O`zbek tili adabiy normalari. Imlo, talaffuz, aksentologik, so`z yasash, grammatik, uslubiy, punktuatsion normalar



Yüklə 12,96 Kb.
səhifə1/2
tarix24.12.2023
ölçüsü12,96 Kb.
#192681
  1   2
O`zbek tili adabiy normalari. Imlo, talaffuz, aksentologik, so`z-fayllar.org


xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
O`zbek tili adabiy normalari. Imlo, talaffuz, aksentologik, so`z yasash, grammatik, uslubiy, punktuatsion normalar
O`zbek tili adabiy normalari. Imlo, talaffuz, aksentologik, so`z yasash, grammatik, uslubiy, punktuatsion normalar
Til normasi ilmiy nutqai nazardan organish ozbek tili nutq madaniyati muammolarini nazariy jihatdan asoslashning muhim shartlaridan biridir. Chunki . normatik tavsiyalar berish also mumkin emsasnorma-bu til birliklarini ozaro yaxshi tushinish zarurati tufayli undan foydalaniladigan xalq tomonida yaratilgan, til qurilishining amalda bolgan hususiyatidir. Aynan mana shu zaruriyati sistemasining yagonaligiga erishish yolida odamlarga biror variantning maqul korish, boshqasidan voz kechish istagini tugdiradi. Jamiyat ana shunday yagonalikka erishish yolida intilishi bilan birgalikda til normasi milliy adabiy tildan yuqori darajaga kotarilib,musttahkamlanib boradi.

Demak, norma deganda til unsurlarining xalq ortasida kopchilikka maqul variantini qollash tushunilladi. Shuning uchun ham norma tushunchasi til qurilishi, umuman til taraqqiyoti bilan bogliq bolib, tilda turgunlik kasb etadi va uzoq muddat yashaydi, ammo bu norma ozgarmas hodisa emas. Davr ozgarishi bilan odamlarning bilimi dunyo qarashi, hayotga bolgan talabi ozgarishi bilan norma ham ozgarib boorish mumkin. Masalan, 1917 yillarda muxtoriyat, jumhuriyat, baynalminal, yoqsil, firqa, kashshof kabi sozlarn ishlatish norma hisoblangan bolsa, keyinchalik ular atamalar tilimizga yana qaytib kirmoqda.


Yana bir misol: domla sozi revolyutsiyadan ilgari diniy maktablar (madrasalarda) mudarislik qiluvchi kishilarga nisbatan ishlatilgan, hozir esa bus oz butunlay boshqa manoda
normani tadqiq etishda shu narsani qatiy yodda tutish kerakki, tilning tarqqiyot qonunlarini obyektiv jarayonning ifodasi sifatida kishilarning irodasigaa bogliq bolgan holda amal qilinadi umumiy normaning nutq korinishlari, shakllardagi, tilning shakllaridagi aniq korinishlarida. Yuqoridagi tahlillardan kelib chiqqan holda ozbek tilining quyidagi hususiy normalari haqida gapirish mumkin: ozbek adabiy tili normasi; ozbek; lahja va shevalari normasi (dilektal) normasi; ozbek sozlashuv nutqi normasi; ozbek tilining ijtimoiy tarmoqlari, ya`ni
Yüklə 12,96 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin