DIQQILI//DINQILI (Ordubad) – bir az, azca. –Bi
dıqqılı əvdən uyana lumu ağaşdarıdı.
Bu söz Füzuli, Kürd
əmir, Qazax, Mingəçevir, Zəngilan
şivələrində də eyni mənada işlənir (1, s.138).
DILQIR (Bab
ək, Naxçıvan) – pis vəziyyətdə olan,
köhn
ə. –Dılqır bir maşınnan yana məni biyabır elədi.
DIMIХ (Şаhbuz) - quyruqlu qоyun. -Bir dımıх
gətirmişdi, bəyənmədi.
DINITDAMAX
(Camaldın) – gözlərini zilləyib
baxmaq. –El
ə dınıtdadı ki, özümü itirdim, bilmədim neyniyəm.
DINQITDАMАХ (Teyvaz) – gözlərini bir nöqtəyə
zilləmək. -Gör nеcə də gözdərin dınqıtdаyıp şоvul-şоvul bахır.
DINQITMAX
(Babək, Naxçıvan) – oturub qalmaq,
getməmək, yanını kəsdirib durmaq. –Nə dınqıtmısan
böyürümdə, bir dur o yana görəx'.
DIRREY
(Naxçıvan) – uzun boylu adam. –Bir dırrey
kişiydi, səni soruşurdu.
DIYDIX//DAYDAX (
Xıncab, Xok, Qıvraq, Püsyan,
Şıxmahmud) – yüngül. –Dıydıxlıx eləmə görəx', yekə kişisən.
DIZIХMАХ (Keçili, Külüs) – qоrхmаq. -Bir аğsаqqаl
görəndə hаmısı dızıхıflаr.
DIZQAX (Biç
ənək, Xanlıqlar, Kırna) – qorxaq. –Bizim
müdür çox dızqax adamdı, kölgəsinnən də qorxur.
85
DIZMAN//DİZMAN (Şahbuz) – altıillik axta qoç. –Bir
dızman qoçu var çoban Səfdərin.
DIZMARI (Culfa, Ordubad) – iri gil
əli üzüm. –
Dızmarı üzüm şirin olur.
DİBƏX' (Şahbuzkənd) – içi ovulmuş çay daşı. –
Dib
əx'də ən çox duz döyərix'.
DİBİR//DÜBÜR (Babək, Ordubad, Şahbuz, Şərur) –
ikillik buruq t
əkə.
Bu söz
ə dıbır variantında dilimizin bir çox dialekt və
şivələrində rast gəlirik (1, s.137).
DİDİNTİ (Nursu) – yun təmizləyərkən didilib tökülən
qırıntılar. –Didinti ta xarab yundu da.
DİƏKMİR (Çənnəb) – nadinc, şuluqçu. –Nənən
diy
ərdi həmməşə, ilk uşəxlar diəkmir oley.
DİQQƏ GƏTİRMƏX' (Naxçıvan) – boğaza yığmaq. –
Bı Səməd kişi ta məni diqqə gətdi ha.
DİLAB (Kükü) – divarın içərisində şkafı əvəz edən yer.
Naxçıvanda köhnə evlərdə divarlar həddindən artıq qalın
olurdu. Buna möhr
ə divar deyilirdi, yəni torpaqdan hörülmüş
divar. Bu divarların demək olar ki, hamısında divar şkafı
olardı. Divarın içərisində olan bu şkaflardan həm mətbəx şkafı
kimi-qab-
qacaq yığmaq üçün istifadə edirdilər, həm də paltar
v
ə digər əşyaları yığırdılar. –İndi ta dilab qalmıyıf kin,
hammının əvində işqab var da.
DİLBAŞ (Düdəngə, Külüs) – mal-qaranın dilində
əmələ gələn yara. –Dilbaş da bir cürə heyvan xəsdəliyidi,
ağızda olur.
86
|
