O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim

Mobil operatsion tizim (mobil OT) — smartfonlar, planshetlar, PDA yoki boshqa mobil qurilmalar uchun operatsion tizim. Noutbuklarni mobil qurilmalar deb tasniflash mumkin bo‘lsa- da, ularda tez-tez ishlatiladigan operatsion tizimlar mobil hisoblanmaydi, chunki ular dastlab an'anaviy ravishda maxsus "mobil" funktsiyalarga muhtoj bo‘lmagan katta statsionar stol kompyuterlari uchun ishlab chiqilgan. Ularda maxsus mobil funksiyalarga ehtiyoj sezilmagan. Bu farq ikkalasining gibridi bo‘lgan ba'zi yangi operatsion tizimlarda ko‘rinmaydi. Mobil operatsion tizimlar shaxsiy kompyuter OT funksiyalarini mobil va qo‘l qurilmalari funksiyalari: sensorli ekran, uyali aloqa, Bluetooth, Wi-Fi, GPS-navigatsiya, kamera, videokamera, nutqni aniqlash, ovoz yozish, musiqa pleer, NFC va infraqizil masofadan boshqarish funksiyalari bilan birlashtiradi. Portativ mobil aloqa qurilmalari (masalan, smartfonlar) ikkita operatsion tizimni o‘z ichiga oladi. Asosiy foydalanuvchi interfeysi dasturiy platformasi, ikkinchi past darajadagi, xususiy real vaqtda operatsion tizim bilan to‘ldirilgan radio uskunasiga xizmat ko‘rsatuvchi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, bunday past darajadagi operatsion tizimlar mobil qurilmani boshqarishi mumkin bo‘lgan zararli tayanch stansiyalarga nisbatan zaifdir.
Mobil qurilmalar uchun zamonaviy operatsion tizimlar: Android, Kai OS, Lineage OS, Fire OS, Flyme OS, iOS, Sailfish OS, Tizen, Remix OS.
Eski, hozirda qoʻllab-quvvatlanmaydigan dasturiy platformalar: Windows 10 Mobile, Symbian, WindowsMobile, PalmOS, webOS, Maemo, MeeGo, LiMo, BlackBerry OS, Firefox OS, Ubuntu Touch
Virtual raqamli yordamchi (ingl. Virtual Digital Assistant,VDA) — veb-xizmat smartfon va shaxsiy kompyuterlar uchun ilova. U aslida foydalanuvchining shaxsiy kotibi vazifasini bajaradi. Jadvalni rejalashtirish, kundalik vazifalarni tashkil etish va bajarish, ma'lum bir shaxsning ehtiyojlari uchun ma'lumotni kontekstli qidirish vazifalarini hal qiladi. Oldingi avlod rejalashtiruvchilar (Personal Digital Assistant - shaxsiy raqamli yordamchi, PDA deb qisqartirilgan; masalan, kommunikator) va axborot menejerlaridan eng muhim farqlaridan biri bu
foydalanuvchi ishlayotgan kontekstni hisobga olishdir. Virtual raqamli yordamchi eslatmalarni yaratishi, dam olish va ko‘ngilochar joylarni tanlashi, chiptalar va jadvallarni qidirish va onlayn bron qilishni osonlashtirishi, taksiga buyurtma berishi mumkin. U vazifalarni bajarishda, foydalanuvchining hatti-harakati va qiziqishlarini tahlil qilishda o‘zini o‘zi o‘rganishga qodir. Shu bilan birga, u oldingi avlod rejalashtiruvchilarga qaraganda kengroq qo‘llanilishiga ega. Qo‘shimcha funksiyalarni, masalan, ilovalar ko‘rinishini joriy etish orqali virtual raqamli yordamchining funksionalligini kengaytirish qobiliyati uni yuqori darajada kengaytiriladigan biznesga aylantirishi mumkin. Bunday xizmatlar g'oyasi 2010 yil 28 iyundagi nufuzli The New York Times gazetasida nashr etilgan. Biroq, 2008 yilda xuddi shu nashr virtual yordamchilarning yangi avlodi prototiplari haqida yozgan edi. 2010 yil 3 iyunda TechCrunch kelajakning geo- rejalashtiruvchilarini tasvirlab berdi, bitta buyruq istalgan vazifani hal qilish uchun bir nechta parallel harakatlarni boshlashga qodir. Misol uchun, agar foydalanuvchi xizmat safarida uchayotganini bildirsa, bunday tizimning o‘zi odamning ma'lum afzalliklaridan kelib chiqqan holda samolyot chiptalarini bron qilish, taksi va mehmonxona xonasiga buyurtma berish variantlarini taklif qiladi.