Şəki şəhər Mədəniyyət və Turizm şöbəsi Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana sistemi Metodika və biblioqrafiya şöbəsi

İlham Əliyev
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhər, 6 fevral 2009-cu il.

I. Bölmə

Müasir dünyada cəmiyyəti narahat edən problemlər içərisində ən mürəkkəbi, faciəvi nəticələrə gətirib çıxaran insan alveridir. İnsan alveri insanların mənəviyyatına ciddi ziyan vurur. Dünyada milyonlarla, ölkəmizdə minlərlə insan bu bəladan əziyyət çəkir. Təbii ki, belə inkişaf surəti yaxın zamanda ictimai faciəyə gətirib çıxara bilər. Ən acınacaqlısı da budur ki, gənclər və yeniyetmələr arasında insan alveri yüksələn xətlə artmağa doğru gedir.

SSRİ dövründə yaşadığımız 70 il ərzində insan alveri ilə məşğul olan insanlara qarşı mübarizə aparmaq əvəzinə daha çox bu problemləri gizlətməyə çalışmışdır. Aərbaycan Respulikası müstəqillik əldə etdikdən sonra bir sıra problemlər kimi insan alverinə qarşı mübarizə tədbirlərinin vacibliyi ön plana çıxmış, bir sözlə problemə münasibətədə yeni mərhələ başlamışdır.

İnsan alveri bəlası təkcə paytaxtımızda məhdudlaşmır. Ən ucqar əyalətlərimizdə bu bəla artmaqdadır.

Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyası 1950-ci ilin noyabrın 4-də Romada qəbul edilmişdir.

Konvensiya insan alverinin üç elementin kombinasiyası kimi müyyən edir:

1.Fəaliyyət: insanın cəlb edilməsi, daşınması, bir yerdən başqa yerə keçirilməsi, gizlədilməsi və ya qəbul edilməsi:

2.Müəyyən vasitələrdən istifadə ilə: hədə-qorxu və zor tətbiq etməklə yaxud başqa cür məcbur etməklə, qaçırma, dələduzluq və ya aldatma yolu ilə vəzifədən və ya şəxsin köməksiz vəziyyətindən suiistifadə etməklə, yaxud pul və ya digər maddi vəsaitlər vermək və ya almaqla hansı bir şəxsdən onun himayəsində olan şəxs barəsində razılıq almaqla:

3.İstismar məqsədi üçün ən azı başqalarının məcburi fahişəliyə və digər cinsi istismar formalarına cəlb etmə,məcburi əmək və ya xidmətlər, köləlik və ona oxşar əməllər, yaxud daxili orqanlrın çıxarılması:

Hər anası bir uşağın istismar məqsədilə cəlb olunması, daşınması bir yerdən başqa yerə keçirilməsi, gizlədilməsi və ya qəbul edilməsi, hətta bu maddədə qeyd olunan vasitələrdən heç biri tətbiq olunmadığı halda belə insan alveri hesab olunur.

Yaxşı hazırlanmış, əməli olaraq təyinatlı dərslik variantlarının hazırlanması, onların məktəblərin, kolleclərin dərs proqramlarına salınması, insan hüquqları, gender məsələləri üzrə şagird və tələbələrin geniş məlumatlandırılması üçün Təhsil Nazirliyi arasında daha sıx əlaqələr inkişaf etdirməlidir. Bu fənlər gənc insanların cinayətkar insan alverinin hərəkət və təhlükələri, xaricdə işə düzəlmənin və leqal miqrasiya ilə bağlı böyük risklərin təlimi ilə sıx uzlaşmalıdır. Bu istiqamətdə maarifləndirmə nəinki Bakıda həm də ölkənin regionlarında aparılmalıdır.