Qabul qildi: Xodjimuratova d mavzu: Abulhasan Banisadr davrida erondagi ijtimoiy-siyosiy holat

TOSHKENT DAVLAT SHARQSHUNOSLIK UNIVERSITETI SHMT SIRTQI 5 BOSQICH FORS-INGLIZ GURUH TALABASI MAMATMOʻMINOV SALOHIDDINNING OʻRGANILAYOTGAN MAMLAKAT TARIXI FANIDAN MUSTAQIL ISHI.

Qabul qildi: Xodjimuratova D

Mavzu: Abulhasan Banisadr davrida ERONDAGI IJTIMOIY-SIYOSIY HOLAT.

• ABULHASAN BANISADR biografiyasi.
• ABULHASAN BANISADRning hokimyat tepasiga kelishi.
• ABULHASAN BANISADRning Eron siyosatida tutgan o’rni.

1
2
3

ABULHASAN BANISADR BIOGRAFIYASI.

Banisadr 1933-yil 22-martda Hamadonda tug‘ilgan.Uning otasi oyatulloh Ruhulloh Humayniyga yaqin edi. Banisadr Tehron universitetida huquq, ilohiyot va sotsiologiya bo‘yicha tahsil olgan. 1960-yillarda u Sorbonnada moliya va iqtisod boʻyicha tahsil oldi. 1972-yilda Banisadrning otasi vafot etdi va u Iroqdagi dafn marosimida birinchi marta Oyatulloh Humayniy bilan uchrashdi

Banisadr 1960-yillarning boshlarida Shohga qarshi talabalar harakatida qatnashgan va ikki marta qamoqqa olingan va 1963-yilda qoʻzgʻolon paytida yaralangan va Fransiyaga qochib ketishiga majbur boʻlgan. Keyinchalik u Humayniy boshchiligidagi Eron qarshilik guruhiga qo'shildi va uning yaqin maslahatchilaridan biriga aylandi. Banisadr 1979 yil fevral oyida inqilob boshlanayotgan paytda Humayniy bilan birga Eronga qaytib keldi. U islomiy moliya bo'yicha "Eghtesad Tohidi" kitobini yozdi.

Banisadr 1960-yillarning boshlarida Shohga qarshi talabalar harakatida qatnashgan va ikki marta qamoqqa olingan va 1963-yilda qoʻzgʻolon paytida yaralangan va Fransiyaga qochib ketishiga majbur boʻlgan. Keyinchalik u Humayniy boshchiligidagi Eron qarshilik guruhiga qo'shildi va uning yaqin maslahatchilaridan biriga aylandi. Banisadr 1979 yil fevral oyida inqilob boshlanayotgan paytda Humayniy bilan birga Eronga qaytib keldi. U islomiy moliya bo'yicha "Eghtesad Tohidi" kitobini yozdi.

Eron inqilobidan keyin Banisadr 1979-yil 4-fevralda moliya vaziri oʻrinbosari boʻldi va 1979-yilning 27-fevraliga qadar bu lavozimda edi. Bozorgʻon va boshqalar muvaqqat hukumatni tuzish uchun kengashdan chiqib ketganlarida u ham inqilobiy kengash aʼzosi boʻldi. 1979-yil 27-fevralda muvaqqat moliya vaziri Ali Ardalan iste'foga chiqqanidan so'ng, u o'sha paytdagi bosh vazir Mehdi Bazargan tomonidan moliya vaziri etib tayinlangan. 1979-yil 12-noyabrda Muvaqqat hukumat isteʼfoga chiqqan Islom Inqilobi Kengashi boshchiligidagi hukumatdagi Ibrohim Yazdiy oʻrniga Banisadr tashqi ishlar vaziri etib tayinlandi. Banisadr 1980-yil 25-yanvarda saylovlarda 76 foiz ovoz olib, to‘rt yillik muddatga prezident etib saylandi va 4 fevralda inauguratsiya qilindi. Humayniy Eron oliy rahbari boʻlib, prezidentni isteʼfoga chiqarish uchun konstitutsiyaviy vakolatga ega boʻldi. Inauguratsiya marosimlari Humayniy yurak xastaligidan tuzalib ketayotgan kasalxonada bo'lib o’tdi.