Me’morlar ushbu markaziy o‘q yo‘nalishi bo‘ylab ikki gumbazli
cherkov qurdilar. Bu bilan uch o‘qli ko‘cha belgilandi.
Maydon esa
shaharga oriyentatsiya qilindi. Uchta maydondan boshlanib, Porto del
Popolo shahar darvozasigacha davom etgan. Rimga keiuvchilarni
asosiy shoh ko‘chalarga taqsimlab, shimoliy uchta asosiy yo’nalish
shahaming turli hududlariga olib boradi.
Barokko davrida inshoatlarda badiiy
bezakga katta ahamiyat
berila boshlandi. 0 ‘sha davrdagi Rim saroylari ulugvor, tantanavor
ko‘rinishi
barokko
davri
me’morlarining
goyalari
yaratgan
buyurtmachi laming
boyligini, ulugligini aks etirishga bag’ishlangan.
Lekin saroy kompozitsiyalari ancha xarakterga ega.
JOVANI LORENSO BERNINI (1598 - 1680). Barokko
san’atining yirik vakili me’mor haykaltarosh Bemini Neopol shahrida
tug‘ilgan. Shu yerda otasidan san’at sirlarini o‘rgandi. 9 yoshida
marmardan odam boshi xaykalini ishlab, ko'pchilikni xayratlantirdi. 25
yoshda esa Rimning mahobatli binosi - Avliyo Pyotr ibodatxonasining
bosh me’mori darajasiga ko‘tarildi. U ko'plab me’morlik va
xaykaltaroshlik asarlarini yaratdi.
Bemini ijodida asosiy o'rinni egallagan av.
Pyotr saborining
gumbaz osti bo‘shlig‘iga gigant bronza, baldaxin, spiral ko‘rinishidagi
kalonna, mehrob osti yoki apsidada effektli xaykaltaroshlik asarlari
bilan bezatib, ibodatxona markazi, yani interyemi qoq o'rtasidan bo‘lib
aniqlik kiritdi. Chericovga kirgan tomoshabinni shu vaqtning o‘zida
gumbaz osti bo‘shlig‘iga olib bomvchi intiluvchan harakatni his qiladi.
Uning eng yirik asarlaridan SKALAREDJA hisoblanadi. U 1663 -
1666-yillarda quriigan. Vatikan qasri bilan av. Pyotr soborini tutashtirib
turuvchi zinapoya hisoblanadi. Bemini sun’iy perspektiva qo‘llash
usulidan foydalandi. Sekin qisqarib boruvchi zinapoya undagi
kolonnalar ham o‘z o‘mida yuqoriga qarab kichrayib boradi. Zinapoya
har xil
kattalikda, bu esa uning uzundan - uzoq va ulkan masshtabga
ega ekandek taassurot qoldiradi.
DOMENIKO FONTANO (1543 -1607 ). Yirik me’morlardan biri.
Uning ishlaridan Rimdagi Lotarenskiy saroyi ahamiyatga molikdir.
Me’mor unga fontan va kvadrat shakdagi hovli qismlarini qo‘shgan.
1580 - yil Rim shahrini qayta qurilishida papa tomonidan Fontanoga
uni loyihalash va badiiylash yuklatildi., chunki Rim katolitsizmi dun-
yoviy markaziga aylangan edi. Fontano mavjud bo‘Igan
eski shaharni
alohida bo‘lak inshoatlarini yashirib ixcham bir holatga keltirib, bir -
biri bilan bogiadi. Bir shahar quriiishida uch o‘qii sistemasini amalga
oshirdi. Dela Porto maydoni bo‘Igan poytaxt markazi va uning asosiy
ansambllari markaz bilan bogianib turadi. Ko‘chalariga keng, ko‘rkam
ko‘rinishi uchun unga o‘q chizig’i
belgilab, o‘ng tomonga qarab
yo‘naltirib, obelisk va fontan bilan yakunlandi. Foatanoning shahar
loyihasi butun Yevropada amalga oshirila boshlandi415.
Rokoko uslubi. Rokoko so‘zi fransuzcha
Yüklə
Dostları ilə paylaş: