Məmməd Araz. Seçilmiş əsərləri- II cild
Yüklə 0,81 Mb.
|
|
Qarışqa fəndləri öyrənəsiyəm. Suyu bir dəhnədən: əyrinin, düzün... Bir gözdə haqq yatır, Bir gözdə nahaq. Qara quş gccəni, ağ quş gündüzü, Tələdən, cələdən kim qoruyacaq? Təklərə hay verib, tənha qalmışam, Sinəmdən ay doğar - qaranlıq olsa. Sonuncu qorumla od qalamışam, Yanarlıq olacaq- Qanarlıq olsa. Sənə də yol verdim, süləngi xain, Əli məşəllidir bələdçi peşəm. Sürün öz yuvana, sürün arxayın, Mən çox yıxılmışam, sürünməmişəm. Bəzən buz içində od saxlayıram, Dəvə yüklərimi qarışqa dartır. Bəzən düşmənimi qucaqlayıram, Hardasa bu dəmdə dostlarım artır. 70 Əkinim-biçinim baharlı, qışlı, Yağışsız buludu torpaq eşitmir. Yüz il qulağımın dibində qışqır, Ürək eşitməsə, qulaq eşitmir. Bir qum dənəsində uyuyan qoram, Səhra sinəsidir sinəm deyirəm. Səhra dözümündən dözüm qoparam, Səhra yanğısında sönəm, deyirəm... 14 mart, 1988 71 ***
Xəzəli pul olan bağın Bağbanından qəpik çıxmaz, Bardan bara salam görən Əriyindən orik çıxmaz. Dərd dərədi, dərə mindi, Çəyirtkələr dəvə mindi. Dovşanlıq ki, dəbə mindi, Göy talaya əlik çıxmaz. Zaman çeynər yeyin-yeyin, Yavanlıqdı yalan-yeyin. Yüz də deyin, min də deyin, "İsmi dönük dönük çıxmaz..." Söz qənirsiz gözəlimdi, Düz yolumdu, düz əlimdi. Neyləyim ki, öz ətimdən Öz əlimə çəpik çıxmaz. Adı Pənah-pənahı yox, Günah paylar, günahı yox, Bu Allahın Allahı yox, Heç dərdimə şərik çıxmaz. 12 iyul, 1988 72 VAXTINDA GƏLMƏDİN Vaxtında gəlmədin... Mən məndim onda, Qanadım yerində, Qolum yerində. Mən onda eşqimin ağ otağında Olsam da, olardım qurum yerində. Vaxtında gəlmədin. Bir çıxaq yola, Bir gedək bir ömrün sonuna kimi. Yollarda yorulaq, yolları yoraq, Qəlbimiz baş-başa sönənə kimi. Mən də çox ürəyə od dartdım, hədər, Heç vaxta sığmadı havalı vaxtım. Caynaqdan, qaynaqdan uzaqdı hələ O mənim abırlı, həyalı vaxtım. Görmüşəm vədəsiz batan səsləri, Hay çəkən qayanı, daşı görmüşəm. Xəyanət işində ustad kəsləri Dəyanət işində naşı görmüşəm. Ha dedim özümə özündən əl çək, Uysan hər havaya, oynamaq asan... Taleyin dalınca gedirsən, gərək Qovrulsan, sovrulsan qayıtmayasan. Mum oldun, qum oldun daşa söykənib, Sinəndə göyərtdin daş xınasını. Buluddan su alsa qızıl heykəlin... Zaman sındıracaq tez sınasını. Danışsaq çıxacaq dərd bir-bir üzə, Qəlbimiz gülü buz külqabı kimi. Biz indi gərəyik bir-birimizə Gərəksiz nəsihət kitabı kimi. 73 Səni kim yolladı ömrümə qonşu, Qayıt, cəhlimini, yolumdan ayır. Mən indi yol azan bir səhra quşu, Səsim də, sözüm də sözə baxmayır... Vaxtında gəlmədin... Vaxt köhlən atdı! Vaxtında yalına yatanlar udur, Yer göyə tulladı, göy yerə atdı, Budur gecikənin töhfəsi, budur! 20 iyun, 1988 74 YENƏ BU KÜLƏKLƏR Yenə bu küləklər qoymayır yatam, Bir səmtə səsləyir hər əsən külək, Küləklər ağzında didilir adam, Bunları kim didib, Kim əyirəcək? Kiçik kiçildikcə böyük böyüyər, Yıxanı yıxanın qərəzi olmaz. Özünü itirən özündən deyər, Hörümçək torundan tərəzi olmaz. Sərsəri küləklər gəvəzə qarğa, Səllimi küləklər yüyənsiz qadın. O qənim-qəlbində yanan çırağa, Bu qənim...Vay odu arada qaldın. Bu hansı tufandı - babası boz qurd! Qeyb olan nəfəsdir – külək donunda. Torpağa hopana yurd oldu bu yurd Səmaya qalxanda şiraşək donunda. Qoca küləklər var - Nizami səsli, Ucalıb, ucaldan onu anlayar. Bir əsim əsməsi səhraya bəsdi – Bulud soyundura, sel heşanlaya. Qapqara küləklər gecələr əsir, Ağ geyir dan yecri ağaran kimi. Aparır adamı qurd vahiməsi Qoyunu dalınca aparan kimi. Nə qədər dağ öpdüm, yer qucaqladım, Yurdumdan-yuvamdan doyan olmadım. Külək səslərinə qulaq bağladım, Külək vədlərinə uyan olmadım. 75 Yol azıb, ünvandan ünvana axır, İnam satmalıdır, vəd satmalıdır. Bu yazıq küləklər aldanıb axı, Bəlkə də haqqı var - aldatmalıdır. Kim duyar bir qəlbin hay-harayını, Mən düzəm, "düz əllə" düzləşməmişəm. Hələ ürəyimin "Qış sarayını" Yıxan küləklərlə üzləşməmişəm. 3 iyul, 1988 76 BU DƏRƏ DƏRİN DƏRƏ Sağım da qayalıqdı, Solum da qayalıqdı, Önümdə dərin dərə... Həyat da dərin dərə, Ölüm də dərin dərə. Burda quşlar ötürsə, Çəyirtkələr gizlənib, Qayalar kölgəsində Çox kölgələr gizlənib, Çox ləkələr gizlənib. Çox bəlkələr gizlənib Burda ilan ilandır, Mələməz quzu kimi, Burda məğrur qartallar Özü tapar ovunu, Gözləri leş aramaz Oxşan quzğun kimi. Gedirəm axın boyu, Deyirəm çox qəribə, Çox qəribə bəşərik, Göy başımıza şərik! Yer ayağımıza şərik! Su üstə tumurcuqlar Kiçilmiş gözlar kimi, Oyulub, çuxurlanıb, İşığı oğurlanıb İçilmiş gözlər kimi, Bu dərə dəorin dərə, Suları sərin dərə... Dərəyə düşmək asan, Dərədən çıxmaq çətin. Dərəyə qulazlanan Torusan bir millətin. Ayağınla düşmüsən, Əlinlə çıxmalısan. Özünü həfkələyib Bir tora yığmalısan. Birdən görsən, ilahi! 77 Özün özün deyilsən. Körpü nədir, bənd nədir, Quma özül deyilsən... Neynər gərəksizləri, Özü gərəksiz olan, Qədəm əyri, iz əyri, Bir əyrisi düz olan... Dərəyə enmə, qorxaq! Qorxaq həllənc daşıdır, Kim ona təpik vursa, Dalı ona qarşıdır. Bu dərə qürd dərəsi, Marığında nər-igid, Ora düşsə kor olar Qaranlığa hürən it. Bu dərə dərin dərə! Dəroəyə enmə, qorxaq! Sahilə yamaq olan Ayaq izin qalacaq. Sonra kim darta səni, Bir müqəddəs əl gərək. İşıqdan sap əyirə, Bir müqəddəs əyilə, Bağlayıb darta səni Çanaqlı bağa kimi Qəfildən ata səni. Dərəyə enmə, qorxaq! Bu dərin dərələrə Arazlar sığa bilər, Bu dərin dərələrdən Arazlar çıxa bilər. Dərəyə enmə, qorxaq! Şah İsmayıl taxtına Gedən yol burdan keçir, Ədalət paytaxtına Gedən yol Burdan keçir: Dərəyə enmə, qorxaq! Bu dərə, dərindərə... 20 iyul, 1988. 78 QALMADI
Məndən bu dünyaya nə qaldı görən? Bir odlu, ocaqlı oda qalmadı. Suyundan oduma arx açdım, suyum Od alıb qarışdı oda, qalmadı. Bilməm o nankorun qəsdi nə idi? Özü insandırsa, əsli nə idi? Gümanım bu dostluq qəsrinə idi, O da tez dağıldı, o da qalmadı. Köçdü göylərimdən gözünə hər qəm, Mən belə qurumuş saman çöpüyəm. Körpüsüz bir çayam, çaysız körpüyəm, Məndə dərd qalmadı, qada qalmadı. Zaman zəlzələdi, ülfətdi zaman, Halal şöhrətlərə şöhrətdi zaman. Elə azğınları titrətdi zaman, Birindən bir ağız soda qalmadı. Bir dünyanı Vətənin xəritəsidir, O, göz dağlayası, göz örtəsidir. Şer, söz səhəri, söz ertəsidir, Vətənə qaldısa, yada qalmadı. 25 iyul, 1988 79 MƏNƏ BİGANƏLİK ÖYRƏT, ÜRƏYİM! Mənə biganəlik öyrət, ürəyim! Qıvrılım içimdə, Yatım içimdə. Yaxşını yamandan seçə bilmoyim, Büdrəyira, yıxılım, batım içimdə. Bir gündə ütsələr meşəni, yolub, Yıxıb – sürüsələr dağları, susum. İçib məst olmasam, baxıb məst oluın, Desələr bulağa şərabdır bu su. Sapanda güc olum, daşa ağırlıq Tənha ulduzlara daş atan olsa, Deyim "xəlbirlənən" daş qumdur artıq – Yetimi, yesiri yaşadan olsa. Heç üzü qaraya üzüm gülmədi Sən ki, tanıyırsan, ey ürək, kiməm! Pərvanə olanda o kəs bilmədi, Biganə olanda biləcək kiməm! Bir az da ölümü yandırsın ahım, Düz olum, bilməyim düz olmaq nədi, Satanın nəyinə gərəkdir axı İynə olmaq nədi? Biz olmaq nədi? Oba yerlərinə baxıb ağlayım, Tüstüsüz ocaqdan nə pay, nə umu. Odunu nə vaxtdan qara bağlayıb, Alovu nə vaxtdan ağzını yumub. Quruya yaş olmaq hünərdi bəzən, Bəzən də bu hünər girovdu nahaq. Səni sinələrdən çox asmışam mən, Bəs səni sinəmə kim qaytaracaq? 80 Elə daldalan;m alqış zalında, Xəbərim olmasın alqışlayandan. Xəbərim olmasın haqqı yanandan, Xəbərim olmasın haqqı danandan. Çəkim qoltuğuma qulaqlarımı, Bilməyim göy payı, yağışdı, qardı. Bilməyim sel çəksə ayaqlarımdan Sel kötük apardı, insan apardı... Ürəyim, öz dərdim özümdən ağır Hər hökmün andınla üz-üzə durur. Ölü sağlığımın sayıqlamağı, Diri mərhumluğun çağrışı budur... Mənə biganəlik öyrət, ürəyim... 27 iyul, 1988 81 ŞAİR, NƏ QAZANDIN? Şairəm, eşqim də öz qəlbim kimi mərdanədir. Əliağa Vahid Yalan yalmanına əli dəymədi, Üzəngi bassa da tərifçi çapar. Baş da əydirmədi, baş da əymədi, Dili dil açmadı ağlından qabaq. Mən onu görmüşdüm nurani çağda, Qızıla sarınmış yumaq kimiydi. Mən onu görmüşdüm pirani çağda, Uşaqdan da uşaq, uşaq kimiydi. Sınardı, deməzdi ürəyim sınıb... Yerə də, göyə də halaldı andı. Manat əvəzinə əlyazmasını Aca-yalavaca bağışlayandı. Qəlbində bir işim Məcnun gümanı, Dəminə dəmkeşdi qəmi də hərdən. Azanda, çaşanda öz ünvanını Dönüb soruşardı sürücülərdən. Mən onu görmüşdüm ürəyi güzgü, Palıd gövdəsinə bənzəri vardı. Mən onu görmüşdüm üzülü. üzgün, Büdrəsə, qarışqa tapdalayardı. Onu görməmişdim o illərdə ki, Xəyanət yarğandı mərdanəliyə, Zaman da ikili, zaman da iki, Zaman da yorğandı mərdanəliyə. İnsana qanaddı adi həvəs də, Həvəsi gözündə qalanlar azmı? Məhbəs də, qəfəs də, həbs də, qəsd də İnsan mərd olanda həddini aşmır. 82 Ağ yola səslərdi istəklər onu, Mərdin söykənəyi qayadı, dağdı. Mərdanə olmasa küləklər onu Qatıb yarpaqlara aparacaqdı. Mən onu görmüşdüm ürəyi güzgü, Mən onu görmüşdüm üzülü, üzgün. Heç onu görmədim hüzünlü, küskün Şair, nə qazandın mərd olmağınan! 1988
83 HESABAT
Dolaşdıq tarlanı, bağçanı, bağı, Buyur, yaddaşını köməyə çağır. Çağır tərəzini, çağır qapanı, Çağır çağrışlarla şöhrət tapanı. Sözdür-çəkəni yox, ölçəni yoxdu, Yüklə, sicimi yox, örkəni yoxdu. De ki, deməlini hələ demirəm, İnəklər cüt doğub, qoyunlar üçəm... Yalan at çapanda əlildi vicdan, De ki, düzlüyündən əyildi vicdan. De ki, işləməkdən pas atıb bu xış, Dörd fəsil yerinə qışladı bu qış. De ki, hörümçəklər hana toxuyur, Naxırçı mallara qəzet oxuyur. De ki, kəllərimiz filleri yıxır, De ki, fil gücümüz kəltəri yıxır, Əzmimiz ucaldıb dağ qızılları, Südlə suvarırıq "ağ qızılları". De ki, bunlar qalır - demədiyim bir, Çaylar at yerinə yedəklənibdir! Yağış ələməyə ələyimiz var, Bulud bələməyə bələyimiz var, Çöllər də, düzlər də dümdüz - yerində, Gecə növbə çəkir gündüz yerində. Var olsun- üyüdən ağız, "bu boyda", Açıb sinəsini kağız bu boyda. Olarlar, olmazlar yerli yerində, Qalarlar, qalmazlar yerli yerində, Sən deyən, mən yazan, nə desək - deyək, Sonra da alqışlar təsdiqləyəcək: Plan bu qədərdi, yalan bu qədər, Talan bu qədərdi; qalan bu qədər, Donan bu qədərdi, yanan bu qədər, Bilməz bu qədərdi, qanan bu qədər. 84 Noxta bu qədərdi, palan bu qədər, Yüyənsiz, qamçısız qalan bu qədər. Oynayan bu qədər, çalan bu qədər. İsmətli bu qədər, "filan" bu qədər... Söz də ki, küt düşmür, nə qədər deyir, Əyrini də yeyir, düzü də yeyir. Dişimiz qalmadı söz çeynəməkdən, Bol məhsul olarmı, balam, bu qədər?! 1988
85 QORXURAM
Nəydi yırğalayan bir nəhəng dağı?! Uçurumlar zamanın yaddaşı kimi!.. Ələnib töküldü dərə aşağı Qayalar dağların göz yaşı kimi... Ən tənha adamdır çox dostlu adam, Yıxıldın, qaçacaq hamısı birdən. Bir olsun - pir olsun: çıxarma yaddan, Bir olsun - pir olsun, yapış o pirdən! Düz yola çıxmağa çoxu hələkdi, Bəzi oyaqları ayıltmaq olmur. Bu necə oyundu, Necə hənəkdi? Siçanı pişikdən ayırmaq olmur. Dağ uçdu? Uçruldu? - Bilinmir bu sırr! – Fitnəkar felləri deyilsə, nəydi? Zamanın qayçısı düzü düz kəsir, Səni əl verdiyin hansı əl əydi? Hər sözün qulpundan yapışmır əlim, Söz alğı-satqısı heyrətdi bəlkə? Hardasa "olarım", hardasa "bəlim" Əsrin lüğətində nifrətdi bəlkə! Sən dünən beləydin, qaragöz oğlan, Bu gün də eləsən: - təbi təlaşlı, Böyüklər kölgəsi ünvanı olan – Ay başı fırfıra, ay başıdaşlı! Ağlım, bu eyhamı sənsiz kim anlar? Sən çaşqın qafamda bir qafa da qur... Niyə bu yıxanlar, bu yıxılanlar Gələndə mələkdi, gedəndə quldur?! Dərdim min olsa da sönməz çırağım, Səsim öz səsimdən bata, qorxuram. Şairi yalana yatan yığnağın Özü də plana yata, qorxuram. 86 YAXŞILAR Amandı, qoruyun bir-birinizi. Qoymayın soyuya Arazı Kürdən. Kim atdı, kim satdı birliyinizi – Papağı gildəndi, Qafası küldən... Elə son anda da sonsuz güc ara, Sən nəfəs-nəfəsə, səs-səsə gursan. Aradan su keçdi - yarğandı ara, Alasız, talasız birliyi bir san! Yoxsa əl tutanın yıxanın qədər, Qorxma, yaxşıların biri min adam! Gəzib igidlərlə qədəmbəqədəm, Yaxşılar ordusu yaradacağam. Ziyasız olanlar ziyanı dandı, Yox üzüqarası "qara kütlənin". Bir az gec inandım, Yaxşı inandım: Dişləri pis kəsmir ağlı kütlərin! Amandı, qoruyun bir-birimzi! Döyüş nə ağıdır, nə də meyxana, Ağlağan qatlanar, - Qatlanan sınar! Beş gün əlinizə düşən meydana Kürnəş bağlayanlar yığışmasınlar! Bu hansı ağıllı başdan başlanıb? Bu sel görünəndən daha dərindir. Bu çələng taclardan uca başların, Bu sümük xalqına hürənlərindir! Yaltaq da alçaqdır, alçaq da yaltaq, Çoxlan itləşdi bir yalaq üçün. 87 Qoyun beləsini duza, saxlayaq, Sabah beləsinə şapalaq üçün. Hünər zamanın da qəddini gəlir, İgidlər ərləşir ərgən çağında. Xəyanət selinən, yelinən gəlir, Ədalət gələndə quş caynağında! Amandı, qoruyun, bir-birinizi! Qolu itənlərə qol olanların. Çəkici, orağı qorunmalıdır, Özgə ümidinə qor olanların Öz ümid çırağı qorunmalıdır! Mən də hər çağrışa dönüb baxmaram, Önümdə dağ durur, Arxamda dərə. Mən də hələm-hələm bayraq taxmaram Göyümdə göyərən göydələnlərə. Baxın, bir baxışla kim bunu anlar, Düşmən qılıncında - bu dost əlidir! Təbrikə, təhrikə mahir olanlar Güdaza verməyə səriştəlidir. İlahi, nə çoxmuş çayir kimilər! Ayıqlar qütbündə ayıq kimilər... Amandı, qoruyun birliyinizi!.. 4 yanvar, 1989 88 BU GECƏ YUXUDA Yel kimi səyirdib mənsəb atını, Sel kimi kükrəyib, Sel kimi axdım. Taxıb qollarıma quş qanadını... Bu gecə yuxuda şah oğlu şahdım. Günəşə, dur- dedim, - mənsiz yerimə! Üfürüb söndürdüm ulduzları da. Seçdim xan yerinə, əyan yerinə Qəpikdən, quraşdan ucuzları da. Çalalar önümdə süd gölməçəsi, Dərələr-bal dolu ağzına kimi. Əmrimə müntəzir, əmrimə əsir – Cəlladdan, quldurdan, - azğına kimi... Ağa barmağımı tuşladım - qara, Nə desəm ağardı dediyim anda. Kimdir bu dünyada kimliyi qalan? Əvvəli, sonu var qara daşın da. İştahım: ucalmaq Allah yanına! Bir az da yuxarı, azacıq, azca! Birdən şalı kimi də Allah yanıla, Bir çimdik toz ollam qapazındaca! Dağlara baxıram: gileyli dağlar... Bir meşə yüklənir bir qarışqaya. Bu uzaq yaxınlar, yaxın uzaqlar, Barışa bilmirsə - heç barışmaya! Qışqırdım, qışqırdım kişnərti sayaq, Qapdı hay səsimi bir qadın səsi, Kükrəyib qarışdı kükrəyən çaya Bir adam kölgəsi, bir at kölgəsi. 89 Kimsə düyününü açır baxtımın, "Çəpik çal" deyənin öz əli yoxdu. Gümüş sarayımın; qızıl taxtımın Hər şeyi yerində, Özülü yoxdu. Böyrümdə tazı da, dovşan da sinib, Gözucu vəzirə, vəkilə baxdım. Nə qaçan tərpənir, Nə qovan dinir... Bu gecə yuxuda şah oğlu şahdım! 29 yanvar, 1989 90 ŞANAPİPİK Bəzən olur: daşı yeyir ağılsız insan Şanapipik, bu adada çınqıl gəzmə sən, Baban görən, nənən görən mərzlər yox daha, Yüngülqədəm çətinliklər üzləndi üzdən, Ağırqədəm asanlıqlar dırmandı dağa. Bir azını qulağına ayıq başların... Bir azmı boğazına haqq deyənlərin... Daşlar gördü: Daşlıqdan pis ömür başlanır, Dağlar gördü: dili dağlı dağ deyənlərin! Bu adada insanlardan kövrəkdi daşlar, Bu adada yox insandan insana körpü: Bu adada-vicdanlara pərsəngdi daşlar, Bu adada dimdiyində quşların çöpü. Diri-diri dəfn olunur burda adamlar, Qum ağlayır, daş ağlayır, insan ağlamır – Burda düzlük dükanında yalan satılır, Vicdan tacir paltarında -Vicdan ağrımır! Burda insan yurd yerini qaldırıb göyə, Yuva qurub, yuvasına əlləri çatmır. Burda cehz qadınların ərləri köhlən, Burda köhlən arvadların ərləri çatmır. ...Nə yaxşı ki, qulaq tutdum xoruz banına, Nə yaxşı ki, külək səsi səsimi uddu, Qurd da, quş da qoy çəkilsin öz ünvanına, Bir zağa da, bir saralmış yarpaq da yurddu. Bu dünyanın hər gücünə sorağın olsun, Bu adanı belə gördün-hayqır, kirimə. Daş-qaya tap, yurd-yuva qur, insafın olsun, Şanapipik, bir də mənim yuxuma girmə... 1989 91
Azdı ac gödənə yüz haram tikə, Paslı dəmirləri gəmirmə nahaq İşıqla qarnını kim doydurub ki, Zülmətlə qarnımı kim doyuracaq? Gecə pəncərəmə dırmaşan pişik! Sanma ki, dünyanın bəxtəvəriyəm, Yuxuda xoşbəxtəm, o da ki - yatsam. Nahaq haqq əritsə, mənəm əriyən, Əsrin caynağında yumaqdı ad-san, Gecə pəncərəmə dırmaşan pişik! Hər haya-haraya zaman inanmır, Bəlkə Allahlığı bacarmır Allah! Çoxdandı qəlbimin çırağı yanmır, Vallah, gözlərindən od versən, allam, Gecə pəncərəmə dırmaşan pişik! Səninçün fərqi yox hər kim çağırdı, Qapıdan qapıya qaçmağın asan... Mənim ürəyimə gələn cığırda Fil azar, şir azar, horümçək azar, Gecə pəncərəmə dırmaşan pişik! Söyüd də dartmır suyunu alcaq, Bir quru kötüyün ədası yoxdur! Qurd itdən süləngi, İt qurddan alçaq, Sinəmdə yer versəm, faydası yoxdur, Gecə pəncərəmə dırmaşan pişik! Pəncərə sındıqca pişiklər artır, Görən nə yemişik, nə yedirtmişik? Astana yalayan pəncərə yırtır, Yəqin çox pişiyə pələng demişik, Gecə pəncərəmə dırmaşan pişik! Elə marıtdama altdan yuxarı, Nə var yuxanda, büdrəmək, aşmaq... Başa başsızları başsız çıxarır, Yeri get qabını yala, ay axmaq! Gecə pəncərəmə dırmaşan pişik... 1989
92 BELƏ DÜNYANIN Mikayıl Müşfiqin xatirəsinə Söz verdim, söz adlı dəfinə verə, Tək bircə ölümsüz qərinə verə. Umdum nə verdi ki, küsdüm nə verə? Mən belə dünyanın nəyindən küsüm? İtirib özündə özünü dünya, Toyların, yasların özülü dünya... Əlim ətəyindən üzülü dünya... Mən belə dünyanın nəyindən küsüm? Ömrünə vay salar, vaydan utanmaz, Saç yolub-hay salar, Haydan utanmaz, Günəşdən utanmaz, Aydan utanmaz, Mən belə dünyanın nəyindən küsüm? Çaydı dəhnəsində xırsız əjdaha, Gecəsi salamat çıxmaz sabaha. İti bazarında atından baha, Mən belə dünyanın nəyindən küsüm? Dağ olsan, istəsə qolunda saxlar, Büküb bir hörümçək torunda saxlar, Yüz illik odunu qorunda saxlar, Mən belə dünyanın nəyindən küsüm? Bir gözü işıqdı, Bir gözü buzdu, Məkrli qadındı, gülçöhrə qızdı, Həlimdi, kövrəkdi, sərtdi, quduzdu... Mən belə dünyanın nəyindən küsüm? 93 Ayağı altına yastıq qoyanlar, Başının altına qumbara qoydu! Nadanlar dünyanı qumara qoydu! Mən belə dünyanın nəyindən küsüm? Olsan öz haqqının köləsi belə, Əri öz içində, öləzi belə, Ondan inciyənin beləsi belə... Mən belə dünyanın nəyindən küsüm? 1989
94 ƏGƏR SON NƏĞMƏMİ OXUYA BİLSƏM Axşamdan səhərə yetdiyim kimi, Əgər min arzumdan birinə yetsəm, Əgər Naxçıvana getdiyim kimi, Ərdəbilə getsəm, Təbrizə getsəm. Əgər bu məkanda haqq əkənləri Haqlı döyüşlərdə qalibdi - görsəm. Özgə torpağına göz dikənləri, Çubuqsuz-çətənsiz qalıbdı görsəm. Əgər şah düzündən boylansam aya, Xətai qılıncı pilləkan olsa: O Şahlı dünyadan şahsız dünyaya, Şahlıq ləyaqəti yollayan olsa. Əgər sən ayaqda başımın üstə, Öz ana dilimi şam kimi görsəm. Nəfəsim çırpınıb çıxsa qəfəsdən, O şamda əriyən qəlbimi görsəm. Əgər xoş anlarım, xoşbəxt anlarım, Bir gödək ömürdə baxtıma yarsa, Qəfləti yuxuma daş atanların, Daşı öz qəbrinə qismət olarsa. Əgər dumaların düzümü düzsə, Yayda yaylaqlara qayıdacaqsa. Əlim ayağımı torpaqdan üzsə, Dilim məramımı oyadacaqsa. Qələmim dünyaya əmanət olsa, Gözümün işığı bir gözə töhfə. Bir də gəlişimə zəmanət olsa – Gəlməzdim mən belə dünyaya, tövbə! 95 İnam olacaqdır - dözüm vardısa, Qəmi dəm eləmək o mənə qaldı. Bir-iki yaraqlı sözüm vardısa – Vətəndən almışdım, Vətənə qaldı. Qoca Xudafərin! Susmaz gur suyam: Qəddin düzəlməmiş ölsəm, bağışla. Görüşə bilməsəm, Nursum - nur suyum, Ölkələr içində ölkəm, bağışla!.. Əgər sən nəğməmi oxuya bilsəm... Bir də öz gücümlə özümə baxdım. Əgər sən nağməmi oxuya bilsəm, Yəqin ki, bunları oxuyacaqdım... 1989
96 QAÇMA MƏNDƏN Məndən qaçma, quzu ceyran, Məndən qaçmağa nə var ki? Dərdimi qan, dərdimə yan Məndən qaçmağa nə var ki? Ovçusuyam tələm yoxdur, Tək yolçuyam, Lələm yoxdur. Sözümə tən qələm yoxdur, Məndən qaçmağa nə var ki? Nur zülmətsiz haçan oldu? Zülmotdən nur içən oldu! Ürəyimdən qaçan oldu... Məndən qaçmağa nə var ki? Bu zamandır, gərdişi var. Didmə, qurma vərdişi var. Yüklə 0,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|