Xalqaro raqobatning xususiyatlari. Raqobat va raqobat strategiyasi haqida yuqorida ta’kidlanganlarning barchasi ichki bozor bilan bir qatorda tashqi bozorga ham taalluqlidir.Lekin shu bilan birga xalqaro raqobat ba’zi bir o’ziga xos hususiyatlarga ham ega. M. Porter mavjud raqobatning o’ziga xosligiga ko’ra ikki turdagi tarmoqlarni ajratadi:
1.Ko’pmilliy tarmoqlar.
Ushbu tarmoqlar uchun aloxida mamlakatlarda raqobatning turlicha kechishi xosdir.Bunday tarmoqlarda yagona strategiyani qo’llash mumkin emas.Misol uchun,jamg’arma banklari.
2.Global tarmoqlar.
Ushbu tarmoqlar dunyo bo’yicha yagona raqobat maydoniga ega bo’ladilar.Aynan shunday tarmoqlarda oddiy raqobat usutunligini emas,balki global raqobat usutunligini yaratish kerak bo’ladi.
M. PORTER GLOBAL STRATEGIYA SHAROITIDA RAQOBAT USTUNLIGIGA ERISHISHNING VA UNDAN FOYDALANISHNING IKKI USULINI AJRATADI:
1.Faoliyatni tartibga solish(konfiguratsiya)ya’ni o’ziga xos xususiyatlaridan foydalanish maqsadida turli mamlakatlarda faoliyatning turli ko’rinishlarini joylashtirish.Faoliyat turlarini davlat quyidagi mezonlardan kelib chiqib joylashtiradi:
-omillarning minimal qiymati; -ITTKI ni o’tkazish uchun zarur sharoitlarning mavjudligi;
-maxsus ko’nikmalarning mavjudligi;
-mijozlar bilan munosabatlarning rivojlanganlik darajasi.
2.Filiallar faoliyatini muvofiqlashtirish.
Bu o’z ichiga:
ma’lumot almashinuvini;
-javobgarlikni taqsimlashni;
-xatti-harakatlarni kelishishni oladi.
SWOT analiz va uning korxonalar faoliyatidagi roli.
Hozirgi kunda jahon miqyosida amal qilayotgan bozor iqtisodiyoti sharoitida faoliyat yuritayotgan har bir xo’jalik yurituvchi subyekt o’z faoliyatini uzoqni mo’ljallangan holda amalga oshirishini taqozo qilmoqda.Ma’lumki,bozor iqtisodiyoti tizimini to’rtta dastak – talab,taklif,narx va raqobat tartibga solib turadi.Har bir korxona o’z mahsulotining hayotiyligini oshirish uchun ushbu to’rtta dastakni qo’llagan holda o’rganishi juda katta ahamiyat kasb etadi.Bu borada korxonalarda marketing hamga boshqaruv tizimi qay tarzda yo’lga qo’yilganligi muhim omillardan biri hisoblanadi.Ushbu omillarni o’rganishda va tahlil qilishda korxonalarda marketing faoliyati va tahlil usullaridan biri SWOT analiz usulidan keng foydalaniladi.SWOT analiz tahlil usuli birinchi marta 1960- yilda AQSHning Stenford Universiteti iqtisodchi olimi Albert Humphrey tomonidan yaratilgan.
