Sportva harakatli o’yinlar o’qitish metodikasi

Stol tennisining hozirgi kundagi holati 
Hozirda barcha qit’alarda stol tennisi bilan professional tarzda 
shug’ullanadigan 218ta mamlakat 
(2016 yil holatiga)
ITTF a’zoligiga qabul 
qilingan. Ta’kidlash lozimki, 4 milliard inson istiqomat qiladigan Osiyo qit’asida 
stol tennisi alohida ommabop tus olgan. 
1970-yillardan boshlab ayollar o’rtasidagi stol tennisida xitoylik sportchi 
ayollar hech istisnosiz ustunlik qilib kelmoqdalar. Masalan, 1975-yil dan keyin 
Xitoyning ayollar terma jamoasi umumjamoa hisobida bor- yo’g’i ikki marta jahon 
chempionatida mag’lubiyatga uchragan 
(1991-yilda Koreyaning birlashgan terma 
jamoasidan va 2010-yilda Singapur terma jamoasidan).
Zamonaviy erkaklar stol tennisida ham xitoylik tennischilarning mavqei juda 
baland. Umuman olganda, so’nggi 8 ta jahon chempionatlarida 
(1995-2009)
40 ta 
oltin medaldan atigi 3 tasigina xitoylik bo’lmagan sportchilar qo’lga kiritgan. 1997 
yilda erkaklar o’rtasidagi yakkalik bahslarda shvetsiyalik Yan-Uve Yaldner, 2003-
yilda avstriyalik Yerner Shlager, 2000-yilda esa juftlik bahslarda Shvetsiyaning 
erkaklar jamoasi qo’lga kiritgan. 
1988-yildan 2016-yilgacha bo’lib o’tgan Olimpiya o’yinlarida 32 ta oltin 
medaldan 28 tasini xitoyliklar, yana uchta oltin medalni Janubiy Koreya vakillari 
qo’lga kiritishgan 
(evropaliklar orasida YAn-Uve Valdner yagona Olimpiya 
chempioni hisoblanadi).
Pekindagi Olimpiya o’yinlarida xitoyliklar erkaklar va 
ayollar yakkalik bahslarida shohsupaning barcha o’rinlarini egallashgan, 
shuningdek, ayollar va erkaklar jamoaviy bahslarda ham g’alaba qozonganlar. 
Shundan keyin Olimpiada reglamentiga o’zgartirish kiritilgan. 
Bunga ko’ra 
(2012-yildan boshlab)
shaxsiy turnirda har bir davlatdan ikki 
nafardan ko’p bo‘lmagan ayol sportchilar qatnashishi mumkinligi belgilab 

---

11 
qo’yilgan. Hozirgi kunda xitoylik sportchilar butun dunyo bo’ylab tarqalib, 
fuqarolikni o’zgartirgan holda ko’plab mamlakatlar terma jamoalarida o’ynab 
kelmoqdalar. 
1957-yilda Yevropa stol tennisi Ittifoqi 
(ETTU)
tuzilgan va shtab- kvartira qilib 
Shvetsiyaning Stokgolm shahri belgilangan. Stol tennisi sport turi nafaqat Osiyoda 
balki Evropada ham ommabop bolib 
(2016 yil holatiga ko’ra)
57 mamlakat ETTUga 
a’zolikka qabul qilingan. Hozirgi kunga kelib har yili 40 mln. nafardan ko’proq 
sportchi barcha qit’alardagi rasmiy musobaqalarda ishtirok etadilar. 
Stol tennisi bo’yicha jahon chempionatlari ulkan anjumanlarga aylangan bolib, 
ularda bir vaqtning o’zida 170 dan ziyod erkaklar va ayollar jamoalari ishtirok 
etmoqda. Har ikki yilda bir marta o’tkaziladigan stol tennisi faxriylari o’rtasidagi 
jahon chempionatlarida 3000 nafardan ziyod sportchilar jam bo’ladi-bu bir sport 
arenasida joylashgan yuzlab tennis stollari demakdir 
(2-rasm).
Musobaqalarda belgilangan yoshlar toifasi: 
❖
kichik о‘spirinlar guruhi 
(12 yoshdan katta bo Imagan
); 
❖
katta о‘spirinlar guruhi 
(15 yoshdan katta bo ‘Imagan
); 
❖
o
b
spirinlar guruhi 
(18yoshdan katta bo ‘Imagan); 
❖
o’smirlar guruhi 
(21 yoshdan katta bo’lmagan
);
❖
kattalar guruhi 
(chegaralanmagan). 
Faxriylar o’rtasidagi musobaqalarning yosh toifasi: 4CM9, 50-59, 60-64, 65-
69, 70-74, 75-79, 80-84 va 85 yoshdan yuqori. 
Rossiya stol tennisi federatsiyasi matbuot kotibi Aleksey Lomaev 
Championat.com jurnalisti Sergey Garifullinga bergan intervyusida xitoylik 
sportchilarning xalqaro maydonlaridagi muvaffaqiyatlarining asosiy sabablarini 
ko’rsatib o’tadi. “Bu masala 
(Xitoy terma jamoasining siri nimada)
bo’yicha men 
ham Xitoy milliy terma jamoasi murabbiylaridan biri Kao Jenga murojaat qilgan 
edim. Biz birinchi marta suhbatlashayotganimiz yo’q edi, Shu sababli murabbiy 
menga ochiq javob berdi. U ko’zlarimga qarab turdida, mayli bu sirni senga 
aytaman, dedi. Xuddi mana shu vaqtdan boshlab men Xitoy terma jamoaning sirini 
bilaman va bu sirni Championat.com o’quvchilari bilan baham ko’raman. 

---

12 
Gap shundaki, Xitoyda sport, xususan, stol tennisini rivojlantirish bo’yicha 
davlat dasturi bor. Boshqa istalgan sport turida bo’lgani kabi, stol tennisini 
rivojlantirish rejasi juda oddiy: butun mamlakat bo’ylab sport tarmoqlarini yoyish 
lozim. Barcha maktablar, istirohat bog’lari hattoki odamlar istiqomat qilib 
kelayotgan hovli joylarni ham nazardan qoldirmay qamrab olish kerak. Yoki albatta, 
yuqori malakali murabbiy kadrlar ham kerak, ular sportning u yoki bu turiga 
ishtiyoqi baland bo’lgan bolalarni seleksiya qilib tanlab olishlari lozim”,-degan edi 
Lomae.