Reja: I. Kirish. Suvda va quruqlikda yashovchilar sinfining umumiy tavsifi. II. Asosiy qism

Himoya moslanishlari – baqalarda ximoya vazifasini zahar bezlari o’taydi. Tropiklarda yashaydigan ba’zi turlarida ayniqsa kuchli bo’ladi. 

Masalan: Braziliya qurbaqasi zahari itni osongina o’ldiradi. Amerika ola daraxt baqasi zahridan Kolumbiyalik ovchilar kamon o’qini zaharlab maymun va boshqa o’rmon hayvonlarini ovlashadi.

XULOSA
Suvda va quruqliqda yashovchilar (Amphibia) — suvdan quruqlikda yashashga oʻtgan dastlabki umurtqali hayvonlar sinfi. Quruqlikda yashashga oʻtish bilan Suvda va quruqlikda yashovchilarning tuzilishi balikdarga nisbatan takomillashgan, xususan, skeletning tayanch vazifasini bajarishga oʻshii bilan uzun naysimon suyaklar paydoboʻlishi oyoqlarning vujudga kelishiga sabab boʻlgan. Quruqpikda yashash atmosfera havosi bilan nafas olishga imkon beruvchi organ — oʻpkaning rivojlanishiga, qon aylanishi, nerv sistemasi va sezgi organlarining takomillashuviga olib kelgan. Shuning bilan birga Suvda va quruqlikda yashovchilar skeletida togʻayning koʻp boʻlishi, nafas olish, qon aylanishi, ayirish, nerv sistemasi va boshqa organlarning sodda tuzilganligi, lichinkasining yon chiziqlari, dumi, yuragining 2 kameradan, qon aylanish sistemasining bir doiradan iboratligi ularni quruqlikda yashovchi eng sodda tuzilgan umurtqali hayvonlar ekanligini koʻrsatadi. Koʻpchilik Suvda va quruqlikda yashovchilarning hayoti voyaga yetgan davrida ham suv bilan bevosita bogʻliq.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:

• 
  Жизнь животных. Энциклопедия в шести томах. Том 5. (Земноводные. Пресмыкающиеся). Общая редакция члена-корреспондента АН СССР профессора Л. А. Зенкевича. — Москва: Просвещение, 1969. — 488 с.
  
• 
  Писанец Е. М. Амфибии Украины: справочник-определитель земноводных Украины и сопредельных территорий. — Киев: Зоол. музей ННПМ НАН Украины, 2007. — 311 с.
  
• 
  Стишковская Л. Л. Вечные странники. (Жизнь амфибий, как она есть). — М.: Знание, 1988. — 192 с. — ISBN 5-07-000027-6.
  
• 
  Grzimek, B. Grzimek’s Animal Life Encyclopedia (неопр.). — 2nd edition. — Farmington Hills: Gale Group (англ.)рус., 2003. — Т. 6, Amphibians. — С. 3—590.