Elnur İbiş oğlu Səfərov -Kiçik Qafqazın faydalı qazıntı yataqları 25 ərazisindədir. Zəngəzur silsiləsi Araz çayı dərəsinədək uzanır. Bu
silsil
ə Kiçik Qafqazın dağ silsilələri arasında ən yüksəyidir. Orta
hündürlüyü t
əqribən 3200 m.-dir. Ən hündür zirvələri (Qapıçıq
dağı -3906 m. , Qazangöldağ - 3814 m. və s. ) silsilənin cənub
hiss
əsindədir. Zəngəzur silsiləsindən cənub-qərb istiqamətində
çoxlu könd
ələn qollar ayrılır. Ön dağ hissə üçün təcrid olunmuş
ekstruzivl
ər və lakkolitlər (İspandağ - 2410 m. , Xanağa - 1910 m.
, Əlincə - 1810 m. və s. ) səciyyəvidir.
Filiz faydalı qazıntılar: Bu qazıntılar (dəmir, alüminium, xromit, qızıl, gümüş, mis,
qurğuşun, sink kobalt, molibden filizləri və s. ) Respublikanın
əsasən dağlıq hissələrində müxtəlif tip yataqlar əmələ gətirirlər. D əmir filizləri (maqnetit, hematit) Az
ərbaycan
Respublikasında dörd mənşədə rast gəlir: seqrasion-maqmatik,
skarn-maqnetit (kontakt-metasomatik), hidrotermal-metasomatik
v
ə çökmə. Bunların yalnız skarn-maqnetit tipli Daşkəsən, Cənubi
Daşkəsən və “Dəmir” yataqları sənaye əhəmiyyəti kəsb edir. Bu
yataqlar Kellovey, Oksford, Kimeric yaşlı vulkanogen,
piroklaastik v
ə çökmə-vulkanogen süxurlardan təşkil olunmuşdur.
Daşkəsən sinklinalını ox boyu yaran eyni adlı qranitoid intruziv
il
ə təmasda yerləşir və mənşəcə bu intruzivlə əlaqədardır.
Daşkəsən dəmir filizi qrupu yataqlarının sənaye ehtiyatı 250 mln.
tondur.
Kobalt filizl ərinin sənaye əhəmiyyətli yığımları Daşkəsən filiz
rayonunda m
əlumdur. Burada kobalt filizləri həm müstəqil
(Yuxarı Daşkəsən yatağı), həm də skarn-maqnetit filizləri ilə
birg
ə əmələ gəlmişdir.
Qızıl yataqları və təzahürləri əsasən Kiçik Qafqazın
ərazisində: Söyüdü, Qızılbulaq, Dağ Kəsəmən, Veynəli, Qoşa,
