Pedaqogika elmi haqqinda ümumi anlayiş Əhatə olunan məsələlər

Müqayisəli pedaqogika təhsil və tərbiyə sistemlərinin fəaliyyətinin və inkişafının 

qanunauyğunluqlarını  müxtəlif  ölkələrlə  müqayisəli  şəkildə  öyrənir.  Ailə 

pedaqogikası  ailədə  uşaqların  tərbiyəsinin  düzgün  təşkili,  ailədə  düzgün 

münasibətlərin yaradılması, ailə ilə məktəb və digər tərbiyə müəssisələri arasında 

səmərəli  əlaqə  yaradılması,  cəmiyyətlə  ailənin  tərbiyəvi  təsirlərinin  əlaqələn-

dirməsi,  bunların  insanların  həyata  hazırlanması  işinə  təsiri  və  digər  ailə,  övlad 

problemlərini  araşdırır.  Hərbi  pedaqogika  hərbi  məktəblərdə,  ali  hərbi 

məktəblərdə,  hərbi  akademiyalarda,  adi  ali  təhsil  müəssisələrinin  hərbi 

kafedralarında,  hərbi  hissələrdə,  orta  məktəblərdə,  orta  ixtisas  məktəblərində 

gənclərin  hərbi  hazırlığı,  hərbi  təlimi,  tərbiyə  və  təhsilini  tədqiq  edir.  Xalq 

pedaqogikası xalqın əsrlər boyu topladığı təcrübə əsasında yaranmış müdrik fikir-

lərdir ki, bu  fikirlər  insanların  təlim  və  tərbiyəsi, davranışı, insanlara,  ətraf  aləmə 

düzgün  münasibəti  üçün  xalq  tərəfindən  qəbul  edilmiş  əxlaqi,  etik,  estetik 

normalardır.  Xalqın  müdrik  fikirləri  folklor  nümunələrində,  xalqın  adət  və 

ənənələrində  öz  əksini  tapmışdır.  Korreksiyaedici  pedaqogika  sosial-psixoloji 

cəhətdən  qüsurlu  uşaqların  diaqnostikası,  profilaktikası  və  bərpası  üzrə  aparılan 

pedaqoji, psixoloji, metodoki işlərin məcmusunu özündə birləşdirir və buna uyğun 

həmin uşaqların təlıim və tərbiyəsini təşkil edir. İstehsalat pedaqogikası müxtəlif 

istehsalat  müəssisələrində,  idarə  və  təşkilatlarda  aparılan  tərbiyə  işləri,  texniki 

inkişafla bağlı yeni əmək və təlim bilik, bacarıq və vərdişlərinin formalaşdırılması 

---

və digər pedaqoji problemləri araşdırır. Gender pedaqogikası son dövrlərdə peda-

qogikamıza daxil olmuşdur. Gender ingilis dilində “Genius” sözündən olub “cins” 

deməkdir. Gender kişi ilə qadın arasındakı fərqlərin bioloji deyil, sosial tərəflərini, 

fərqlərini  öyrənir.  Bu  fərqlər  kişi  və  qadının  cəmiyyətdə  fəaliyyətində, 

davranışında,  mental  və  emosional xüsusiyyətlərində  özünü  büruzə  verir.  Gender 

pedaqogikası kişi və qadın arasında sosial bərabərliyin pedaqoji, psixoloji, əxlaqi, 

mənəvi  problemlərini  işləyib  tədqiq  edir.  Gender  pedaqogikası  təlim  və  tərbiyə 

prosesində  oğlan  və  qızların  gender  sosiallaşması  xüsusiyyətlərini  öyrənir. 

Pedaqoji  prosesdə  gender  münasibətlərinin  nəzərə  alınması  təlim  və  tərbiyənin 

keyfiyyətinin yüksəldilməsində və səmərəli təşkilində mühüm amildir.  Yaş peda-

qogikası  isə  müxtəlif  yaş  dövrlərində təlim  və  tərbiyə  məslələrini öyrənir  və  ona 

müvafiq olaraq pedaqoji prosesi qurur.