Mavzu: Hozirgi zamon tibbiyotida yatrogeniya va evtanaziya muammolari

Yatrogen turlari
1.Birinchi tur bemorda jiddiy organik kasallik emas, balki funksional buzilishlar mavjudligi bilan tavsiflanadi, ammo u shifokorning soʻzlarini notoʻgʻri tushunib, oʻz kasalligini davolab boʻlmaydigan yoki ogʻir deb biladi.
2.Ikkinchi tur - bemorda shifokorning beparvo soʻzlaridan keyin kuchayadigan ogʻir kasallikning mavjudligi deb taʼriflanadi


Evtanaziya (grekcha: ευ- „yaxshi“ + θάνατος „oʻlim“ baxtli, azobsiz oʻlim) — turli harakatlar yoki qurollar bilan bemorning hayotini sunʼiy yoʻl bilan ushlab turgan qurilmalar ishini toʻxtatish orqali bemorning oʻz oʻlimini tezlatish haqidagi iltimosini qanoatlantirish. Koʻp hollarda evtanaziya bemorning iltimosiga koʻra amalga oshiriladi. Agar bemor ogʻir ahvolda boʻlsa uning yaqin qarindoshlari qaror chiqarishi mumkin. Evtanaziyaga koʻp davlatlarda ruxsat bor. Oʻzbekistonda evtanaziya qoʻllash taʼqiqlangan va bu mavzu haqida bahslar davom etmoqda.

Tarixi

"Evtanaziya" atamasini birinchi boʻlib XVI asrda faylasuf Frensis Bekon tomonidan „oson oʻlim“ ni taʼriflash uchun ishlatilgan. Ikkinchi jahon urushidan oldin evtanaziya gʻoyasi bir qator Yevropa mamlakatlarida keng tarqalgan edi. Oʻsha paytda evtanaziya va evgenika Yevropa mamlakatlari tibbiy doiralarida mashhurlikka erishadi, ammo natsistlarning T-4 dasturi kabi dasturlari uzoq vaqt davomida bu gʻoyalarni obroʻsizlantirdi.

Turlari

Evtanaziyaning ikki xil turi mavjud: faol va passiv evtanaziya.
Faol evtanaziya — ahvoli ogʻir uzoq vaqt surunkali kasalliklar bilan ogʻrib kelayotgan va xavfli oʻsma (saraton) kasalligi bilan ogʻrigan bemorlarda maʼlum vosita va harakatlar orqali oʻlimni tezlashtirish. Faol evtanaziyada bemorning oʻlimi tezlik bilan keskin ravishda ijro qilinadi. Passiv evtanaziyada esa bu jarayon maʼlum vaqt davom etadi.
Passiv evtanaziya — bunda bemorga taqdim etilayotgan davo choralari toʻxtatiladi. Oʻlimgacha boʻlgan vaqtni tezlashtiriladi.
1.Bundan tashqari, evtanaziyaning ixtiyoriy va majburiy turlari ham bor: