O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Dj. Ergashxodjaeva, M. S. Qosimova

5.2-rasm. Korxonaning asosiy mikromuhit subyektlari 
Logistik firmalarga – ombor va transport xizmatlarini ko‘rsatuvchi hamda 
tovarlarni ishlab chiqarish joyidan sotish joyiga etkazishni ta’minlovchi tashkilotlar 
kiradi. 
Marketing agentliklariga – korxonaning tovar va xizmatlarini maqsadli 
bozorlarda siljitishga yordam beradigan marketing tadqiqotlari korxonalari, reklama 
agentliklari, konsalting firmalari va boshqa tashkilotlar kiradi. 
Moliya vositachilariga – banklar, kredit va sug‘urta tashkilotlari kiradi. 
Korxonalar o‘zlarining xaridorlarini diqqat bilan o‘rganishlari lozim. Quyidagi 
5.3-rasmda bozorlarning oltita turi keltirilgan. 
5.3-rasm. Xaridorlar bozori turlari 
Ta'minotchilar
korxona
raqobatchilar
marketing 
vositachilari
mijozlar
Aloqa(kontakt) auditoriyalari
Marketing
Iste'mol 
bozorlari, B2C
Sanoat bozorlari, 
B2B
Savdo - vositachi 
bozorlar
Ijtimoiy(sosial) 
ta'minot bozorlari
Davlat tuzilishi
bozorlari
Xalqaro bozorlar

---

89 
Aloqa(kontakt) auditoriyalariga – korxona faoliyatiga qiziqish bildiradigan va 
uning maqsadlariga erishish bildiradigan va uning maqsadlariga erishish bo‘yicha 
imkoniyatlariga ta’sir o‘tkazuvchi har qanday insonlar guruhidir (5.4-rasm). 
5.4-rasm. Aloqa(kontakt) auditoriyalari turlari
10
 
Makromuhit – bu korxonaning makromuhitiga ta’sir o‘tkazuvchi kuchli 
omillardir. Ularga demografik, iqtisodiy, tabiiy, ilmiy – texnik, siyosiy va madaniy 
omillar kiradi. 
10,11
Котлер Ф., Армстронг Г., Вонг В., Сондерс Дж. Основы маркетинга.–М.: ООО “И.Д.Вильямс”,
2012.- 752 с.
 
Korxona
Moliya 
muassasalari
Ommaviy 
axborot 
vositalari
Davlat 
jamiyati 
organlari
Jamoat 
tashkilotlari
Joylardagi 
jamoatchilik
Keng 
jamoatchilik
Ichki aloqa 
auditoriyalari
Korxona
Demografik 
omillar
Iqtisodiy 
omillar
Tabiiy omillar
Ilmiy-texnik 
omillar
Siyosiy 
omillar
Madaniy 
omillar

---

90