Ta’limda akt va undan foydalanish

---

Ta’limda AKT va undan foydalanish 
Maxsuda Tursunboyevna Saminova 
Dilnura Taqdirjonovna Fayazova 
Farg’ona tumani, 20-maktab 
 
Annotatsiya: Ushbu maqolada ta’lim jarayonini samarali tashkil etish uchun 
AKT vositalaridan foydalanish va turli fanlardagi yutuqli omillari keltirilgan. 
Darslarda o’quvchilarning diqqatini boshqarish va faolligini oshirishda AKT ning o’rni 
haqida ma’lumot berilgan. 
Kalit so’zlar: axborot texnologiyalari, texnik afzalliklar, interfaol dars, 
multimedia, taqdimot. 
ACT and its use in education 
 
Maxsuda Tursunboyevna Saminova 
Dilnura Taqdirjonovna Fayazova 
Fergana district, School №20 
 
Abstract: This article discusses the use of ICT tools for the effective organization 
of the educational process and the factors of success in various disciplines. The lessons 
cover the role of ICT in student attention management and activism. 
Keywords: information technology, technical advantages, interactive lesson, 
multimedia, presentation. 
 
Hozirgi vaqtda o’quvchilarni dars davomida diqqatini bir joyga qaratish va 
samarali ta’lim berish texnologiyalari muhim amaliy masalalardan biridir. Biz bu 
jarayonni o‘rganish davomida quyidagilarga ega bo’lishimiz mumkin. Axborot 
texnologiya sohasi orqali ularni darsga jalb qilish va yangi metodik jarayonlarni 
tashkillash orqali erishishimiz mumkin.
Axborot texnologiyalari yordamida qo’yilgan maqsadlar: 
• Axborot madaniyatini oshirish va axborot texnologiyalaridan faol foydalanish 
orqali ta’lim sifatini oshirish; 
• Zamonaviy axborot jamiyatida raqobatbardosh shaxsni tayyorlash; 
• Har bir bolaning sifatli ta’lim olishi va har tomonlama rivojlanishi uchun teng 
sharoit yaratish. 
Amaliyotda AKTdan foydalanishning afzalliklarini ikki guruhga: texnik va 
didaktik guruhga ajratish mumkin. Texnik afzalliklarga tezlik, samaradorlik, 
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
April 2022 / Volume 3 Issue 4
www.openscience.uz
708

---

fragmentlarni ko'rish, tinglash qobiliyati va boshqa multimedia funksiyalari kiradi. 
Interfaol darslarning didaktik afzalliklari - mavjudlik effektini yaratishdir. 
O'quvchilarda haqiqiylik hissi, voqealar haqiqati, qiziqish, o'rganish va ko'proq ko'rish 
istagi paydo bo'ladi. 
AKT bilan quyidagi sohalarda ishlash mumkin: 
• Darslar uchun taqdimotlar yaratish. 
• Internet resurslari bilan ishlash. 
• Tayyor o`quv dasturlaridan foydalanish. 
• O'z mualliflik dasturlarini ishlab chiqish va ulardan foydalanish. 
Men darsning istalgan bosqichida AKT texnologiyalaridan foydalanaman: 
1. Dars mavzusini ko`rsatish. 
2. Dars boshida o`rganilayotgan mavzu bo`yicha savollar yordamida muammoli 
vaziyat yaratish. 
3. O`qituvchining tushuntirishiga qo`shimcha sifatida (taqdimotlar, formulalar, 
sxemalar, chizmalar, videoroliklar va boshqalar). 
4. o‘quvchilarni nazorat qilish. 
Bunday darslarni tayyorlash odatdagi rejimga qaraganda ancha puxta 
tayyorgarlikni talab qiladi. AKTdan foydalangan holda darsni tuzishda men texnologik 
operatsiyalar ketma-ketligi, ma'lumotlarni katta ekranda taqdim etish shakllari va 
usullari haqida o'ylayman. Dars uchun multimediani qo'llab-quvvatlash darajasi va 
vaqti har xil bo'lishi mumkin: bir necha daqiqadan to'liq tsiklgacha. 
Matematika darslarida kompyuter yordamida mobil ko'rinishning yetishmasligi 
muammosi hal qilinadi, bunda bolalar mening rahbarligim ostida monitor ekranidagi 
geometrik shakllarni bir-biriga qo'shib solishtiradilar, ko'paytirish jadvalini 
takrorlaydilar va harakatga oid masalalarni hal qiladilar. 
Rus tili darslariga qiziqishni rivojlantirish uchun men o’quvchilarga ifodalanishi 
mumkin bo'lgan ijodiy vazifalarni taklif qilaman: krossvordni, mavzu bo'yicha rebusni 
yechishda. Lekin birinchi navbatda, bolalar uchun muammoli vaziyat yaratiladi. 
Taqdimotlardan foydalanish lug'at ishlarining turlarini diversifikatsiya qilish, turli 
mezonlar bo'yicha so'z guruhlariga bo'linishni aniq ko'rsatish imkonini beradi. 
Men adabiy o'qish darslari mazmuniga kichik adabiy asarlarni namunali o'qish 
yozuvlarini taklif qiladigan audio vositalarni kiritaman. Bu ifodali o'qish, kayfiyatni 
his qilish, qahramonlarning xarakterini aniqlash qobiliyatini o'rgatadi. 
To'g'ri tanlangan fonogrammada she'r o'qish yosh tinglovchilarning qalbida 
hissiyotlar bo'ronini, boshqalarda ham xuddi shunday his-tuyg'ularni uyg'otishga 
intilishni keltirib chiqaradi. Ular talabalarning ijodiy va intellektual salohiyatini 
oshiradi, olingan bilimlarni kengaytiradi va mustahkamlaydi - darslar - ertaklar 
bo'yicha viktorinalar, 
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
April 2022 / Volume 3 Issue 4
www.openscience.uz
709

---

Axborot texnologiyalari nuqtai nazaridan atrof-muhit, tasviriy san'at saboqlari 
ayniqsa yorqin va samaralidir. Darsning asosini chizmalar, oddiy va animatsion 
diagrammalar, animatsion va video filmlar bilan tasvirlangan yangi material taqdimoti 
tashkil etadi. 
Texnologiya darslarida AKTdan foydalanish o'qitishni soddalashtiradi, ish 
tartibini ko'rsatish mumkin bo'ladi, soyalar, o'qlar yordamida kerakli chiziqlarni 
ko'rsatishingiz va keyin tayyor natijani ko'rsatishingiz mumkin. Bundan tashqari, AKT 
takrorlashlar yordamida ishning murakkab bosqichlarini ishlab chiqishga imkon 
beradi. 
Demak, sinflarda pedagogik texnologiyalarni qo’llash o’quvchilarning bilim 
faolligini, ijodkorligini, axborot bilan ishlash ko’nikmasini, o’z-o’zini hurmatini 
oshirishga yordam beradi, eng muhimi, ta’lim sifati dinamikasi oshadi.