O‘lchash vositalarini qiyoslash va kalibrlash

Elektr kattalik o‘lchovlari umumiy xolat. 
O‘lchov jarayonini amalga oshirish uchun o‘lchov birliklarini fizik nomayon 
qilish va ularni saqlash kerak. Berilgan kattaliklardagi fizik kattalikni nomayon 
qilish uchun xizmat qiluvchi o‘lchov vositasi o‘lchov deb nomlanadi. 
Bitta o‘lchamli fizik kattalikni nomayon qiluvchi – bir qiyomatli o‘lchovlar, turli 
o‘lchashdagi bitta turdagi fizik kattaliklarni nomayon qiluvchi – ko‘p qiymatli 
va o‘lchovlar yig‘indisi – maxsusajratib olingan o‘lchovlar komplekti 
tushiniladi, ular turli o‘lchashdagi bir jinsli kattaliklarni nomayon qilish 
maqsadida aloxida va turli kombinatsiyalarda qo‘llanilishi mumkin. Bitta 
korpusda birlashtirilgan o‘lchov yig‘indisi (uzib ulagich bilan taminlangan, 
o‘lchovlarni turli kombinatsiyalarda ulash imkonini beradi), o‘lchov magazini 
deb nomlanadi.
Elektr kattaliklar o‘lchovlariga bir qator umumiy talablar qo‘yiladi: 
vaqtdagi o‘lchov parametrlarining stabilligi; 
o‘lchovning xaqiqiy qiymatini nominal qiymatga sozlashni yuqori aniqligi; 
qoldiq (parazit) parametrlarni minimal qiymati, yani qarshilikni o‘lchovlari 
uchun aktiv qarshilik va o‘ramlar aro sig‘imni minimalligi va xokazo; 
o‘lchov qiymatlarini ekspluatatsiya sharoitlariga kam bog‘liqligi, ularning 
tasirini xisobga olish imkoniyati; 
qarshilik, sig‘im, induktivlik qiymatlarini ular orqali oqib o‘tayotgan 
o‘zgaruvchan tok chastotasi va egri chiziq shakliga kam bog‘liqligi; 
mis bilan birgalikdagi o‘lchov materialining eng kichik termo EYUK; 
qo‘llanilish qulayligi, konstruksiya soddaligi, kichik massa va gabaritlar.

---

135 
Ushbu umumiy talablardan tashqari aloxida o‘lchovlarga o‘ziga xos talablar 
qo‘yiladi, ular o‘lchov turi va uning qo‘llanilish sharoitiga bog‘liq: tok turi, 
uning qiymati va xokazo. 
Qiyoslovchi shaxsga elektr kattaliklar o‘lchovi bilan birgalikda qiyoslash obekti 
va to‘g‘ri keladi. Konstruktiv jixatdan ishchi va namuna o‘lchovlari bir – biridan 
farq qilmaydi. Amaliyotda eletr o‘lchovlarning eng tarqalganlari EYUK, 
qarshilik, sig‘im va induktivlik.