Mövzu: Marketinqin ətraf mühiti

Demoqrafik mühit

Demoqrafiya əhalini müxtəlif statistik göstəricilər əsasında öyrənən elmdir. Bu göstəricilərə aşağıdakılar aid edilir: əhalinin sayı və sıxlığı; əhalinin coğrafi baxımdan təmərküzləşməsi; əhalinin məşğuliyyəti, cins və irq baxımdan tərkibi və s. Bu mühit öyrənilən zaman aşağıdakılar təhlil olunur:

• Əhali artımında baş verən dəyişikliklər;
• Əhalinin yaş tərkibində baş verən dəyişikliklər;
• Ailələrin strukturunda baş verən dəyişikliklər;
• Miqrasiyanın təsiri;
• Təhsil səviyyəsinin artımı və s.

İqtisadi mühit

İqtisadi mühit əhalinin alıcılıq qabiliyyətinə və istehlakçıların xərclərinin strukturuna təsir göstərən amillərin məcmusu kimi xarakterizə olunur. Bu mühit aşağıdakı amillər üzrə öyrənilir:

• Gəlirlərin bölüşdürülməsi və əhalinin alıcılıq qabiliyyətinin dəyişməsi;
• İstehlakçı xərclərinin strukturunda baş verən dəyişikliklər.

	2005	2008	2009	2010	20011	2012
Cəmi gəlirlər	64.4	108.9	125.0	144.2	166.0	190.9
o cümlədən:
əmək gəlirləri	34.5	61.9	72.5	86.3	96.6	110.7
sosial transfertlər	7.5	17.0	19.6	21.8	27.5	32.2
bütün növ satışdan gəlirlər	12.0	17.2	19.2	20.1	23.3	26.3
digər pul gəlirləri	10.4	12.8	13.7	16.0	18.6	21.7

Ev təsərrüfatlarının hər bir üzvünə düşən aylıq gəlirin dəyişmə meyli, manatla
Mənbə: DSK, Azərbaycanın Statistik Göstəriciləri, 2013, səh 160

	2005	2008	2009	2010	20011	2012
Cəmi xərclər	100	100	100	100	100	100
o cümlədən:
ərzağa	53.7	56.9	52.9	48.2	47.6	43.2
qeyri-ərzaq məhsullarının alınmasına	15.6	12.6	13.5	15.2	14.4	16.2
alkoqollu içkilərə	0.6	0.6	0.6	0.5	0.5	0.5
xidmətlərə	30.1	29.9	33.0	36.1	37.5	40.1

Əhalinin istehlak xərcləri, faizlə
Mənbə: DSK, Azərbaycanın Statistik Göstəriciləri, 2013, səh 160

	Gəlir kvintilləri
	1	2	3	4	5
Gəlirlər	133.7	155.4	176.0	203.1	286.2
Məşğulluqdan gəlirlər	33.5	43.8	55.0	70.3	107.8
Özüməşğulluqdan gəlrlər	35.6	39.4	46.4	50.4	71.4
Kənd təsərrüfatından gəlirlər	24.8	25.1	24.1	27.5	30.2
İcarədən gəlirlər	0.2	0.3	0.8	2.2	4.0
Əmlakdan gəlirlər	0.1	0.2	0.2	0.4	1.2
Alınməş cari transfertlər	24.7	28.1	31.2	34.1	43.0
təqaüdlər	20.1	22.9	25.8	29.8	38.3
müavinət və sosial yardımlar	3.1	3.4	3.5	2.8	2.8
naturada sosial transfertlər	1.5	1.8	1.9	1.5	1.8
Digər gəlirlər	14.8	18.6	18.3	18.1	28.6
digər ailələrdən alınmış gəlirlər	12.3	14.7	14.0	13.3	17.5
ölkə xaricindən alınmış pul	2.5	3.9	4.3	4.9	11.1

2012-ci ildə gəlir kvintilləri üzrə gəlirlər,
ayda adambaşına manatla

	Ölkə üzrə	Şəhər yerləri	Kənd yerləri
Gəlirlər	190.9	198.9	181.8
Məşğulluqdan gəlirlər	62.1	83.7	37.7
Özüməşğulluqdan gəlrlər	48.6	55.8	40.5
Kənd təsərrüfatından gəlirlər	26.3	6.0	49.2
İcarədən gəlirlər	1.5	1.9	1.0
Əmlakdan gəlirlər	0.4	0.6	0.3
Alınməş cari transfertlər	32.2	31.5	33.1
təqaüdlər	27.4	27.6	27.2
müavinət və sosial yardımlar	3.1	2.7	3.6
naturada sosial transfertlər	1.7	1.2	2.2
Digər gəlirlər	19.7	19.4	20.0
digər ailələrdən alınmış gəlirlər	14.4	14.2	14.5
ölkə xaricindən alınmış pul	5.3	5.2	5.5

2012-ci ildə şəhər və kənd yerləri üzrə gəlirlər,
ayda adambaşına manatla

	Ölkə üzrə cəmi	Şəhər yerləri	Kənd yerləri
Gəlirlər	100	100	100
Məşğulluqdan gəlirlər	32.5	42.1	20.7
Özüməşğulluqdan gəlrlər	25.5	28.1	22.3
Kənd təsərrüfatından gəlirlər	13.8	3.0	27.1
İcarədən gəlirlər	0.8	1.0	0.6
Əmlakdan gəlirlər	0.2	0.3	0.1
Alınməş cari transfertlər	16.9	15.8	18.2
təqaüdlər	14.3	13.9	15.0
müavinət və sosial yardımlar	1.6	1.4	2.0
naturada sosial transfertlər	0.9	0.6	1.2
Digər gəlirlər	10.3	9.7	11.0
digər ailələrdən alınmış gəlirlər	7.5	7.1	8.0
ölkə xaricindən alınmış pul	2.8	2.6	3.0

2012 –ci il üzrə şəhər və kənd yerləri üzrə gəlirlərin quruluşu, faizlə

	Ölkə üzrə cəmi	Şəhər yerləri	Kənd yerləri
İstehlak xərcləri, cəmi	202.0	210.4	192.5
Ərzaq məhsullarına	87.3	88.7	85.8
Alkoqola	1.0	1.1	1.0
Tütün məmulatına	2.1	2.2	2.0
Paltar və ayaqqabıya	13.8	14.1	13.4
Su, işıq, qaz və digər yanacaq növlərinə	14.9	15.6	14.2
Ev əşyaları, məişət texnikası və evə gündəlik qulluğa	17.0	17.3	16.7
Səhiyyə xidmətlərinə	9.2	9.5	8.8
Nəqliyyat xərcləri	12.4	13.7	11.0
Rabitə xərcləri	6.1	7.0	5.1
Istirahət və mədəniyyət xərcləri	8.3	9.6	6.8
Təhsil xərcləri	3.9	4.4	3.3
Mehmanxana, kafe, restoran və yeməkxanaya	17.2	18.1	16.2
Digər mal və xidmətlərə	8.7	9.2	8.1

2012-ci ildə şəhər və kənd yerləri üzrə istehlak xərcləri, ayda adambaşına manatla