin müzekkere  yirmi 

gün  içinde  Kurula  sunulur.  Bunun  üzerine  Kurul,  insan  hakları  veya  ayrımcılık  yasağı  ihlali  yapılıp  yapılmadığına  ilişkin 

karar verir. 

(5) Kurul, konusu suç teşkil eden insan hakları veya ayrımcılık yasağı ihlallerini tespit ettiği takdirde, bunlarla ilgili 

suç duyurusunda bulunur. 

İnceleme yetkisi 

MADDE  19-  (1)  Bu  Kanunla  ve  diğer  mevzuatla  Kuruma  verilen  inceleme,  araştırma,  ziyaret  ve  rapor  hazırlama 

görevleri  ile  diğer  görevler,  insan  hakları  ve  eşitlik  uzmanları,  insan  hakları  ve  eşitlik  uzman  yardımcıları  ve  Başkan 

tarafından görevlendirilen diğer Kurum personeli tarafından yerine getirilir.  

(2) Birinci fıkrada sayılanlar, Başkanın yetkilendirmesi hâlinde, tüm kamu kurum ve kuruluşları ile diğer gerçek ve 

tüzel kişilerden ilgili bilgi ve belgeleri istemeye, incelemeye ve bunların örneklerini almaya, ilgililerden yazılı ve sözlü bilgi 

almaya, özgürlüğünden mahrum bırakılan ya da koruma altına alınan kişilerin bulundukları yerleri ziyaret etmeye, buralarda 

inceleme  yapmaya  ve  gerekli  tutanakları  düzenlemeye,  kötü  muameleye  maruz  kaldığı  iddia  edilen  kişi  ya  da  kişilerle 

görüşmeye yetkilidir. Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer gerçek ve tüzel kişiler, Kurumun ziyaretlerini kolaylaştırmak ve 

taleplerini gecikmeksizin yerine getirmek zorundadırlar. 

(3)  Kurumun  görev  ve  yetki  alanına  giren  konularda  yerinde  inceleme  ve  araştırma  yapmak  üzere,   Başkanın 

belirleyeceği  Kurum  personelinin  başkanlığında,   ilgili  kurum  ve  kuruluşların  temsilcilerinin  ve  diğer  kişilerin  katılımıyla 

heyet  oluşturulabilir.  Heyette  görev  alacak  kamu  kurum  ve  kuruluşları  temsilcileri  kendi  kurum  ve  kuruluşlarınca,  diğer 

kişiler ise Başkan tarafından belirlenir. Heyetler tarafından yapılan inceleme ve araştırmaların sonuçları Kurum tarafından bir 

rapor hâline getirilir. Heyetlerin giderleri Kurum bütçesinden karşılanır. 

(4)  Kurumun  inceleme  ve  araştırma  konusuyla  ilgili  olarak  gerekçesini  belirterek  istediği  bilgi  ve  belgelerin,  bu 

talebin tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde verilmesi zorunludur.  

Bilirkişi görevlendirilmesi ve tanık dinlenmesi 

MADDE 20- (1) Kurumca inceleme ve araştırma yapılan ve ileri derecede teknik ve mali uzmanlık bilgisi gerektiren 

konularla ilgili olarak, Başkan ya da Kurul tarafından, ücreti Kurum bütçesinden ödenmek üzere bilirkişi görevlendirilebilir. 

Bilirkişi olarak görev yapacakların nitelikleri ve çalışma esasları yönetmelikle düzenlenir. 

12333 

 

(2)  10/2/1954  tarihli  ve  6245  sayılı  Harcırah  Kanunu  hükümleri  saklı  kalmak  üzere,  Kurum  dışından 

görevlendirilmek ve ayda beşi geçmemek kaydıyla her inceleme ve araştırma konusu için uhdesinde kamu görevi bulunan her 

bilirkişiye (1.000), uhdesinde kamu görevi bulunmayan her bilirkişiye (2.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla 

çarpımı  sonucu  bulunacak  miktarı  geçmemek  üzere  bilirkişi  ücreti  ödenir.  Bu  ödemeler,  damga  vergisi  hariç  herhangi  bir 

vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.   

(3) İnceleme ve araştırma konusuyla ilgili olarak gerek görülmesi hâlinde Kurul ve inceleme ve araştırma yapmaya 

yetkili Kurum personeli, tanık veya ilgili kişileri dinleyebilir. 

İspat yükü 

MADDE  21-  (1)  Münhasıran  ayrımcılık  yasağının  ihlali  iddiasıyla  Kuruma  yapılan  başvurularda,  başvuranın 

iddiasının gerçekliğine ilişkin kuvvetli emarelerin ve karine oluşturan olguların varlığını ortaya koyması hâlinde, karşı tarafın 

ayrımcılık yasağını ve eşit muamele ilkesini ihlal etmediğini ispat etmesi gerekir.  

İstişare komisyonu ve istişare toplantıları 

MADDE 22- (1) Ayrımcılık yasağıyla ilgili konularda sorunları ve çözüm önerilerini tartışmak ve bu konularda bilgi 

ve görüş alışverişinde bulunmak amacıyla, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, sendikalar, sosyal ve mesleki 

kuruluşlar,  yükseköğretim  kurumları,  basın  ve  yayın  kuruluşları,  araştırmacılar  ve  ilgili  diğer  kişi,  kurum  ve  kuruluşların 

katılımıyla istişare komisyonu oluşturulur. 

(2)  Kurum,  insan  hakları  sorunlarını  tartışmak  ve  insan  hakları  konularında  bilgi  ve  görüş  alışverişinde  bulunmak 

amacıyla,  kamu  kurum  ve  kuruluşları,  sivil  toplum  kuruluşları,  sendikalar,  sosyal  ve  mesleki  kuruluşlar,  yükseköğretim 

kurumları, basın ve yayın kuruluşları, araştırmacılar ve ilgili diğer kişi, kurum ve kuruluşların katılımıyla merkezde ve illerde 

istişare toplantıları gerçekleştirir. 

(3) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.