Korxona ichki muxiti. Korxona ichki muxitini ichki uzgaruvchilar aniklaydi. Ichki uzgaruvchilar

Kadriyatlar. Munosabat – aloxida e’tikod bulsa, kadriyatlar umumiy e’tikod, xayotda nima yaxshi va nima yomon, nimaga beparvo tugrisida ishonchdir. «Kul mexnatini yoktirmayman» - bu munosabat tugrisidagi ibora. «Uz kuli bilan bajarilgan mexnat – eng olijanob mexnat shaklidir», - bu kadriyat iborasi xisoblanadi. Kadriyatlar, xamma individual xarakteristikalar kabi urganish, ukish vositasida egallanadi. Unga maktabda, ota-onalar tarbiyasi orkali urganiladi.
Xar kanday korxona, ongli yoki ongsiz ravishda, uzining kadriyatlari tizimini shakllantiradi. Bu tizim korxonaning tashkiliy madaniyati va axlokini tashkil etadi.
Raxbariyat tashkil etadigan muxit ishlovchi xatti-xarakatiga katta ta’sir kursatadi. Shuning uchun raxbarlar bu muxitni korxonaning maksadlariga erishishiga kumaklashishiga karatishi kerak.
Ishchi muxit – bu boshkarish jarayoni yordamida korxonaning extiyojlariga moslashgan xamma ichki uzgaruvchilarning tuplami. Muxitning ikki aspekti: gurux va boshkarish sardorligi ishlovchi xatti-xarakati xarakteriga katta ta’sir kursatadi.
Guruxlar aloxida odamlar xatti-xarakatiga katta ta’sir kursatadi. Gurux normalari – ma’lum sharoitlarda kabul kilingan xatti-xarakat standartlaridir. kanchalik inson uzining guruxga taallukli ekanligini kadrlasa, shunchalik uning xatti-xarakati gurux normalariga mos tushadi. Gurux normalari korxonaning maksadlariga erishishiga kumaklashishi yoki tuskinlik kilishi mumkin. Rasmiy korxonaning maksadlariga erishishni ta’minlaydigan normaga misol bulib, gurux ichidagi yukori jamoachilik, ochik mulokot xisoblanadi. Korxona maksadlariga erishishga tuskinlik kiladigan gurux normalariga paxta terimida yaxshi terimchini «kombayn» deb nomlash misol bulishi mumkin.
Liderlik – bu odamlarni ma’lum tarzda uzini tutishga majbur etib, ularning xati xarakatiga ta’sir etishda raxbar tomonidan kullanadigan vositadir. Korxona sharoitida liderlikka nisbatan bir kancha nuktai-nazar mavjud. Ulardan biri liderlik uslubidir. Liderlik uslubi menejerning dunyokarashini, xodimlarga munosabatini, uz-uziga baxo berishini aks ettiradi. Menedjer kullaydigan liderlik uslubidan maksadlarga erishishda ishlovchilar kuch gayratini yunaltirish, nizoli xolatlarni yechish katta boglik.
Barcha ichki uzgaruvchilar uzaro boglik buladi.

3.5. Rasm. Ichki uzgaruvchilarning uzaro boglikligi.

Bu omillar boshkarish amaliyotida bir-biridan ajratilgan xolda aloxida kurilmaydi. Bir ichki uzgaruvchining uzgarishi boshkalariga xam ta’sir kursatadi. Boshka uzgaruvchilarning uzgarishlari esa tulkinsimon ravishda kaytib, avvalgi uzgarishlardan xam yukori darajada ta’sir kursatishi mumkin.