Mavzu: Xivchinlilar sinfi Odam parazitlari: tripanosoma, leyshmaniya, trixomonadava lyambliya

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Yermiz Tiliali davolash-1 fakulteti 105-a guruh talabasi Islomov Og'abekning tibbiy biologiya va genetika asoslari fanidan tayyorlagan 4-mustaqil talimi

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Yermiz Tiliali davolash-1 fakulteti 105-a guruh talabasi Islomov Og'abekning tibbiy biologiya va genetika asoslari fanidan tayyorlagan 4-mustaqil talimi

Mavzu: Xivchinlilar sinfi - Odam parazitlari:tripanosoma, leyshmaniya, trixomonadava lyambliya 1. Xivchinlilar sinfiga umumiy тавсиф. 2. O’simliksimon xivchinlilar. 3. Koloniya bo’llib yashovchi xivchinlilar. 4. Hayvonsimon xivchinlilar. 5. Parazit xivchinlilar.

Xivchinlilar sinfi klassifikatsiyasi
Kenja sinf	Turkum	Tur
O’simliksimon xivchinlilar- Phytomas-tigina	Qalqondorlar - Dinoflagellata	Seratium,tun yog’duchisi
	Evglenasimonlar - Euglenoidea	Yashil evglena
	Fitomonadlar - Fitomonadina	Voolvox, eudorina
Hayvon- simon xivchinlilar – Zoomasti- gina	Yoqali xivchinlilar - Dinoflagellata	Yoqali xivchinli
	Ildizxivchinlilar- Rhizomastiguna	Mastigamyoba
	Kinetoplastidlar - Kinetoplastida	Bodo, tripanosoma, leyshmaniya,
	Ko’pxivchinlilar - Polymastigina	Lambliya,trixomonas
	Gipermastiginalar- Gipertmastigina	Termit ko’pxivchinlisi
	Opalinalar - Opalina	Baqa opalinasi

Ildizxivchinlilar: Mastigamyoba

Hayvonsimon xivchinlilar – Zoomastigina kenja sinfi - hayvonsimon xivchinlilar - yakka yashovchi bir hujayralilar; - barcha hayvonlar singari geterotrof oziqlanadi; ular chuchuk suvda erkin yashaydi, odam va hayvonlarda parazitlik qiladi . Bodolar (Bodo) ikki xivchinli hayvonlar, chuchuk suv havzalarida uchraydi; sitoplazmasi xivchinlari asosida pellikulasi bo‘lmaydi, bu joyi orqali bakteriyalarni yutib oziqlanadi. Tripanozomalar - odam va umurtqali hayvonlar qonida parazit yashaydi; hujayrasi bir xivchinli tasmaga o‘xshaydi, o‘lchami 20-70 mkm keladi; tropik Afrikada Rodeziya tripanosomasi, uyqu kasalligini paydo qiladi; bemor ko‘p uxlaydi, ozib ketib, davolanmasa halok bo‘lishi mumrin; tripanosomani antilopalardan odamga se-se pashshasi yuqtiradi; ayrim xivchinlilar chumolilar ichagida simbioz yashab, o‘simlik sellyulozasini hazm qilishda chumolilarga yordam beradi.

Parazit xivchinlilar: А- трихомонас, Б- трипаносома, В-лейшмания): 1-og’iz teshigi, 2-bazal tanacha, 3-yadro, 4- oldingi xivchin,5,10-to’lqinsimon parda, 6-keyingi xivchin, 7-vakuollar, 8- o’q tayoqcha,9-blefaroplast, 11- xivchin,12-hyujayra ichidagi 4 ta parazit, 13- xivchinli leyshmaniya.

Kinetoplastidlar: uyqu kasali va se-se pashshasi

Tripanosomaning jinsiy sikli

Trixomonadalar - to‘rt yoki ko‘proq xivchinlar yordamida harakatlanadi; Ichakda va siydik - tanosil yo‘llarida parazitlik qiladi; Ichak lambliyasi 8 xivchinli, o’n ikki barmoq va ingichka ichakda parazit; ba’zan ichak,o‘t yo‘llarini yallig‘lantirib, holitsistid paydo qiladi. Leyshmaniyalar - Leyshmania tropica odam terisi hujayralarida parazitlik qiladi; terida surunkali yara paydo qiladi;yara o‘rnida chandiq qoladi; parazit O’rta Osiyo janubiy hududlarida tarqalgan; leyshmaniyani iskabtopar yumronqoziqdan odamga yuqtiradi ; teri leyshmaniyasi itlarda ham uchraydi; Leyshmania donovani jigar, taloq,qizil iliqda parazitlik qilib, juda og’ir ichki leyshmanioz – kalazar paydo qiladi; ayrim xivchinlilar chumolilar ichagida yashab, sellyulozasini hazm qilishga yordam beradi;

Lambliya - Lamblia intestinalis: A- yon va B- qorin tomondan ko’rinishi, B - ichak epiteliysiga yopishgan lambliya: 1 - xivchinlar, 2 - bazal tanacha, 3 - so’rg’ich, 4 - yadro, 5 - parabazal tanacha, 6 - aksostil.

Gipermastiginalar: termitlar ichagi giptrmastiginalari

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.
1.TIBBIY BIOLOGIYA VA GENETIKA ASOSLARI.
2.GOOGLE
3.arxiv.uz

E'tiboringiz uchun raxmat!