S nuqtadan polzunga uzatilayotgan uzatish nisbatini topamiz (S nuqtaning tezligi polzun tezligiga teng deb qaraladi):
S nuqtadan polzunga uzatilayotgan uzatish nisbatini topamiz (S nuqtaning tezligi polzun tezligiga teng deb qaraladi):
S nuqtadan polzunga uzatilayotgan uzatish nisbatini topamiz (S nuqtaning tezligi polzun tezligiga teng deb qaraladi):
Bu uzatish nisbatining fizik ma’nosi quyidagicha: Necha marta polzun S nuqtaga nisbatan tez harakatlanadi. Sterjenli mexanizmlar uchun bu uzatish nisbatining qiymati hisoblash ma’nosiga ega, mexanizmning keyingi holatida u o’zgaradi.
Ponali mexanizmlar uchun bu uzatish nisbati amaliy ma’noga egadir. Bunday mexanizmlar chegaralangan miqdorda qo’llaniladi, shu sababli bizning kursda o’qitilmaydi.
O’lchamli uzatish nisbati.
Bu zveno nuqtasining tezligi (yoki polzun) zveno tezligiga nisbati, yoki teskarisi – zveno tezligining zveno nuqtasi tezligiga nisbati (yoki polzun).
Bizning mexanizm uchun polzundan krivoshipga uzatish nisbatini aniqlaymiz:
Bu uzatish nisbatining fizik ma’nosi shunday: krivoship 1 radianga burilganda polzun necha “m” ga siljiydi.
Bu uzatish nisbatining fizik ma’nosi shunday: krivoship 1 radianga burilganda polzun necha “m” ga siljiydi.
Mexanizmning kelgusi holatida, bu uzatish nisbati o’zgaradi, shu sababli uning hisoblash qiymati hisoblash ma’nosiga egadir.
Uzatish nisbati quyidagi mexanizmlar uchun amaliy ma’noga egadir “shesternya-reyka” va “vint-gayka” bunda uning qiymatlari mexanizmning ishlashida o’zgarmas bo’lib qoladi.
Shunga o’xshash boshqa uzatish nisbatlari nuqtadan zvenoga yoki zvenodan nuqtaga topilishi mumkin: keyingi holatda uzatish nisbati o’lchami oldingi misolga teskari bo’lishi mumkin.
Xulosa
Xulosa qilganda, zveno va nuqtalarning tezlanish va qiymatlari mexanizmlarni kuchga hisoblashga inersiya kuch va momentlarni topishda foydalaniladi.
