Sporozoa bir hujayralilar kenja dunyosiga mansub gʻayvonlar tipi

---

Sporalilar

Sporalilar (Sporozoa) — bir hujayralilar

kenja dunyosiga mansub gʻayvonlar tipi.

Xivchinlilardan kelib chiqqan. S. turli

hayvonlar va odamning hujayra, toʻqima

va organlarida parazitlik qilib, ogʻir

kasalliklarni keltirib chiqaradi. Parazit

hayot kechirish taʼsirida tana tuzilishi

birmuncha soddalashgan. Harakatlanish

organoidlari, qisqaruvchi va ovqat xazm

qiluvchi vakuollari rivojlanmagan. Hayot

sikli spora xrsil qilish bilan tugallanadi;

spora qobigʻi parazitni noqulay muhit

---

taʼsiridan himoya qiladi. S. hayot siklida

jinssiz, jinsiy va sporogoniya jarayonlari

almashinib turadi. Jinssiz koʻpayish

hujayraning koʻp marta boʻlinishi

(shizogoniya), jinsiy koʻpayish esa

koʻpchilik sporalilarda ikki xil tipdagi

gametalar (anizogametalar)ning

kopulsiyasidan iborat. Faqat fegarinalar

bir xil tipdagi gametalar (izogametalar)

gʻosil qiladi. Zigotasi, odatda, qalin pust

bilan uralgan boʻlib, ootsista deyiladi.

Ootsista ichida sporogoniya natijasida

sporozoitlar hosil boʻlishi bilan

parazitning rivojlanish sikli tugallanadi. S.

tipiga 400 dan ortiq tur kiradi. S. tipi

fegarinalar va koksidiyasimonlar

sinflariga ajratiladi. Ayrim S.ning

---

rivojlanishi bitta xujayinda oʻtadi

(koʻpchilik koksidiyalar) va ootsistlari

yordamida tarqaladi. Boshqa S.ning

rivojlanishi ikkita xoʻjayinda, yaʼni jinssiz

koʻpayishi bir xoʻjayinda, gametogenez va

sporogoniya davrlari boshqa xoʻjayinda

oʻtadi. Bunday S. hayvonlar va odamga

alimentar yoʻl bilan (zararlanmagan

hayvon zararlangan hayvonni yeyishi)

yoki qon soʻruvchi hasharotlar orqali

(bezgak parazitining chivin opkali

yuqishi) oʻtadi.

---

Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga

ishorat yoʻq. 

Siz ularni topib va ushbu maqolaga

qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz

mumkin.

Ko‘proq o‘rganish Ushbu maqolada

Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-

2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

---

  Soʻnggi tahrir 5 yillar avval OchilovBot tomonidan amalga oshirildi  

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha

foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan

boʻlsa).

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib,

Vikipediyaga yordam berishingiz

mumkin. 

Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.

"

https://uz.wikipedia.org/w/inde

x.php?

title=Sporalilar&oldid=1913225

" 

dan olindi