Mavzu: Matematik Naqshlar Reja


Matematik oʻyinlar va ermaklar



Yüklə 178 Kb.
səhifə2/2
tarix14.05.2023
ölçüsü178 Kb.
#113307
1   2
Matematik Naqshlar

Matematik oʻyinlar va ermaklar — matematik tahlil, topqirlik, oʻtkir zehnlilik talab qiladigan topshiriq yoki boshqotirmalar. Predmetli (Rubik kubchasi), yozib-chizib (qalamni qogʻozdan uzmay shakl chizish) yoki ogʻzaki oʻynaladigan turlari mavjud. Faqat bir taraf katna-shadigan topshiriqlarni matematik ermaklar, ikki yoki undan ortiq taraf qatnashadiganlarni esa matematik oʻyinlar deb yuritish maqsadga muvofiq.
Matematik oʻyinlar va ermaklar bolalarning aqliy qobiliyatlarini oʻstirish, kattalarning boʻsh vaqtlarini mazmunli oʻtkazish, oʻquv qurollari sifatida ahamiyatga ega. Namunalari qadim zamonlardan maʼlum. Xalq orasida tarqalgan toshchalar, soqqalar bilan oʻynalgan sodda oʻyinlarni takomillashtirish natijasida shaxmat, shashka, nard, domino va boshqa paydo boʻlgan. Tangram (Xitoy), go (Yaponiya) kabi oʻyin va ermaklar koʻp asrlik tarixga ega. Amir Temur saroyida shaxmatning bir necha turi oʻynalgani maʼlum.
XIX asrdan Matematik oʻyinlar va ermaklar ixtiro qilina boshlagan. Ayniqsa, "15" oʻyini deb ataladigan oʻyin mashhur boʻlgan. Bu oʻyinda 4x4 oʻlchamli katakdagi raqamlangan 15 ta soqqani 1 ta boʻsh katakka surish yoʻli bilan batartib terib chiqish talab etiladi. XX asrning soʻnggi choragida vengriyalik ixtirochi E. Rubikning 6 rangli kubchasi keng tarqaldi. Unda kubchaning turli yoqlarini markazi atrofida aylantirib, hamma yogʻi bir xil rangda boʻladigan holatga keltirish talab etiladi. E. Rubik yana 10 dan ortiq boshqotirma ixtiro qilgan. Bugungi kunda Matematik oʻyinlar va ermaklar ishlab chiqarishning yirik sohalaridan biriga aylanib, boshqotirmalar boʻyicha jahon chempionatlari oʻtkazila boshladi.
Matematik oʻyinlar va ermaklar matematika vositasida tahlil qilinadi. Bunda qoʻyilgan maqsadga olib boradigan yurishlarni aniqlash uchun strategiya tushunchasi kiritiladi. Strategiya — oʻyinda uchrashi mumkin boʻlgan har bir vaziyat aniq bir yurishni koʻrsatuvchi qoida(algoritm)dir. Masalan, "nim" oʻyinida xontaxta ustidagi gugurt choʻplaridan 2 oʻyinchi navbat bilan oladi. Har bir yurishda kamida 1 ta, kupi bilan 5 ta choʻp olish mumkin. Agar dastlabki choʻplar soni 6 ga boʻlinmasa, 1-oʻyinchi har doim yuta oladi. Buning uchun u har bir yurishda shuncha miqdorda choʻp olishi kerakki, natijada xontaxta ustida 6 ga karrali miqdorda choʻplar qolsin. Rubik kubchasi, Xanoy minorasi kabi oʻyinlar gruppalar nazariyasi, rekursiya kabi vositalar orqali chuqur matematik tahlil talab etishi mumkin.
Strategiya tushunchasi mohiyatan kompyuter uchun oʻyin dasturi tuzish bilan bir tabiatlidir. Xususan, shaxmat oʻynaydigan kompyuterlar muayyan strategiya bilan taʼminlanadi.
Matematik naqsh nima?
Naqsh mantiqiy ketma-ketlikdan boshqa narsa emas, ya'ni xuddi shu tarzda takrorlanadigan narsa. Mashhur Pifagor teoremasida shunday bo'ladi: to'g'ri burchakli uchburchaklarda tomonlar kvadratlarining yig'indisi gipotenuzaning kvadratiga to'g'ri keladi. Bu har doim bu raqamlarda sodir bo'ladi. Shuning uchun bu standartdir.
Tabiatda matematik naqshlarni topish mumkin.Bir necha misollarni ayting?
Tabiatda turli hodisalar va tirik mavjudotlarda takrorlanuvchi naqshlar kuzatilishi mumkin; qor parchalari, daryo tarmoqlari, gullar, daraxtlar, chaqmoqlar va hatto qon tomirlari kabi. Biroq, muhitda fraktallar cheklangan bo'lib, faqat bir necha marta takrorlanadi.
Fraktal naqsh nima?
Fraktal naqsh nima? Fraktal naqsh asosiy tuzilishga ega bo'lgan, parchalangan yoki tartibsiz bo'lishi mumkin bo'lgan, turli masshtablarda takrorlanadigan geometrik ob'ektni ifodalaydi. Boshqacha qilib aytganda, bu ob'ektlar o'zlarining kichikroq nusxalarini o'z ichiga oladi, ular o'z navbatida undan ham kichikroq nusxalarni o'z ichiga oladi va hokazo.
Fraktal nazariya nima?
Fraktallar - har bir qismi butun ob'ektga o'xshash ob'ektlar. Bu shuni anglatadiki, butun shaklning naqshlari har bir qismda, faqat kichikroq miqyosda takrorlanadi. Qor parchalari fraktallarga misol bo'ladi: qor parchasining har bir novdasi butun qor parchasiga o'xshaydi.
Shakllarni qanday aniqlash mumkin?
To'liq naqshni aniqlash tizimi tasniflash yoki tavsiflash uchun kuzatuvlarni oladigan sensordan iborat; kuzatuvlardan raqamli yoki ramziy ma'lumotlarni hisoblaydigan xususiyatni ajratib olish mexanizmi; va xususiyatlariga bog'liq bo'lgan kuzatishlar uchun tasniflash sxemasi ...
Raqam naqshlari nima?
Raqamlar kesilgan gorizontal va vertikal chiziqlarda paydo bo'ladi, lekin diagonal chiziqning vizual hissi bilan; chiziqlardagi chastotalar naqsh bo'yicha: 1, 1, 2, 1, 2, 1, 2, raqamlarning oxiri quyidagi qonuniyatga ega: 7, 4, 1, 8, 5, 2, 9, 6, 3 va 0.
Matematikaning 5 ta o'qi nima?
Matematika bo'yicha BNCC o'zaro bog'liq bo'lgan beshta tematik birlikni taklif qiladi, ular boshlang'ich maktabda rivojlantiriladigan ko'nikmalarni shakllantirishga rahbarlik qiladi. Ular: sonlar, algebra, geometriya, kattaliklar va o'lchovlar, ehtimollik va statistika.
Nima uchun matematikani naqshlar haqidagi fan deb hisoblash mumkin?
Matematik mavhum yoki real, sifat yoki miqdoriy naqshlarni, masalan, xatti-harakatlar, so'rovnomadagi saylovchilar yoki aholi sonining o'sishini aniqlaydi va tahlil qiladi. Har xil turdagi naqshlar matematikaning turli sohalarini keltirib chiqaradi. Arifmetik raqamlar va hisoblashda topilganlarni o'rganadi.
Fibonachchi ketma-ketligi qanday ishlaydi?
Fibonachchi ketma-ketligi raqamli ketma-ketlik bo'lib, unda har bir keyingi son oldingi ikkitasining yig'indisi bo'lib, 0 dan boshlanadi. Shunday qilib: 0 – 1 – 1 – 2 – 3 – 5 – 8 – 13 – 21 – 34 – 55 – 89 – 144 - Va hokazo ...
Fraktal 3 5 8 nima?
Fractal 358 - bu ROAR Educacional Gestor Profissional de Investimentos bosh direktori Rojério Araujo tomonidan yaratilgan usul bo'lib, u sizning operatsiyalaringiz uchun potentsial maqsadlar va operatsiyani bajarish xavfi ortib borayotgan joylarni ko'rsatadi.
Fraktallarning qanday turlari mavjud?
Fraktal shakllarning uchta asosiy toifasi mavjud: geometrik fraktallar (ular geometrik almashtirish qoidalariga ega); kosmosning har bir nuqtasida takrorlanish munosabati bilan aniqlanganlar; va tasodifiy fraktallar [3].
Ruh fraktali nima?
Fraktallar hissiy zaryadga ega xotiralardir. Biz boshdan kechirgan barcha narsalar hali ham ongsizligimizda qayd etilganligini hisobga olsak, fraktal vaziyatda tuzoqqa tushgan xotiradir. Birinchi marta o'zingizni tashlab ketilgan his qilganingizda, fraktal hosil bo'ldi.
Fraktal o'lchamni qanday olish mumkin?
Ushbu o'lchamni hisoblash algoritmi kvadratlar to'plami bilan qoplangan har qanday raqamni ko'rib chiqadi va N(lar) bilan ifodalangan butun raqamni qoplash uchun zarur bo'lgan kvadratchalar sonini hisoblab chiqadi, bu erda s - masshtab, ya'ni soni. tasvirning yon tomoni bo'lingan vaqt.
Fraktallarni inson tanasida qayerda kuzatish mumkin?
Fraktallar hamma joyda, shu jumladan inson tanasida - neyron konturlarida, o'pkada, bronxlar va bronxiolalardan iborat nafas olish daraxti yoki kapillyarlarning keng tarmog'ida mavjud bo'lib, biz ham ona tabiatning bir qismi ekanligimizni ko'rsatadi.
Fraktallar va matematika o'rtasida qanday bog'liqlik bor?
Fraktallar fizika va matematikaning Dinamik tizimlar va xaos nazariyasi deb ataladigan sohalari bilan bog'langan, chunki ularning tenglamalari tasodifiy ko'rinishiga qaramay, ma'lum qoidalarga, masalan, daryolar oqimiga bo'ysunadigan hodisalarni tasvirlash uchun ishlatiladi.
Аdаbiyotlаr.


1. Q.Safayeva. “Matematik dasturlash”. Darslik. T.: «IQTISOD-MOLIYA», 2008 у.7-17- betlar.
2. Q.Safayeva, F.Shomansurova. “Matematik programmalash”. Ma`ruzalar kursi. T. «IQTISOD-MOLIYA», 2006 у. 3-11- betlar.
Yüklə 178 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin