O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti “Energetika fakultetining”“issiqlik energetikasi” kafedrasi «Issiqlik energetikasi»

2. Suvni ohak eritmasi bilan yumshatish. 
Suvni ohak eritmasi bilan yumshatish uchun suvga sundirilgan ohak eritmasi Са(ОН)
2

qo‟shiladi. Natijada suv tarkibidagi Са

+
va ОН
-
ionlari kontsentratsiyasi oshadi. Са(ОН)
2
=Ca
2+
+2OH
-
.

---

19
Suvda ОН

-
ionlari kontsentratsiyasi ko‟payishi natijasida suv tarkibidagi bikarbonat НСО
3
-
hamda,
СО
2
gazi karbonat СО
3
ionlariga aylanadi.
НСО
3
-
+ОН
- 
= CO
3
+H
2
O; 

CO
2
+2OH
-
=Co
3
+H
2
O 

2 - rasm. Ohak ombori sxemasi: 
1 – vagon; 2 – temir-beton to'siq; 3 – so'ndirilgan ohak bo'lmasi; 4 – greyfer; 5 – ko'prikli kran; 
6 – nasoslar; 7 – sirkulyasion aralashtirgich; 8 – gidrosiklon; 9 – suv keltirish quvuri; 10 – siqilgan 
havo; 11 – ohak eritmasini aylantirish nasosi; 12 – dozator nasos; 13 – chiqindi ohak bo'lmasi. 
Hosil bo‟lgan karbonat ioni СО
3
2-
Kalsiy va Ca kationlari bilan birikib СаСО
3
holatida
cho‟kmaga cho‟kadi. Bu birikmaning cho‟kmaga tushishi suv tarkibidagi Са va СО
3
ionlar
kontsentratsiyasi ko‟paytmasi СаСО
3
ning eruvchanlik ko‟paytmasidan katta bo‟lgan holda sodir
bo‟ladi. С
Са
+С
со3
>EK
СаСО3
, EK
СаСО3
– СаСо
3
ning eruvchanlik ko‟paytmasi. Kam eruvchan
modddalarning suvdagi eruvchanligi ularning eruvchanlik ko‟paytmasi bilan tavsiflanadi va EK
harflari bilan belgilanadi. Moddalarning EK si qanchalik kichik bo‟lsa, ularning cho‟kmaga tushishi
ham tez bo‟ladi. Kam eruvchi moddalarning suvda erishi suv xaroratlariga bog‟liq.
СаСО
3
ning 25
0
С dagi EK 43

10
-3
g·ekv/l bo‟lgani uchun suvdagi Са
2+
kationlari СаСО
3
holida
cho‟kmaga tushadi. Shu eritma qo‟shilgan suvdagi Mg kationlari esa Mg+2OH
-

Mg(OH)
2
holatiga
cho‟kadi.
Suvni ohak eritmasi bilan yumshatish umumiy qattiqligi ishqoriyligidan katta bo‟lgan
suvlarda yuqori natija beradi. Suvni koagulyat va ohak eritmasi bilan tozalash natijasida karbonatli
qattiqlik 0,7 mg·ekv/l gacha tushadi.