Topografya Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun
Yüklə 1,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Arazide noktalar;
- ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI
- Noktalarin Röperlenmesi
- Jalon ve çekül ile noktalarin belirlenmesi: ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI
- Arazide Dogrularin Belirlenmesi
- Arazide Dogrularin Belirlenmesi ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI
- UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESI Yatay Uzunluk
- S = s cos θ veya S = (s 2 - ∆ H 2 ) 1/2
- Uzunluklarin Ölçülmesi
- 1- Düz arazide uzunluk ölçmesi
- 2- Egimli arazide uzunluk ölçmesi: a- Basamakli ölçme yöntemi
- UZUNLUKLARIN OPTIK YÖNTEMLE ÖLÇÜLMESI
- UZUNLUKLARIN ELEKTRMAGNETIK YÖNTEMLE ÖLÇÜLMESI
- UZUNLUKLARIN ELEKTROMAGNETIK YÖNTEMLE ÖLÇÜLMESI
|
Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Arazide açi ve uzunluk ölçmelerinin yapilabilmesi için noktalara ve bu noktalarla belirlenen dogrulara gereksinim vardir. Noktalar görünebilir olmali ve arandiklarinda kolaylikla bulunabilmelidir. Hangi amaçla ölçme yapilacaksa yapilsin, öncelikle: 1- Arazide noktalarin isaret edilmesi ve kurulmasi, 2- Arazide dogrultularin belirtilmesi ve uzunluklarinin ölçülmesi,
1. Geçici noktalar 2. Kalici kalici noktalar
ARAZI ISLERI Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun 1. Geçici (Arazide kisa bir süre için yararlanilan noktalardir, demir boru, jalon (2-3m boyunda her 50cm’si ayri olmak üzere çift renkte boyanmis dairesel kesitli çubuklardir. Önemli olan jalonlarin bir noktayi belirteceginden, bunlarin düsey olarak tutulmasi veya dikilmesidir) 2. Kalici ( ölçmeler bittikten sonra uzun süre arazide kalmasi gereken noktalardir, topragin üzerinde tesis edilirler betondan imal edilirler)
NOKTALAR
Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- NOKTALAR
Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Noktalarin Röperlenmesi: Arazide isaretlenen ölçme noktalari herhangi bir nedenle kaybolduklari zaman yeniden tesis edilmelerini saglamak amaciyla, bu noktalar ‘röper(sigorta)’ olarak adlandirilan yerleri degismeyecek,arazide kolaylikla bulunacak noktalara olan yatay uzakliklari ölçülmek suretiyle baglanirlar (bina köseleri, telefon, elektrik direkleri, agaç vb.) Bu biçimde seçilen noktalara “röper noktalari” denir. Noktalarin sabit tesislere olan uzakliklarinin ölçülmesi isine de ‘röperleme’ denir. ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- RÖPERLEME Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Noktalarin Röperlenmesi: Röperlemede en önemli noktalar; ü Röperler arazide kolaylikla bulunabilmeli ü Röperler saglam zeminde, kaybolmayacak yerlerde seçilmeli ü Röper uzakliklari ölçme seritinin boyundan daha fazla olmamalidir ü Yerlesimin olmadigi bölgelerde röperler, röper noktasi ile yaklasik 120 ° açi olusturacak sekilde seçilmelidir. Röper krokisi Arazide bütün ölçme noktalari röperlenirken buna paralel olarak arazide röper krokisi adi verilen bir kroki, ölçeksiz, fakat gerçege yakin göz karari yaklasik kuzey yönüde belirtilerek hazirlanir ve üzerinde gerekli açiklamalar ile röper uzakliklari isaretlenerek tamamlanir.
RÖPERLEME Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- RÖPERLEME Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- RÖPERLEME Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Jalon ve çekül ile noktalarin belirlenmesi: ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- Jalon ve Çekül Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Jalon ve çekül ile noktalarin belirlenmesi: ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- Jalon ve Çekül Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Arazide Dogrularin Belirlenmesi • Arazide bir dogru baslangiç ve son noktalarina birer kazik çakilarak belirlenir. Bu dogrunun uzunlugunun ölçülebilmesi veya dogru üzerinde yapilacak bir ölçme için, dogru üzerinde veya uzaniminda noktalarin belirlenmesi gerekir. • 200 m ye kadar dogrularda ara ve uzanim noktalarinin belirlenmesi jalonlarla yapilir ve bu isleme jalonlama adi verilir. Bazi durumlarda jalon yerine çekül de kullanilabilir. ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- Jalon ve Çekül Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Arazide Dogrularin Belirlenmesi ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- Jalon ve Çekül Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Arazide Dogrularin Belirlenmesi ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- Jalon ve Çekül Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Arazide Dogrularin Belirlenmesi ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- Jalon ve Çekül Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Uzunluklarin Ölçülmesi : Uzunluklarin ölçülmesinden, yeryüzünün belirli iki noktasi arasindaki yatay uzunlugun bulunmasi anlasilir. Yatay uzunluk olarak ölçme yapilamadigi durumlarda uzunluk önce egik olarak ölçülür sonra gerekli hesaplar yapilarak egik boya karsilik gelen yatay uzunluk bulunur. Bu isleme ‘yataya indirgeme’ denir.
UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESI Yatay Uzunluk For example : s = 30.589 m θ = 2.5 o ∆ H = 1.334 m then h = 30.589 cos(2.5) h = 30.560 m Yatay uzunlugu hesaplamak için : S = s cos θ
2 - ∆
2 ) 1/2 ölçü
len (eg
ik) uzunluk
= s θ Yatay uzunluk = S ∆ H veya s = 30.589 m ∆ H = 1.334 m sonra S= (30.589 2 - 1.334
2 ) 1/2 S = 30.560 m Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Uzunluklarin Ölçülmesi : • Uzunluklarin ölçülmesinden, yeryüzünün belirli iki noktasi arasindaki yatay boyun bulunmasi anlasilir. • Kullanilan araçlar 20-30 m’lik çelik serit metre jalon ve çeküldür. Elde sallantisiz tutulan çekül ipinin gösterdigi dogrultu yerçekimi dogrultusudur. Çelikserit metre ile boy ölçme isine ‘senaj’ da denir. UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESI Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Uzunluklarin Ölçülmesi : Ölçme biçimini etkileyen bir husus arazinin egimli veya egimsiz olmasidir . Araziyi düz ve egimli olarak ikiye ayirmak mümkündür: § Düz arazi ortalama egimi% 2 ye kadar olan arazidir, § Egim %2-%10 arasinda ise orta egimli, § Egim %10 dan fazla ise çok egimli araziden sözedilebilir. UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESI Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun 1- Düz arazide uzunluk ölçmesi: Ölçülecek uzunluk baslangiç ve son noktalari belli oldugundan, ara noktalari uzunluk ölçmeleri sirasinda isaretlenir ve bu ara noktalar arasi çelik serit metre ile ölçülür. Ölçülen degerler ölçme karnelerine yazilir
Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun 2- Egimli arazide uzunluk ölçmesi: a- Basamakli ölçme yöntemi Bu yöntemde, çelik serit metre yatay tutulmak suretiyle uzunluk parça parça ölçülür.
Indirgeme yönteminde ise, çelik serit metre yere yatirilarak uzunluk ölçmesi yapilir, ölçülen boyun egimi bulunur sonra da bu egimden yararlanilarak egik boy yataya indirgenir. Bu yöntem zorunlu durumlarda uygulanir.
Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Ölçmeler sirasinda önemli olan seridin yatay tutulmasidir. Bunun için çekül ipi veya jalonun seritle olusturdugu açi 900 olacak biçimde serit asagi yukari indirilir, kaldirilir. Uzunluk ölçmeleri gidis-dönüs olarak yapilir. gidis-dönüs farki verilen hatasiniri degerinden küçük olmalidir. Eger büyük çikarsa ölçmeler tekrarlanir. Ölçülen uzunlugun kullanilan çelikserit metrenin uzunlugu geçmesi durumunda ölçülecek uzunluk üzerinde ara noktalar isaretlenerek istenen uzunluk parça parça ölçülerek bulunur. UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESI Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Asagidaki sekillerde arazinin çikis ve inis durumlarina göre uzunluklarin (jalon+ çelik serit metre) nasil ölçülmesi gerektigi sematik olarak verilmektedir. UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESI Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun UZUNLUKLARIN OPTIK YÖNTEMLE ÖLÇÜLMESI dogrudan yöntem : “senaj”, dolayli yöntem : “
Optik yöntemle 750 metreye kadar uzunluklar ölçülebilir, yaklasik dogruluk, 100 m. için ± 10 cm civarindadir.
Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun Optik yöntemle uzunluklarin ölçülmesinde kenarin bir ucuna teodolit (açi ölçme aleti) diger ucuna da baz mirasi merkezlendirilir.
A a b d
Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun UZUNLUKLARIN ELEKTRMAGNETIK YÖNTEMLE ÖLÇÜLMESI Ikinci dünya savasi sonrasinda 1960 yillarinda elektromagnetik dalgalarin atmosfer içindeki yayilma özellikleri ve hizlari belirlendikten sonra bundan yararlanilarak su an topografyada yaygin olarak kullanilan uzaklik ölçerler gelistirilmistir . Bu yöntemin ana ilkesi, bir ana aletten gönderilen elektromagnetik dalganin bir yansiticidan(reflektörden) yansitildiktan sonra geriye alinmasi ve gönderilen ve alinan sinyalin karsilastirilmasi prensibine dayanir. UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESI Topografya – Insaat Mühendisligi M. Zeki Coskun UZUNLUKLARIN ELEKTROMAGNETIK YÖNTEMLE ÖLÇÜLMESI Impuls Yöntemi(Seyir müddeti Yöntemi): d = ½ c.t (elektromagnetik dalganin seyir süresi ) Faz Farki Ölçme Yöntemi : d = ½ . n .? +R (yansitildiktan sonra alinan dalga boyunun gönderilen dalgaya göre, faz farki kaymasi ve gidis dönüsteki toplam dalga boyu sayisi) UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESI Yüklə 1,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|