O‘zbek tili va adabiyoti yo‘nalishi 21/1-guruh talabasi Ivodullayeva Gulchehraning


Suratingni kim ko‘rdi,qildi jono,jon fido



Yüklə 102,3 Kb.
səhifə6/16
tarix17.05.2023
ölçüsü102,3 Kb.
#114906
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Gulchehra

Suratingni kim ko‘rdi,qildi jono,jon fido,
Siyratingg‘a xud qilur olib farishta iqtido.(15-bet)
Sharq falsafasida surat va siyrat masalasi azaldan muhim mavzu bo‘lib kelgan.Odamning tashqi ko‘rinishiga qarab emas,balki ichki olamiga,ma’naviy qiyofasiga e’tibor asosiy o‘rin egallagan.Bu mavzu xalq og‘zaki ijodi janrlari uchun ham bosh mavzu hisoblanadi.’’Suratga emas, siyratga boq’’maqoli buning dalilidir.Bu mavzu she’riyatga ham ko‘chgan.Lutfiyning yuqoridagi g‘azalida yorning tashqi qiyofasini kim ko‘rgan bo‘lsa,jon fido qildi.Siyratidan esa farishta ham ko‘p bora unga taqlid qildi. Shoir bu baytda mubolag‘adan o‘rinli foydalangan holda go‘zal tashbehlar yarata oldi.
Shoir ijodida Ollohga hamd va payg‘ambarimizga bag‘ishlangan na’t g‘azallar ham talaygina.Zero, ‘’Zihi zuhuri tajalli yuzung safosinda’’,’’Pardadin chiqti-yu,zohir qildi rahmon suratin’’,’’Zihi sarv ustida yuzung qamardek’’,’’Ey oyati rahmat yuzungiz sha’nida nozil’’ deb boshlanuvchi g‘azallari diniy-tasavvufiy ruhda yozilgan.

Zihi sarv ustida yuzung qamardek,
Qani bir shoxi gul sen siymbardek.(123-bet)8
Lutfiyning ushbu g‘azali Ollohga hamd tarzida bitilgan.Olloh jamolini oyga qiyoslagan holda uning sarvdek tik ekanligini ham aytib o‘tadi.U bebaho deya ta’kidlab,unga teng keladigan hech bir jonzot yo‘qligini ham aytib o‘tadi.
Shoir ijodida rindona ya’ni may ta’rifidagi g‘azallar ham uchrab turadi.
Soqiyo,ko‘nglum tutuldi aqli nofarjomdin,
Sog‘are tutqil,meni qutqar g‘ami ayyomidin.(207-bet)9
Rindona g‘azallarga xos an’anaviy xususiyatlardan biri soqiyga murojaat tarzida namoyon bo‘ladi.Lirik qahramon noxushliklardan ko‘ngli buzilib soqiyga murojaat etadi. U uchun sog‘ar-may bu g‘am-anduhlarni ketkazishga qodir kuch.Shoir ijodida bu mavzuga ko‘p bora murojaat etganligini ko‘rishimiz mumkin.
Sharq mumtoz adabiyotida pand –nasihat,axloqiy mavzu yetakchi o‘rin egallagan.Shoirning
Ey,jafochi,tut g‘animat ko‘rkning davronini

Yüklə 102,3 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin