Mehnat bozorida boshqa resurslar bozori singari talab va taklif qonuni amal qiladi.Ishchi kuchining bahosi hisoblanganreal ish haqi hajmi oshsa ishchi kuchiga bo‘lgan talab qisqaradi, agar real ish haqihajmi kamaysa ishchi kuchigabo‘lgan talab ortadi, ishchi kuchi taklifi esa kamayadi. Ishchikuchigabo‘lgan talab miqdoriningishchi kuchitaklifi miqdoridan kam bo‘lishi ishsizlikni keltirib chiqaradi.
Ishsizlar – bu, ishchi kuchining bir qismi bo‘lib, ijtimoiy ishlab chiqarishda band bo‘lmagan, lekin ishlashni xohlovchi vafaol ish qidirayotgan aholidir.
Ishsizlar – bu, ishchi kuchining bir qismi bo‘lib, ijtimoiy ishlab chiqarishda band bo‘lmagan, lekin ishlashni xohlovchi vafaol ish qidirayotgan aholidir.
Ishsizlik darajasi =(ishsizlarsoni / ishchi kuchi soni)x100
Friksion ishsizlik. Unga ish qidirayotgan yoki yaqin vaqtlar ichida ishbilan ta’minlanishni kutayotgan ishchi kuchi kiradi.
Friksion ishsizlik. Unga ish qidirayotgan yoki yaqin vaqtlar ichida ishbilan ta’minlanishni kutayotgan ishchi kuchi kiradi.
Tarkibiy ishsizlik. Tarkibiy ishsizlar guruhiga ishlab chiqarish strukturasining o‘zgarishi natijasida ishchi kuchiga talab tarkibining o‘zgarishi natijasida ishsiz qolganlarkiradi. Unga asosan malakalarini o‘zgartirishi va oshirishi, ma’lumot olishi, yangi kasb egallashi lozim bo‘lgan ishsizlar guruhlari kiradi. Friksion ishsizlik bilan tarkibiy ishsizlikning asosiy farqi shundaki, birinchisida, ma’lum malaka va tajriba mavjud bo‘ladi va undan foydalanib, ish joylarini tezroq topib olishadi, ikkinchisida esa, ishchi kuchi darhol vatezroq ish joylarini topaolmaydi.
Davriy ishsizlik asosan ishlab chiqarishning pasayishi natijasida ishchi kuchiga bo‘lgan talabning kamayishidan paydo bo‘ladi. Davriy pasayish tovar va xizmatlarga bo‘lgan yalpi talabning kamayishini, shunga muvofiq, yalpi tatalabning kamayishini, vaoqibatdaaholining ishbilan bandligi qisqarishi va ishsizlikning o‘sishini bildiradi. To‘la ish bilan bandlik ishchi kuchining 100 foiz ish bilan ta’minlanganligini bildirmaydi. Aksincha, friksion va strukturali ishsizlik ilojsiz hol bo‘lganligini hisobga olsak, biz mutlaq to‘laish bilan bandlilikkaerishib bo‘lmasligini tushunamiz. Agarda davriy ishsizlik bo‘lmasa, u holda to‘la ish bilan bandlilikka erishiladi. To‘la ish bilan bandlik davridagi ishsizlik, ishsizlikning tabiiy darajasi deyiladi.
