Tovar-moddiy zaxiralar harakatini baholash usullari 1-guruh Ne’matullayeva Shaxribonu

2. Tovar-moddiy zaxiralarni turkumlash va baholash tartibi
1) tegishli birlikning identifikasiyalangan tannarxi bo‘yicha;
2) o‘rtacha tortilgan qiymat bo‘yicha (AVECO);
3) TMZ xarid qilingan vaqt bo‘yicha dastlabki zaxiralar tannarxi bo‘yicha (FIFO).
BHMS bo‘ycha

• tegishli birlikning identifikasiyalangan tannarxi bo‘yicha;
• o‘rtacha tortilgan qiymat bo‘yicha (AVECO);
• TMZ xarid qilingan vaqt bo‘yicha dastlabki zaxiralar tannarxi bo‘yicha (FIFO).
• LIFO

MXHS bo‘ycha
2. Tovar-moddiy zaxiralarni turkumlash va baholash tartibi

TMZ (mahsulotlar va ishlar, xizmatlar) tannarxini aniqlash usullari ularning turi, ishlab chiqarish turi, uning murakkabligi, tugallanmagan ishlab chiqarishning mavjudligi, ishlab chiqarishning davomiyligi, tovar-moddiy zaxiralar nomenklaturasiga bog‘liqdir.
Mahsulotlar (ishlar, xizmatlar) tannarxini aniqlashning asosiy usullari bo‘lib oddiy, me'yoriy, buyurtmali, bosqichli usullar hisoblanadi, savdo tashkilotlarida esa xarajatlarni inventar' baholash usuli qo‘llanilishi mumkin.
2. Tovar-moddiy zaxiralarni turkumlash va baholash tartibi

3. Tovar-moddiy zaxiralar hisobini tashkil etish va yuritish tartibi
TMZ buxgalteriya balansiga quyidagi holatlarda olinadi:

mahsulot yetkazib berish (oldi-sotdi) shartnomasi bo‘yicha xarid qilish;
ta'sischilardan tashkilotning ustav kapitaliga ulush sifatida kelib tushishi;
ta'sischilar tarkibidan chiqishda yoki tugatilayotgan tashkilotning mol-mulki uning ishtirokchilari o‘rtasida taqsimlanayotganda tashkilotning ilgari boshqa tashkilotning ustav kapitaliga kiritilgan ta'sis ulushi qaytarilishidan kelib tushishi;

3. Tovar-moddiy zaxiralar hisobini tashkil etish va yuritish tartibi иби
TMZ buxgalteriya balansiga quyidagi holatlarda olinadi:

• bepul kelib tushish (hadya shartnomasi bo‘yicha);
• ayirboshlash;
• uzoq muddatli aktivlar tarkibidan o‘tkazish;
• ortiqcha tovar-moddiy zaxiralarni aniqlash;
• ilgari berilgan tovar qarzining qaytarilishi yoki tovar qarzini olish;
• tashkilotning o‘zida tayyorlanishi;
• hisobot davri oxirida tugallanmagan ishlab chiqarish sifatida hisobga olinadigan ishlarni bajarish va xizmatlar ko‘rsatish;