MahirəNərimanqızı
Yüklə 6,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
.
Xəyal . Təxəyyülün növlərindən biri də xəyaldır. Xəyal arzu edilən gələcəyə yönəlmiĢ obrazların yaradılması prosesidir. Xəyal xülya deyil. Xəyalı xülyadan ayıran odur ki, xəyal əsasən real, həyata keçirilməsi mümkün olan surətlərin yaradılması prosesidir. Xəyal insanın fəallığının çox qüvvətli stimullarından biridir. Xəyal insana fəaliyyətində və mübarizəsində qarĢıya çıxan çətinliklərə üstün gəlməkdə bir güc, qüvvə verir. Xüsusilə gənclərin, məktəblilərin gələcək peĢələri, həyat mövqeləri haqqındakı xəyalları onları yaxĢı oxumağa, çalıĢmağa, özlərinin təhsil fəaliyyətlərinə daha ciddi yanaĢmağa sövq edir. Göstərdiyimiz bütün bu cəhətlərinə görə xəyal insanı passivləĢdirən xülyadan əsaslı Ģəkildə fərqlənir. Xəyal insanın reallaĢa bilən, yaxud reallaĢması mümkün olan fantaziyasıdır. Belə bir fantaziya, xəyal rus yazıçısı D.Ġ.Pisarevin dediyi kimi, insanın faydalı iĢinə təkan verir. www.elmler.net - Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 103 103 103 103 103 103 103 103 103 Xəyal insanın fəaliyyətinin təhrikedici səbəbi, motivi kimi meydana çıxır. Məhz bu mənada demək olar ki, insan əli ilə düzəldilmiĢ hər Ģey öz tarixi mahiyyətinə görə maddiləĢmiĢ, həyata keçirilmiĢ insan xəyalıdır. Xəyalın insanın iĢində, əməlində, bir sözlə praktik fəaliyyətindəki rolunu böyük rus psixoloqu S.L.RubinĢteyin belə ifadə etmiĢdir: «Hər bir bədii yaradıcılıq aktında və bütün həqiqi hisslərdə fantaziyanın kiçik parçası var: bir baĢa təsir edən faktların üzərində qurulan hər bir mücərrəd fikirdə fantaziyanın kiçik parçası var; çox kiçicik Ģəkildə aləmi dəyiĢdirə bilən insanın hər bir iĢində fantaziyanın kiçik parçası var; insan düĢünərək, duyaraq, fəaliyyət göstərərək, həyata bir damcı da olsa, yenilik gətirir ki, burada da fantaziyanın bir parçası var» 1 . Yüklə 6,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|