MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
213 
həll edildiyindən həmin amillər münasibətlər sistemində 
özünəməxsus iz buraxır. Məhz buna görə də hər bir Ģəxs 
qarĢılıqlı münasibətdə olduğu adamın subyektiv mövqeyini 
öyrənməyə çalıĢır. Bu proses müxtəlif rabitə, yol və vasitələrin 
köməyi ilə həyata keçirilir. Bu vasitələrin köməyi ilə münasibət 
saxlanılan Ģəxsin kim olduğu, onun rəğbət və yaxud əks 
hisslərlə ətrafdakılara münasibəti, ictimai imkanları və s. 
aĢkara çıxarılır.
KeçmiĢ nəsillər insan münasibətləri haqqında tədricən 
zəngin məlumat toplamıĢ və «sosial sxem» yaratmıĢlar. 
«Sosial sxem» müəyyən vəzifəni həyata keçirmək üçün 
Ģablondan ibarətdir. Hər bir insanın ancaq ona məxsus həyat 
yolu olsa da, davranıĢ normalarına xas olan üslubda hərəkət 
etsə də «sosial sxemlərin» insan həyatında və xüsusilə 
Ģəxsiyyətlərarası münasibətlərdə rolu böyükdür. Ġnsan nəinki 
«sosial sxem» əsasında öz davranıĢını təĢkil edir, o, eyni 
zamanda baĢqalarını bu etalonlar əsasında qavrayır. Etalonlar 
ictimai həyatda tarixilik səciyyəsi daĢıdığından tarixən dəyiĢir. 
Ġnsanın davranıĢ üslubu, onun nitqi, geyimi və s. bu sxemə 
uyğun olaraq «zamanın tələbləri» səviyyəsinə uyğunlaĢdırılır.
Məlum 
olduğu kimi, davranıĢ etalonu tədricən 
yaranmaqla tez- tez dəyiĢir. Bu dəyiĢmələr fərdin daxil olmaq 
istədiyi qrupların təsiri ilə baĢ verir. Müxtəlif qruplarda 
müxtəlif hadisələrlə əlaqədar olan etalon çoxluğu mövcuddur. 
Etalon seçilməsinə qrupun təsirindən əlavə fərdin yaĢ 
xüsusiyyətlərinin və onun mənsubiyyətinin də təsiri vardır.
Qruplarda 
Ģəxsiyyətlərarası 
münasibətlərin 
səviyyələri
. Qrup daxilində mövcud olan Ģəxsiyyətlərarası 
münasibətləri bilmədən onu idarə etmək mümkün deyildir. 
Məlum olduğu kimi, Ģəxsiyyətlərarası münasibətlər sosial 
qrupun ümumi fəaliyyəti əsasında yaranan çoxcəhətli rabitə və 
münasibətlər 
sistemindən 
ibarətdir. 
ġəxsiyyətlərarası 
münasibətlər mürəkkəb və çoxsəviyyəli quruluĢa malikdir. 
Bunlardan