Nota: Seslerin yüksekliklerini (incelik/kalınlık) ve sürelerini göstermeye yarayan işaretlerdir. Müziğin alfabesini, yani notaları öğrenmek için çeşitli çalışmalar yapmak gerekir: Solfej



Yüklə 338,06 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/34
tarix26.12.2023
ölçüsü338,06 Kb.
#197538
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   34
Temel Müzik Eğitimi

Natürel (ing. 
natural):
( ) Bemol veya diyez almış bir notanın, doğal haline 
döneceğini belirten işarettir.
 


Gam (İng. Scale, Fra. Gamme, Alm. Tonleiter, İta. Gamma) 
 
Bir sesten başlayıp, o sesin oktavında sona eren ses dizisidir. Kalın sesten başlayıp 
incelen gama "çıkıcı gam", ince sesten başlayıp kalın seslere doğru inen gama "inici 
gam" denir. Gam kelimesi 'dizi' kelimesiyle eş anlamlı kullanılabilmektedir. Biz bu 
metotta 'gam' kelimesini tercih edeceğiz ve eşit tamperaman sistemde 
çalınabilecek/okunabilecek gamları ele alacağız (yani makamsal dizileri 
incelemeyeceğiz).
Batı Müziği'nde kullanılan temel gamlardan (majör ve minör) bahsetmeden önce, bu 
gamların oluştuğu Antik Yunan Medeniyeti'nde ve Ortaçağ Avrupası'nda kullanılan 
modları (bu dönemlerdeki gamlara mod deniyor) incelememiz gerekir.
Antik Yunan Medeniyeti'nde modlar 4 sesli 'tetrakord'ların bir araya gelmesiyle 
oluşuyordu. Bu dönemde miksolidyan, lidyan, frigyen, doryan, hipolidyan, hipofrigyen 
ve hipodoryan olarak adlandırılan modlar kullanılmıştır ve bu modlar, ortaçağda 
kullanılan kilise modlarından farklıdır.
Ortaçağda kullanılan temel 7 kilise modunu, içinde majör ve doğal minör gamları da 
barındırdığı için ayrıntılı olarak inceleyeceğiz. Kilise modları 7 sesten oluşan gamlardır.
1) İyonyan Mod (Majör Gam)
2 tam, 1 yarım, 3 tam, 1 yarım aralıklardan oluşan moddur. Bu mod Barok Dönem'de 
majör gam olarak kullanılmaya başlanmış ve klasik batı müziğinin temel gamlarından 
biri olmuştur. 
Türkiye'de kullanılan makamların sistemleri çok farklı olsa da (koma kullanımı, seyir 
özellikleri gibi); iyonyan modunun ana dizisindeki aralıkların Rast makamı dizisinin 
aralıklarına benzediği söylenebilir. 
2) Doryan Modu
1 tam, 1 yarım, 3 tam, 1 yarım, 1 tam aralıklardan oluşan moddur. Bu modu 
oluşturabilmek için bu aralıkların ezberlenmesine gerek yoktur. Herhangi bir iyonyan 
modun (majör gamın) 2. notasından başlayarak o notanın oktavına kadar 
geldiğimizde elde ettiğimiz gam, doryan modudur.
Re notasından oktavına arıza almadan gittiğimizde doryan modunu elde ederiz. 


Doryan modunu aşağıdaki şekilde de oluşturabiliriz: 
Herhangi bir majör gamın 3. ve 7. seslerini yarım ses pesleştirdiğimizde doryan 
gamını elde ederiz. Aşağıda hiç arıza almayan do majör gamı üzerinden 3. ve 7. 
sesleri yarım ses pesleştirerek elde ettiğimiz do doryan gamı gösterilmiştir. 
Doryan modunun ana dizisindeki aralıkların Hüseyni makamı dizisinin aralıklarına 
benzediği söylenebilir. 

Yüklə 338,06 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   34




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin