Masala: Quyidagi sharoitlar uchun 1000 t ruda zaxirasini qazishga tayyorlashda kerak bo‘ladigan tayyorlovchi va kesuvchi lahimlarning miqdori aniqlansin.
R uda tanasining o‘rtacha gorizontal qalinligi m=10 m. Ruda tanasining o‘rtacha yotish burchagi α=800. Qazib olish tizimining parametrlari: Qavat balandligi Nq=70 m. Rudaning hajmiy og‘irligi γ=3,6 t/m3. Blok uzunligi Lbl=70 m. Gorizontal tayyorlovchi va kesuvchi kon lahimlarini o‘tish tezligi 100 m/oy, vostayushe uchun 50 m/oy.
5.1 rasm. Nimqavat shtreklarni qulatib qazib olish tizimi Masalaning yechimi: Blokdagi tayyorlovchi va kesuvchi lahimlarning miqdori 5.1 jadvalda keltirilgan.
5.1 jadval
Kon lahimlari
Blokdagi soni
Uzunligi, m
Yuzasi, m2
Hajmi, m3
Bitta lahimda
Umumiy
Ruda bo‘yicha
Atrof tog‘ jinsi
Umumiy
Shundan ruda bo‘yicha
Tashish shtreki
1
70
70
----
9.0
630
----
Ishchilar harakatlanuvchi yuqorilovchi lahim
1
71
71
4.0
----
284
284
Asosiy vostayushedagi tutashma
1
10
10
5.0
5.0
50
10
Shamollatish shtreki
1
70
70
4.0
----
280
280
Shamollatish orti
3
6
18
4.0
----
72
72
Yuklash kamerasi
3
10
30
9.0
9.0
270
18
Nimqavat shtreki
3
58
174
5.0
----
870
870
Kesuvchi yuqorilovchi lahim
1
53
53
3.0
----
159
159
Ruda tushirgich
6
10
60
4.0
----
240
240
Jami
----
----
∑lt.k=556
----
----
2855
∑Vt.k=1933
Blokdagi tayyorlangan rudaning sanoat zaxirasini hisoblaymiz.
Yoki
Tayyorlash koeffitsientini (kesish ishlari bilan) hisoblaymiz:
Tayyorlash-kesish ishlarining solishtirma hajmini quyidagicha hisoblaymiz:
Blokda tayyorlovchi va kesuvchi lahimlarni o‘tish ishlariga sarf bo‘ladigan vaqt ko‘rsatkichlari 5.2 jadvalda keltirilgan.
5.2 jadval
Kon lahimining nomlari
Bitta kov joydan yoki birin-ketin o‘tiladigan kon lahimining uzunligi, m
O‘tish tezligi, m/oy
O‘tish muddati, oy
Tashish shtreki
70
100
0.7
Asosiy yuqorilovchi lahim
71
50
1.42
Asosiy yuqorilovchi lahimdagi tutashma
10
80
0.13
Shamollatish shtreki
35
100
0.35
Shamollatish orti
18
80
0.23
Yuklash kamerasi
30
60
0.5
Nimqavat shtreki
174
80
2.2
Kesuvchi yuqorilovchi lahim
53
50
1.06
Ruda tushirgich
20
50
0.4
2-jadvaldagi ma’lumotlarga asoslanib blokni tayyorlash va kesish ishlari grafigini hosil qilamiz.
Grafikdan ko‘rinib turibdiki, blokni qazib olishga tayyorlash ishlari 4 oy davom etadi.
Kon lahimining nomlari
O‘tish davomiyligi va ketma-ketligi
Oy
I
II
III
IV
Tashish shtreki
Asosiy vostayushedagi tutashma
Asosiy vostayushe
Yuklash kamerasi
Shamollatish orti
Shamollatish shtreki
Nimqavat shtreki
Kesuvchi vostayushe
Ruda tushirgich
TOPSHIRIQ 5.1 rasmga muvofiq va 5.3 jadvalda keltirilgan sharoitlar uchun blokni qazib olishga tayyorlash muddatini hamda 1000 t ruda zaxirasini tayyorlashda kerak bo‘ladigan tayyorlash ishlarining solishtirma hajmi aniqlansin.
5.3 jadval
Sharoitlar
Topshiriq variantlari
I
II
III
IV
V
Ruda tanasining o‘rtacha gorizontal qalinligi, m ................................
Ruda tanasining yotish burchagi, grad .....................................................
Rudaning hajmiy og‘irligi, t/m3 ................................................... .....
Qavat balandligi,m ..................................................................................
Blok uzunligi, m .......................................................................................
Kameralararo Tselikning kengligi, m ..................................................
Nimqavat balandligi, m ........................................................................
Shiftdagi selikning qalinligi, m .....................................................
Shtrek ustidagi selik qalinligi, m ....................................................
Yuklash kameralari orasidagi masofa, m ............................................
Tayyorlovchi va kesuvchi kon lahimlarini o‘tish tezligi, m/oy: Gorizontal kon lahimlari uchun ...........................................................
Vostayushe uchun .......................................................................................
11
5
4
50
50
10
12
6
8
20
120
50
12
80
3,7
45
60
12
10
5
6
22
100
60
13
85
3,5
60
50
10
14
8
10
20
110
55
14
80
3,6
50
55
12
14
8
10
19
130
60
15
75
4
70
50
12
15
11
14
19
100
50
E s l a t m a. Qo‘shimcha ma’lumotlar o‘qituvchining ko‘rsatmasi bo‘yicha yoki kitob oxirida berilgan ilovaga muvofiq qabul qilinadi.
