Культура профессиональной речи

Professional tilning uchta asosiy qatlami

• Ilmiy til
• Kasbiy so’zlashuv tili- ishlab chiqarish tili, , ma'lum bir sohada ishlaydigan odamlarning kundalik muloqotiga xizmat qiladigan laboratoriya jargoni.
• Targ’ibot-tashviqot tili - sotuvchilar tili, biznesmenlar tili, tashviqot tili, reklama tili.

Kasbiy nutq madaniyati

Professional muloqot - bu mutaxassisning kasbiy faoliyatni amalga oshirish jarayonida tashkilotning boshqa mutaxassislari va mijozlari bilan nutqiy o'zaro munosabati. Kasbiy faoliyat nutqi quyidagilarni o’z ichiga oladi:

• ushbu mutaxassislik terminologiyasini bilish;
• professional mavzudagi nutqni shakllantirish qobiliyati;
• professional muloqotni tashkil qilish va boshqarish qobiliyati;
• kasbiy faoliyat masalalari bo'yicha mutaxassis bo'lmaganlar bilan muloqot qilish qobiliyati.

Kasbiy faoliyat jarayonida talab etiladigan mutaxassis xususiyatlari

• adabiy til normalarini bilish va ularni nutqda qo'llash bo'yicha barqaror ko'nikmalar;
• nutqning aniqligi, mantiqiyligi va ekspressivligini kuzatish qobiliyati;
• professional terminologiyani bilish, atamalar va tushunchalar o'rtasidagi yozishmalarni bilish;
• professional nutq uslubiga ega bo'lish;
• maqsadni aniqlash va aloqa holatini tushunish qobiliyati;
• suhbatdoshning ijtimoiy va individual xususiyatlarini hisobga olish qobiliyati;
• dialogning rivojlanishini, suhbatdoshning reaktsiyalarini bashorat qilish ko'nikmalari;
• yaxshi muloqot muhitini yaratish va saqlash qobiliyati;
• hissiy holatni nazorat qilish va hissiyotlarni ifoda etishning yuqori darajasi;
• kasbiy faoliyat maqsadlariga muvofiq dialogni boshqarish qobiliyati;
• odob-axloq qoidalarini bilish va uning qoidalariga rioya qilishning ravshanligi.

Pedagogik faoliyatda tilning foydalanish xususiyatlari

• O'qituvchi aniq gapirishi kerak. O'qituvchi daqiqada taxminan 120 so'z tezligida gaplashishi kerak. Ovozning ekspressivligiga erishish uchun pauzalardan – mantiqiy va psixologik foydalanishni bilish muhimdir. Mantiqiy pauzalarsiz nutq savodsiz, psixologik-rangsiz hisoblanadi.
• O'qituvchi kasbi har doim jamiyatdagi eng muhim kasblardan biridir, chunki bolalarimizning kelajagi, kelajagimiz uning harakatlariga bog'liq. Bu ko'p vaqtini bolalarni tarbiyalash va o'qitish bilan professional ravishda shug'ullanadigan yagona odam. Ta'lim va tarbiya o'qituvchi faoliyatidagi ikkita asosiy vazifadir.