Ondokuzmayis üNøversøtesø sosyal b



Yüklə 5,81 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/10
tarix22.04.2017
ölçüsü5,81 Kb.
#15587
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

 
 
 
 
 
ONDOKUZMAYIS ÜNøVERSøTESø 
SOSYAL BøLøMLER ENSTøTÜSÜ 
EöøTøM BøLøMLERø ANABøLøM DALI 
 
 
 
 
ENGELLø ÖöRENCøLERøøHMAL ve øSTøSMAR DÜZEYLERø
 
 
 
 
Hazırlayan 
 Rumeysa HOùOöLU 
 
 
 
Danıúman 
 Yrd. Doç. Dr. Yaúar BARUT 
 
 
Yüksek Lisans Tezi 
 
 
Samsun, 2009 
 

ONDOKUZMAYIS ÜNøVERSøTESø 
SOSYAL BøLøMLER ENSTøTÜSÜ 
 EöøTøM BøLøMLERø ANABøLøM DALI 
 
 
 
 
 
 
ENGELLø ÖöRENCøLERøøHMAL ve øSTøSMAR DÜZEYLERø
 
 
 
 
 
 
Hazırlayan 
 Rumeysa HOùOöLU 
 
 
Danıúman 
 Yrd. Doç. Dr. Yaúar BARUT 
 
 
 
Yüksek Lisans Tezi 
 
 
 
Samsun, 2009 
 

KABUL VE ONAY 
 
 
Rumeysa  HOùOöLU  tarafından  hazırlanan  “Engelli  Ö÷rencilerde  øhmal  ve 
østismar”    baúlıklı  bu  çalıúma,  …./…./2009  tarihinde  yapılan  savunma  sınavı 
sonucunda  baúarılı  bulunarak  jürimiz  tarafından  yüksek  lisans  tezi  olarak  kabul 
edilmiútir.  
 
 
Baúkan: Prof. Dr. Kurtman ERSANLI 
 
Üye : Yrd. Doç. Dr. Koray KARABEKøROöLU
 
 
Üye : Yrd. Doç. Dr. Yaúar BARUT ( Danıúman ) 
 
 
 
Yukarıdaki imzaların adı geçen ö÷retim üyelerine ait oldu÷unu onaylarım.  
 
  /   /    
  
 

 

BøLDøRø
 
 
Hazırladı÷ım  tezin  tamamen  kendi  çalıúmam  oldu÷unu  ve  her  alıntıya, 
kullandı÷ım baúka yazarlara ait her özgün fikre kaynak gösterdi÷imi bildiririm.  
 
__  /__  /__    
  
 
Rumeysa HOùOöLU 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
ii 
ÖNSÖZ 
 
Aile  toplumun  temel  birimi  ve  önemli  bir  sosyal  kurumudur.  Yapılan  bilimsel 
çalıúmalarla  anne-babanın  çocu÷un  bütün  geliúim  alanları  ve  kiúili÷i  üzerinde  ne 
denli etkili oldu÷u ortaya konulmuútur. Ailenin çeúitli görevleri arasında çocu÷un 
bakımı  ve  sosyalleútirilmesi  de  yer  almaktadır.  Ebeveynler  bu  görevlerini  yerine 
getirirken  bazen  çocuklarının  biyolojik,  psikolojik  ve  sosyal  geliúmelerini 
engelleyen davranıú örneklerini gösterebilmektedirler.  
 
Anne-baba-çocuk  etkileúiminin,  antropolojik,  sosyolojik  ve  psikolojik  bakıú 
açısından  detaylı  bir  úekilde  incelenmesine  karúın,  aile  içinde  engelli  çocu÷a 
gösterilen  úiddet  ve  ihmal  davranıúları,  uzun  yıllar  dikkatlerden  kaçmıútır.  Bu 
nedenle,  engelli  çocukların  istismarı  ve  ihmali  konusu  üzerinde  dünyada  ve 
Türkiye’de yapılan çalıúmaların yeni baúladı÷ı görülmektedir. 
 
Bu  araútırmada  engelli  çocukların  aile  içinde  istismar  ve  ihmale  maruz  kalıp 
kalmadıkları  incelenmeye  çalıúılmıútır.  Çocuk  istismarı  ve  ihmalinin  çeúitli 
disiplinlerce  ele  alınması  zorunlulu÷u  göz  önüne  alındı÷ı  zaman,  bu  çalıúmanın 
di÷er çalıúmalara katkıda bulunaca÷ı ümit edilmektedir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
iii 
TEùEKKÜR 
 
Araútırmanın bütün aúamalarında bana yol gösteren, yardım ve desteklerini hiçbir 
zaman  esirgemeyen,  ö÷rencisi  olmaktan  ve  birlikte  çalıúmaktan  onur  duydu÷um 
çok de÷erli hocam Yrd. Doç. Dr. Yaúar BARUT’a, 
 
Beni  her  zaman  destekleyen  ve  yüreklendiren,  üniversite  ö÷rencili÷imde  ve 
çalıúma ortamımda benim için ayrı bir  yeri olan  çok kıymetli hocam Sayın Prof. 
Dr. Kurtman ERSANLI’ya, 
 
SPSS  Paket  Programına  verileri  girerken  ve  tezimin  istatistiklerinde  bana 
rehberlik eden çok de÷erli hocam Yrd. Doç. Dr. Melek KALKAN’a, 
 
Lisans  ve  yüksek  lisans  e÷itimim  boyunca  benden  bilgi  ve  tecrübelerini  hiçbir 
zaman mahrum etmeyen tüm hocalarıma,  
 
Araútırmanın  uygulamasını  yaptı÷ım  özel  e÷itim  ve  rehabilitasyon  merkezlerinin 
müdür  ve  ö÷retmenlerine  ve  özellikle  anketi  cevaplandırırken  engel  tanımayan 
ö÷renci kardeúlerime, 
 
Bu  çalıúmamda  bana  her  türlü  maddi  ve  manevi  deste÷i  veren,  hayatımda 
geldi÷im ve gelece÷im her aúamayı onlara borçlu oldu÷um, çok sevdi÷im ve saygı 
duydu÷um  anneme,  babama,  ablama  ve  kardeúlerime  sonsuz  teúekkürlerimi 
sunarım. 
 
 
Rumeysa HOùOöLU 
 
 
 
 
 
 

 
iv 
ÖZ 
 
 
Hazırlayan: HOùOöLU, Rumeysa 
 
Tezin Adı: Engelli Ö÷rencilerin øhmal ve østismar Düzeyleri 
       [Extent of Abuse and Neglect Among Disabled Children] 
 
Türü: Yüksek Lisans Tezi 
 
Samsun – 2009  
 
Bu  araútırmada  engelli  ö÷rencilerin  ihmal  ve  istismara  maruz  kalma  düzeylerini 
incelemek  amaçlanmıútır.  Bu  amaçla  Samsun  ve  ùanlıurfa  illerinde  çeúitli  özel 
e÷itim  ve  rehabilitasyon  merkezlerinde  ö÷renim  gören  74  ortopedik  engelli,  95 
özel  ö÷renme  güçlü÷ü  ve  105  duygusal  davranıúsal  ve  sosyal  uyum  güçlü÷ü 
olmak  üzere  toplam  274  ö÷renciye,  Oral  ve  Akdaú  tarafından  (2004)  geliútirilen 
Çocuk østismarı Tarama Anketinin, 10-11 yaú grubu için oluúturulmuú, 39 soruluk 
formu  uygulanmıútır.  Yapılan  araútırma  ortopedik  engelli  ve  özel  ö÷renme 
güçlü÷ü çeken ö÷rencilerin, duygusal davranıúsal ve sosyal uyum güçlü÷üne sahip 
ö÷rencilerden  ve  küçük  yaútaki  engelli  ö÷rencilerin,  ön  ergen  ve  ergenlik 
dönemindeki  engelli  ö÷rencilerden  daha  fazla  ihmal  ve  istismara  u÷radıklarını, 
örnekleme  giren  engelli  ö÷rencilerin  cinsiyetlerinin  ise  ihmal  ve  istismar  için 
anlamlı bir fark oluúturmadı÷ını ortaya koymaktadır.  
 
Anahtar  Sözcükler:  Çocuk  østismarı,  Çocuk  øhmali,  Engelli,  Özürlülük, 
Bedensel  Engelli,  Ö÷renme  Güçlü÷ü,  Duygusal  Davranıúsal  ve  Sosyal  Uyum 
Güçlü÷ü 
 
 
 
 
 
 
 

 

ABSTRACT 
 
In this study, we aimed to identify the extent of abuse and neglect among disabled 
students.  By  this  purpose,  274  students  attending  various  special  education  and 
rehabilitation  centre  in  Samsun  and  ùanlıurfa  were  enrolled  in  this  study.  74 
physically  disabled,  95  mentally  retarded  and  105  behavioural/emotional 
disordered students were inquired with a Standard 39 question of Child Abuse and 
Neglect  Questionnaire.  The  questionnaire  was  developed  by  Oral  and  Akdaú 
specifically  for  children  ages  10-11.  study  findings  indicate  that  students  with 
physical disabilities and learning difficulties were more likely abused or neglected 
than  students  with  emotional/behavioural  and  social  disorders.  Young  students 
have  reported  much  more  abuse  and  neglect  experiences  than  adolescents  have. 
Influence of gender differences in sample group was not significant.   
 
 
 
 
Key  Words:  Child  Abuse,  Child  Neglect,  Handicapped,  Disability,  Physically 
Handicapped, Difficulty øn Learning, Emotional/Behavioural Disorder. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
vi 
ø
ÇøNDEKøLER 
 
 
 
Sayfa 
ø
Ç KAPAK……………………………………………………………………….. 
KABUL VE ONAY…………………………………………………………….... 
BøLDøRøM………………………………………………………………………..i 
ÖNSÖZ…………………………………………………………………………...ii 
TEùEKKÜR……………………………………………………………………..iii 
ÖZ………………………………………………………………………………...iv 
ABSTRACT………………………………………………………………………v 
ø
ÇøNDEKøLER………………………………………………………………….vɿ 
TABLOLAR LøSTESø…………………………………………………………..x 
KISALTMALAR………………………………………………………………..xi 
 
 
 
BÖLÜM I. GøRøù………………………………………………………...……...1 
 
I.1. Problem Cümlesi……………………………………………………...3        
 
I.2. Alt Problemler……………………………………………………….. 3      
 
I.3. Denenceler……………………………………………………………4        
 
I.4. Tanımlar………………………………………………………………4      
 
I.5. Sayıltılar………………………………………………………………5         
 
I.6. Sınırlılıklar……………………………………………………………6    
 
I.7. Araútırmanın Gere÷i ve Önemi…………………………………….....6 
 
 
 
 
 
 
 

 
vii 
 Sayfa 
BÖLÜM II. øLGøLø YAYIN VE ARAùTIRMALAR…………………………..8 
  II.1. ÇOCUK øSTøSMARI VE øHMALø.………………………………………8 
 
II.1.1.Çocu÷un Tanımı..…………………………………………………..8 
 
II.1.2.Tarih Boyunca Çocuk...…………………………………………….9 
 
II.1.3.Günümüzde Çocu÷un Algılanıú Biçimi...…………………………11 
 
II.1.4.Aile ve Çocuk..……………………………………………………13 
 
II.1.5.østismar………………...…………………………………………..15 
 
 
II.1.5.1.Fiziksel østismar……...………………………………….16 
 
 
II.1.5.2.Duygusal østismar……...………………………………...24 
 
 
II.1.5.3.Cinsel østismar……...……………………………………28 
 
II.1.6.Tacize U÷rayan Çocukların Psikoloji ve Davranıúları...…………..32 
 
II.1.7.østismar Olan Davranıúı Olmayan Davranıútan Ayırmak…...…….33 
 
II.1.8.øhmal…………………………...………………………………….33 
 
 
II.1.8.1.Fiziksel øhmal………..………………………………….35 
 
 
II.1.8.2.Duygusal øhmal………...………………………………..36 
 
 
II.1.8.3.Cinsel øhmal………...…………………………………...37 
 
II.1.9.Engelli Bireylerin Antik Ça÷larda østismarı…...………………….37 
 
II.1.10.Engelli Bireylerin Bugünkü Toplumlarda østismarı…..…………38 
 
II.1.11.Aile ve ùiddet...…………………………………………………..40 
 
II.1.12.østismara ve øhmale U÷rayan Çocuk Grupları...…………………42 
 
II.1.13.Çocuk østismarı ve øhmalinin Nedenleri…………...…………….42 
 
 
II.1.13.1.Ailede Ruhsal Rahatsızlık…...…………………………42 
 
 
II.1.13.2.Ailedeki Çocuk Sayısının Fazla Olması………..……...43 
 
 
II.1.13.3.Ailenin Sosyal Yalnızlı÷ı……...……………………….44 
 
 
II.1.13.4.Anne-Babanın Alkol, Uyuúturucu,  
  ølaç Ba÷ımlısı Olması…………………………………...44 
II.1.13.5.Anne-Babaların Sorumluluk ve Adalet Duygularının               
 
 
 
  Yeterince Geliúmemiú Olması…………………………..44 
 
 
 
 

 
viii 
Sayfa 
II.1.13.6.
Anne-Babanın Çocuk Geliúimine ve Yetiútirmeye øliúkin   
 
  
Bilgilerinin Yetersiz Olması…………………………….45 
II.1.13.7.
Anne-Babanın E÷itim Düzeyinin Düúük Olması…...….46 
II.1.13.8.
Anne-Babanın Evlilik øle ølgili  
  
Problemlerinin Olması…………………………………..46 
II.1.13.9.
Anne-Babanın Çocukken Örselenmiú Olması…..……..47 
II.1.13.10.
Anne-Babanın Yaúlarının Küçük Olması……...……...47 
II.1.13.11.
Çocu÷un Fiziksel veya Zihinsel Engelli Olması…...…48 
II.1.13.12.
Çocu÷un østenmedik Bir Zamanda Do÷ması 
                 
veya Gayri Meúru Olması…………………………….48 
II.1.13.13.
Çocuk østismarı ve øhmaline Toplumsal  
                Ekonomik Düzeyin Etkisi……………………………..49 
II.1.13.14.
Çocukların Do÷um Sırası…...………………………...50 
II.1.13.15.
Çocukların Yaúlarının Küçük Olması…...……………51 
II.1.13.16.
Çocuktan Gerçek Dıúı Beklentiler…..………………..51 
II.1.14.
Çocuk østismar ve øhmalinin Görülme Sıklı÷ı…...………………52 
II.1.15.
Çocuk østismarı ve øhmalinin Çocuk Üzerindeki Etkileri...……...53 
II.1.16.
Çocukluktaki østismara Ba÷lı Olarak Geliúen  
           Ruhsal Bozukluklar……………………………………………….55 
II.1.17.
Çocuk østismarı ve øhmalinde Ö÷retmenin Rolü…...……………56 
II.1.18.
Çocuk østismarı ve øhmalini Açıklamaya Yönelik Kuramlar...….56 
 
II.1.18.1.
Psikiyatrik Model………...…………………………….56 
 
II.1.18.2.
Feminist Model………...………………………………57 
 
II.1.18.3.
Sosyal Etkileúimsel Model………...…………………...58 
 
II.1.18.4.
Sosyal Ö÷renme Modeli………...……………………...58 
 
II.1.18.5.
Ba÷lanma Modeli………...…………………………….60 
 
II.1.18.6.
Sosyobiyolojik Model………...………………………..60 
 
II.1.18.7.
Biyolojik Model………...……………………………...61 
II.1.19.
Dünyada Kullanılan Baúlıca Önleme Programları……...………..61 
II.1.20.
Türkiye’de Kullanılan Baúlıca Önleme Programları……..……...63 
  II.2.YURTDIùINDA YAPILAN ARAùTIRMALAR…………...…………….67 
  II.3.TÜRKøYE’DE YAPILAN ARAùTIRMALAR…………...………………71 

 
ix
Sayfa 
BÖLÜM III. YÖNTEM…...….………………………………………………...77 
     
III.1.Evren ve Örneklem…..……………………………………………….....77 
     
III.2.Veri Toplama Araçları……………….…………………………………78 
     
     III.2.1.Çocuk østismarı Tarama Anketi….………………………………..78 
 
     
III.2.1.1.Çocuk østismarı Tarama Anketinin  
                             Güvenirlik ve Geçerli÷i…………………………………….....78  
      
III.3.øúlem Yolu……….……………………………………………………..79 
      
III.4.Verilerin Analizi…………………..……………………………………79 
 
 
BÖLÜM IV. BULGULAR……………………………………………………..80 
       
IV.1.Denence 1….…………………………………………………………..80 
       
IV.2.Denence 2….…………………………………………………………..81 
       
IV.3.Denence 3….…………………………………………………………..82 
 
 
BÖLÜM V. TARTIùMA VE YORUM………………………………………84 
 
 
BÖLÜM VI. SONUÇ VE ÖNERøLER………………………………………..86 
 
 
KAYNAKÇA………………...………………………………………………….88 
 
 
EK...…..….……………………………………………………...……...………..96 
        Çocuk østismarı Tarama Anketi..…………………………………………...96 
 
 
ÖZGEÇMøù……………………………………………………..………….…103 
 
 

 
x
TABLOLAR L
øSTESø 
 
Sayfa 
Tablo 1 
Örnekleme Giren Ö÷rencilerin Genel Da÷ılımı………………………...77 
Tablo 2 
Engel Türlerine Göre øhmal ve østismara U÷rama Düzeylerine 
  øliúkin Sayısal Bilgiler…………………………………………………..80 
Tablo 3 
Engel Türlerine Göre øhmal ve østismara U÷rama Düzeylerine  
   øliúkin Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları………………………….81 
Tablo 4.
 Engel Türlerine Göre øhmal ve østismara U÷rama Düzeylerine 
   øliúkin LSD Testi Sonuçları…………………………………………….81 
Tablo 5. 
Yaú Gruplarına Göre øhmal ve østismara U÷rama Düzeylerine 
   øliúkin t-testi Sonuçları……………...………………………………….82 
Tablo 6. 
Yaú Gruplarına Göre øhmal ve østismara U÷rama Düzeylerine  
   øliúkin Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları………………………….82 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
xi
KISALTMALAR 
 
 
Ç
øKORED    
Çocu÷u østismardan Koruma ve Rehabilitasyon Derne÷i 
UNICEF 
 
United Nation Children’s Fund (Birleúmiú Milletler 
 
 
Çocuklara Yardım Fonu) 
SPSS   
 
Statistical Package for Social Sciences (Sosyal Bilimler 
 
 
 
øçin østatistik Paketi) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

BÖLÜM I GøRøù 
 
 
“Çocuk”  kavramı  tarihte  toplumun  yapılarına,  kültürlerine,  inançlarına, 
ekonomilerine göre de÷iúen bir kavramdır. Çocuk Hakları Sözleúmesi’ne göre ise 
“Ulusal  yasalarca  daha  genç  bir  yaúta  reúit  sayılma  hariç,  18  yaúın  altındaki  her 
insan çocuk sayılır” (Kurtay 2004: 1). 
 
Çocuk  do÷du÷u  andan  itibaren  büyüme  süreci  içinde  ailesiyle,  özellikle  anne-
babası  ile  kurdu÷u  etkileúimden  çıkardı÷ı  sonuçları  özümseyerek  kiúili÷inin  ve 
ruhsal  yapısının  temellerini  oluúturmaktadır.  Günümüzde,  kendine  güvenen, 
ba÷ımsız  davranabilen,  yaratıcı,  atılgan,  araútırıcı,  uyumlu  ve  kaygı  yaratıcı 
durumları  denetleyebilen  kiúilere  ihtiyaç  oldu÷u  kabul  edilen  bir  gerçektir.  Bu 
bireylerin sorunsuz ve üretken olabilmelerinde ana-babalara ve e÷itimcilere büyük 
görevler düúmektedir.  
 
Toplumların gelece÷i olan çocuk ve gençlerin her yönden sa÷lıklı yetiútirilmeleri, 
kiúilik geliúimleri için de çok önemlidir (Yörüko÷lu 1992: 128). 
 
Çocuk ana babaya yalnızca bakım ve beslenme açısından de÷il aynı zamanda ilgi 
ve sevgi bakımından da muhtaçtır. Çocuk sevgi dolu ve huzurlu bir aile ortamında 
kurdu÷u  temellerle  davranıúlarını,  sosyal  iliúkilerini  ve  topluma  uyumunu 
düzenler.  Nesillerin  iyi  yetiúmesi,  anne  ve  babaların  tutumlarına  ba÷lıdır  ve 
onların eseridir. Bu nedenle anne babaların çocuklarına karúı gösterdikleri tutum 
ve  davranıúlar,  çocu÷un  yetiúti÷i  ortam,  çevresindeki  di÷er  yetiúkinlerin 
davranıúları çocu÷un sa÷lıklı bir kiúilik geliútirmesi açısından önemlidir (Özdo÷an 
1997: 119). 
 
Kiúili÷in  oluúumunda  anne-baba  tutumlarının  etkisi,  özellikle  çocu÷a  uygulanan 
ödül  ve  cezanın  çocu÷un  davranıúlarını  úekillendirdi÷i,  gerek  ö÷renme 
kuramcılarının  gerekse  kiúilik  kuramcılarının  üzerinde  önemle  durdukları  bir 
görüú  olup  çocu÷un  kiúili÷inde,  ödülün  olumlu,  cezanın  ise  olumsuz  etkileri 
oldu÷u ileri sürülmektedir.  

 

Çocuklara  uygulanan  fiziksel  ceza,  çocukta  aúa÷ılık  duygusunun  oluúmasına 
neden olabilirken çocu÷un benli÷ini, kiúili÷ini olumsuz yönde etkileyebilmekte ve 
çocu÷un  toplum  dıúına  itilmesine,  di÷er  bireylerle  iletiúim  kuramamasına  zemin 
hazırlayabilmektedir.  Aynı  zamanda  ebeveynlerin  stres  ve  sıkıntıları  sonucunda 
çocu÷u  cezalandırmak  amacıyla  fiziksel  istismar  úekillerinden  olan  ısırma, 
çimdikleme  ya  da  herhangi  bir  úeyle  vurma  davranıúına  yönelmesi  de  çocu÷un 
kendisini  yetersiz  hissetmesine,  kiúili÷inin  bozulmasına,  kaygı  düzeyinin 
yükselmesine neden olabilmektedir.    
 
Çocu÷un ihmal ve istismarı ise, çocu÷un duygusal  yaúantısını ve kiúili÷ini direkt 
olarak  etkileyebilmekte,  çocu÷un  ilerideki  yaúantısında  sa÷lıksız  bir  kiúilik 
geliútirmesine neden olabilmektedir (Yörüko÷lu 1992: 141). 
 
Bu  çocukların  benlik  saygısı  düúük  olabilmekte  ve  pasif  ve  çekingen,  kendisiyle 
fazla  ilgili,  kaygılarını  yenmede  baúarısız,  kolayca  bunalıma  düúebilen  uyumsuz 
kiúiler oldukları görülebilmektedir.  
 
Bütün  bunlardan  da  anlaúılmaktadır  ki;  aile  içi  iliúkilerde  doyum  sa÷layabilen 
çocuk uyumlu kiúilik özelli÷i göstererek, iyi iliúkiler kurup sürdürebilmekte, grup 
çalıúmalarına katılabilmekte, baúkalarının haklarına saygı göstermeyi, sorumluluk 
almayı  ö÷renebilmekte,  kendine  özgüveni  artmakta  ve  özsaygısı  yükselmekte 
dolayısıyla  arkadaúlık  iliúkilerinde,  sosyal,  akademik  ve  mesleki  yeterli÷indeki 
baúarısı da artabilmektedir.   
 
Araútırmalar  prematüre,  güç  do÷an,  hasta  ve  engelli  olan  çocukların  istismar 
edilme  oranlarının  daha  yüksek  oldu÷unu  göstermektedir.  Bu  çocukların  aúırı 
duyarlı  olmaları  ayrıca  titiz  bir  bakım  gerektirmeleri  akranlarına  göre  daha  zor 
çocuk olmalarına neden olur. Aynı zamanda, davranıúlarını annenin beklentilerine 
uygun bir úekilde kontrol edememeleri nedeniyle de bu çocuklar kolayca istismar 
edilirler. 
 
Çocukta bir zihinsel ya da kronik rahatsızlık varsa ya da do÷uútan gelen bir engeli 
bulunuyorsa anne-babanın çocu÷u kabul etmeleri de güçleúmektedir. Bu ise daha 

 

sonra  anne-babanın  çocu÷u  örselemesine  neden  olmaktadır.  Bu  nedenle  yapılan 
çalıúmalarda en çok, bir engeli olan çocukların dövüldü÷ü sonucu elde edilmiútir 
(Karaman 1993: 32).  
 
Sonuç  olarak  engelli  çocukların,  aileleri  tarafından  gördükleri  ihmal  ve  istismar 
konusuna bir kez daha dikkat çekilmek istenilmiútir. 
 
 
I.1.Problem Cümlesi 
 
Engelli çocukların aileleri, çocuklarını ihmal ve istismar etmekte midirler?  
 
 
I.2.Alt Problemler 
 
Bu araútırmada ele alınan problemin incelenebilmesi için aúa÷ıdaki sorulara cevap 
aranmıútır.  
 

Yüklə 5,81 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin