Mashinasozlik texnologiyasi

Diаgrаmmа mаsshtаblаrini аniqlаsh

Turtkich siljish diаgrаmmаsi оrdinаtа o’qining mаsshtаbi qkyidаgi fоrmulаdаn аniqlаnаdi:

=
bu еrdа S_max -siljishni diаgrаmmаsi оrdinаtаsining mаksimаl qimаti.
Tеzlik аnаlоgining оrdinаtа mаsshtаbi :

Tеzlаnish аnаlоgining оrdinаtа mаsshtаbi :

Chiziqli tеzlikning оrdinаtа mаsshtаbi :

bo’lаdi, bu еrdа

kulаchоkning burchаgiy tеzligi:
CHizniy tеzlаnishning оrdinаtа mаsshtаbi quydаgichа аniqlаnidi:
Kulachokli mexanizmni loyihalash.

Quyidagi parametrlar berilgan:

1. 
   Turtkichni yo’li h=14 mm
   
2. 
   Faza burchaklari:
   

Ko’tarilish va qaytish faza burchaklari =85
=140
Uzoqda turish burchagi φ_ut =30⁰

3. 
   Turtkichning harakat qonuni tezlanish analogi grafigi ko’rinishida berilgan (2).
   

Kulachokning faza burchaklari quyidagicha taqsimlanadi:
⁰
150⁰
Dastlab uchburchak ko’rinishida bo’lgan tezlanish analogi diagrammas quriladi. Buning uchun tanlangan koordinatalar sistemasi ning absissa o’qiga kulachokning faza burchaklari chizma uzunliklarini burchak masshtabi da belgilaymiz:
Gradusdagi ifodasi 1 grad/mm
Radiandagi ifodasi 0.0174 rad/mm
o’qida belgilangan ko’tarilish va qaytish burchaklarini o’zaro teng bo’laklarga ajratamiz. Bizning misolimizda ularning har biri teng olti bo’lakka bo’lingan.
Grafik integrallash quyidagicha bajariladi:

1. 
   Ajratilgan bo’laklar 0 – 1, 2 – 3, 3 – 4 o’rtasidan tik chiziq o’tkazib, ularni tezlanish to’g’ri chizig’i bilan kesishish nuqtalari 1^”, 2^”, 3^” kabi belgilaymiz va belgilangan nuqtalar ordinata o’qiga proyeksiyalanadi.
   
2. 
   O’qning ikkinchi tomonida O nuqtadan H₂= 57.296 mm masofada yotuvchi P₂ nuqta ordinata o’qidagi 1^”, 2^”, 3^” nuqtalar bilan tutashtiriladi.
   
3. 
   koordinata sistemasi markazi bilan O nuqtadan 0 – 1 oraliqda P₂1” chiziqqa parallel chiziq o’tkaziladi. Hosil bo’lgan qiya chiziq oxirgi nuqtasi 1’ dan 1 – 2 oralig’ida P₂2” parallel chiziq o’tkazamiz va hokazo.
   

Hosil bo’lgan nuqtalarni o’zaro tutashtiramiz va tezlik analogi egri chizig’i hosil qilinadi.
Qurilgan tezlik analogi egri chizig’i yuqorida bayon etilgan usul bilan yana bir marta grafik integrallanib yo’l diagrammasi quriladi.
Tezlik analoglari va yo’l diagrammalari ordinata masshtab koeffitsiyentlarining qiymatlari o’zaro teng bo’lishi shartiga ko’ra qabul qilinadi.
Diagrammalar masshtab koeffitsiyentlarining qiymatlarini aniqlaymiz:
Koromisloning burchak yo’li masshtabi:

1. 
   Gradusda ifodalangan burchak masshtabi:
   

1 grad/mm

2. 
   Radianda ifodalangan burchak masshtabi:
   

0.0174 rad/mm

3. 
   Yo’l masshtabi:
   

Tezlik analogi masshtabi:

Bu yerda shartga ko’ra deb qabul qilganmiz.
Tezlanish analogi masshtabi:

Kulachokning minimal radiusini aniqlash.
Kulachokning minimal radiusini aniqlash uchun diagrammasi va diagrammalaridan ulardagi φ parametrlarini yo’qotish bilan quriladi.Koromisloning chizmadagi uzunligi teng qilibО₁Вyoyni o’tkazib, koromisloning maksimal burchak qiymati β = 25⁰ chizig’i chiziladi va yoy chegaralanadi. Shu yoy kesmasida grafigidagi ordinata qiymatlarini topish uchun ОD = 130 mm kesmasini olib, D nuqtasidan perpendikulyar chiziladi. 25⁰– li chiziq bilan kesishgan nuqtasi “К” deb belgilanadi. DK perpendikulyar chizig’ida koromislo chayqalishining tangenslariga mos keluvchi va grafigidan aniqlanadigan DК₁, DК₂, DК₃va h.k. kesmalar topib qo’yiladi.
DК_i = O₁Dtgβ_i;
_{Topilgan nuqtalarni “О1}”markaz bilan birlashtirib, ОВ yoyida grafigidagi haqiqiy ordinata qiymatlari aniqlanadi. Shu nuqtalarda OK_i chiziqlari bo’yicha grafigidan ordinata uzunliklari qo’yiladi.Topilgan nuqtalar egri chiziq bilan birlashtiriladi va nomogramma hosil qilinadi. Uning o’ng va chap tomonidan urinma bo’lgan burchak hosil qiluvchi chiziqlar o’tkaziladi va kesishuvdan hosil bo’lgan burchak ostida 3-4 мм pastroqda kulachokning minimal radius markazi belgilanadi. Uning chizmadagi qiymati.Rmin=77 mm Koromisloning aylanish markazi О₁ topiladi. Koromislo uchidagi rolikning radiusi
r=30 mm