11-mavzu. Korxona faoliyatini boshqarish asoslari. (2 soat) 1. Korxona boshqaruvining mohiyati va prinsiplari
2. Boshqaruvning axborot ta’minoti
1. Korxona boshqaruvining mohiyati va prinsiplari Boshqaruv – bu xodimlarga va umuman ishlab chiqarish jamoalariga ta’sir ko‘rsatish usullari bo‘lib, bu usullar qo‘yilgan maqsadlarga erishish jarayonida mazkur xodimlar va jamoalarning faoliyatini uyg‘unlashtirishni nazarda tutadi. Boshkaruv tizimini turli mikyoslarga bulish mumkin:
Milliy iktisodiyotni boshkarish
Xar bir tarmok va tumanlar tasarrufidagi korxonalarni boshkarish
Korxona ichidagi bulimlarni boshkarish
Boshkaruv tuzilmasini belgilovchi omillar a) Tuzilmani aniklovchi omillar
Boshkaruv maksadi
Boshkaruv funksiyalari va vazifalari
Ish vaktining tartibi, oraligi va boshkalar
b) tuzilmaga ta’sir kiluvchi omillar
Tashki muxit
Texnologiya
Korxonaning kata kichikligi
Xodimlar soni
Biznes strategiyasi
Kabul kilingan karorlar tizimi
Tanlangan tuzilma va boshkalar
v) Tuzilmani muvofiklashtiruvchi omillar
YUkori malakali xodimlarga ega bulgan, uncha kata bulmagan bulimlar va buginlar
Kup bulmagan boshkaruv buginlari
Uzgarishlarga nisbatan sezgirlik va xozirjavoblik
YUkori darajadagi unimdorlik
Past darajadagi xarajatlar
Ish jadvalining bevosita iste’molchilarga mosligi va boshkalar.
Boshkaruvning tashkiliy tuzilmasi boshkaruv oldida turgan vazifalarni muvaffakiyatli xal etishga yordam beradigan kilib tuzilishi kerak. U kuyidagi talablarga javob berishi kerak
1.Boshkaruv tizimida bugin va boskichlar soni makbul bulishi kerak. Bugin va boskichlar sonining aksossiz kupayib ketishi:
Boshkaruv apparatini saklash xarajatlarining ortib ketishi
Axborotlarning utish yuli chuzilib ketishi
Boshkaruvda paralellizm va takrorlanishning yuzaga kelishiga
Boshkaruvda ma’suliyatsizlikka yul kuyilishiga va boshkaruv samarasini pasayishiga olib keladi.
2.Boshkaruv tuzilmasi boshkaruv apparatining tezkor ishlashini ta’minlashi lozim. Bu faoliyat vazifalarni uz vaktida va moxirlik bilan tez xal etishda namoyon buladi. Bunga ishlab chikarishning mikyosi, murakkabligi, boshkaruv ob’ektlarining joylashuvi xam ta’sir kursatadi.
