Kirish marganets

Ko'rinishidan xavfsiz miqdorlar
MnSO₄ mikroelementlar bilan qo'llaniladigan (juda oz miqdordagi yoki bir necha daqiqali) oziq-ovqat va farmatsevtika idorasi yoki FDA tomonidan xavfsiz hisoblanadi. Oziq-ovqat va dori-darmonlarni boshqarish).
Xavfli miqdor
Ushbu birikmani sezilarli darajada uzoq yoki takroran ta'sir qilish odamlarga va hayvonlarga zarar etkazishi mumkin.
Bu nafas olish yo'llarining ko'zlari va shilliq pardalarida tirnash xususiyati keltirib chiqaradi, anoreksiya, bosh og'rig'i, muvozanatni yo'qotishi, pnevmoniya va nafas olish yo'llari infektsiyalari.
Surunkali nafas olish asab tizimining shikastlanishiga olib keladi, manganizm, qo'l titrashi va Parkinson kasalligining odatiy alomatlarini keltirib chiqaradi.
Shuning uchun MnSO changining tarqalishiga yo'l qo'ymaslik kerak.₄, nafas olish vositalari va himoya qo'lqoplarini taqinglar.
U suv hayoti uchun toksik bo'lib, uzoq muddatli ta'sir ko'rsatadi. Uni drenaj tizimiga yoki kanalizatsiyaga kirish imkoni bo'lmagan joylarda saqlash kerak. Uni atrof muhitga tashlashga yo'l qo'ymaslik juda muhimdir.
-
kimyo faniga oid o‘quv
-
laboratoriya jihoz
lari, asboblaridan foydalanish;
laboratoriya tajriba ishlarini bajarish, ularning natijalari asosida xulosalar
chiqarish, o‘quv
-
laboratoriya jihozlari, kimyoviy moddalar, asbob va uskunalardan
foydalanishda xavfsizlik qoidalariga rioya qilish malakalarini
mustahkamlash;
-
o‘quvchilarni kimyo yo‘nalishidagi fan
-
texnika taraqqiyoti, kimyoviy
jarayonlarning kundalik xayotda qo‘llanilishi bilan tanishtirish;
-
qadimda va o‘tgan asrlarda yashab, ijod etgan buyuk mutafakkirlar va hozirgi
davr Vatanimiz kimyogar o
limlarining faoliyati bilan tanishtirish;
-
ta’lim mazmunini tevarak
-
atrofdagi, mahalliy va tarixiy materiallar bilan
bog‘lash orqali o‘quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash;
-
ta’lim mazmunini ijtimoiy hayot va texnika taraqqiyoti bilan bog‘lash o
rqali
o‘quvchilarni ongli ravishda kasbga yo‘naltirish, o‘rta maxsus, (akademik litsey)
yoki kasb
-
hunar (kollej) ta’lim muassasalarida o‘qishni davom ettirishlari uchun
zamin tayyorlashdan iborat.
Kurs ishining maqsadi
va
vazifalar
i:
Umumiy o‘rta ta’lim m
aktablarida kimyo
ta’limi oldiga qo‘yilgan vazifalarning bajarilishini ta’minlash va nazorat qilish
ushbu Davlat ta’lim standarti orqali amalga oshiriladi.
Bitiruvchilarning
tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan talablar o‘quvchilarning kimyodan majburiy
ta
yyorgarlik darajasiga, ya’ni ularning umumiy o‘rta maktabda kimyo ta’limi
jarayonida egallagan bilim, ko‘nikma va malakalariga qo‘yilgan minimal talablarni
aks ettiradi. Umumiy o‘rta ta’lim maktablari o‘quvchilarining kimyodan
tayyorgarlik darajasiga qo‘yi
ladigan talablar uning quyidagi asosiy yo‘nalishlari
bo‘yicha belgilanadi.
· Fundamental nazariyalar;
· kimyoviy tilni o‘zlashtirish;
· kimyoviy tajribalar;
· hisoblashga doir masalalar.
Fundamental nazariyalar: o‘quvchilarga atom
-
molekulyar ta’limot asosi
da atom va
kimyoviy element, kimyoviy formula, belgi, elementning nomlanishi, oddiy va
murakkab moddalarning farqlari, nisbiy atom massa,
molekulyar massa
, sof
moddalar tarkibi, mass
aning saqlanish qonuni, massa ulushi, molyar hajm,
kimyoviy reaksiyalarning turlari, davriy qonun va davriy jadvalni tushunib yetishi,
almashinish reaksiyalari, allotropik shakl o‘zgarishlar, organik birikmalarning
umumiy formulasi, tabiatda uchrashi, ular
ni tirik organizmlar hayotidagi
ahamiyati, metallarning xossalari, kimyoviy ishlab chiqarishning ilmiy asoslari va
ularning amaliy tatbiqi haqidagi bilim, ko‘nikma va malakalar o‘rganiladi.
Kurs ishining nazariy va amaliy ahamiyati:
Kimyoviy tilni o‘zlasht
irish:
kimyoviy element, kimyoviy birikma belgilarini to‘g‘ri farqlash, nomini atay
bilish, oddiy va murakkab moddalarning formulalari, tarkibi, valentligiga asosan
to‘g‘ri yozish, anorganik moddalar: oksidlar, asoslar, kislotalar, tuzlar tarkibini
to‘g‘ri
atash.
Davr, qator, guruh, elektronlar, oksidlanish darajasi, kimyoviy
bog‘lanishlar, reaksiyalarning to‘liq va qisqartirilgan tenglamalarini tuzish va
o‘qish. Metallar, uglevodorodlar, aromatik uglevodorodlar, spirtlar,
efirlar,
aldegidlar
, ketonlar, karbon kislotalar formulalarini to‘g‘ri yozish va o‘qish,
har bir atamaning ma’nosini anglash uchun o‘quvchida kimyoviy til
rivojlantiriladi.
Kimyoviy tajr
ibalar: maktab kimyo xonasida mavjud barcha o‘quvlaboratoriya
jihozlarining nomlari uni ishlatish yo‘llari, kimyoviy elementlar yoki
birikmalarning o‘zaro ta’sirlashuvidan yangi moddalarni
hosil bo‘lishidagi reaksiyalarni amaliy tajribalarda isbotlanadi. U
mumiy o‘rta
ta’limda o‘quvchilarga nazariy bilimlar asosida hodisa va jarayonlar o‘quv
-
laboratoriya mashg‘ulotlarini bajarish bilan o‘rgatiladi. Bunda o‘rab turgan tabiat
tuzilishini anglashlarida muhim bosqich hisoblanadi.
Hisoblashga doir masalalar yechi
sh: kimyoviy reaksiyalar asosida va kimyoviy
tenglamalar bo‘yicha moddalarning nisbiy molekulyar massalari, gazlarning
hajmini aniqlash, moddalarni massa ulushi, mol miqdorini hisoblash, kimyoviy
ishlab chiqarishda mahsulotlarning nazariy olish mumkin bo‘l
ganda massa
miqdorini hisoblashni bilish, eritmalar tayyorlash hisoblarini bajarish, aralashmalar
tarkibini aniqlash yo‘llari o‘zlashtiriladi. Har bir mavzular asosida
umumlashtirilgan masala, mashq va testlar yechish. Bu esa asosiy maqsadlardan
biri hisob
lanadi.
Davriy tizimning IA guruhiga (birinchi guruhning asosiy kichik guruhi) metallar
kiradi
-
lityum Li, natriy Na, kaliy K, rubidiy Rb, sezyum Cs va francium Fr.
An'anaga ko'ra, bu elementlar gidroksidi metallar (AL) deb nomlanadi, chunki
ularning odd
iy moddalari suv bilan ta'sir o'tkazishda gidroksidi gidroksidi hosil
qiladi. Oxirgi
taniqli vakillar
gidroksidi metallar guruhi (Fr) radioaktiv e
lement
bo'lib, shuning uchun uning kimyoviy xossalari etarlicha o'rganilmagan: uning eng
uzoq umr ko'rgan izotopi 223 Fr ning yarim umri atigi 22 minut. IA guruhi bo'ylab
harakatlanayotganda, metall atomlarining radiusi (r met) ko'payadi, bu aslida
barcha
asosiy kichik guruhlarning har qanday elementlariga xosdir. K dan Rb ga va
undan keyin C ga o'tishda radiusning nisbatan kichik o'sishi mos ravishda 3d va 4d
pastki sathlarning to'ldirilishi bilan bog'liq.
Ishqoriy metalning ion radiuslari metallnikidan se
zilarli darajada kichikroq, bu
bitta valentlik elektronini yo'qotish bilan bog'liq. Ular doimiy ravishda Li + dan Cs
+ ga ko'tariladi. Gidratlangan kationlarning o'lchamlari teskari yo'nalishda
o'zgaradi, bu eng oddiy elektrostatik model doirasida tushunti
riladi. Eng kichik Li
+ ioni, boshqa gidroksidi metallarning kationlaridan yaxshiroq, qutbli suv
molekulalarini o'ziga tortadi va eng qalin gidratatsiya qobig'ini hosil qiladi.
Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, suvli eritmada Li + lityum kationi 26 ta suv
mol
ekulalari bilan o'ralgan, shulardan atigi 4 tasi lityum ioni bilan bevosita aloqada
(birinchi koordinatsion sfera). Shu sababli, ko'plab lityum tuzlari, masalan, xlorid,
perxlorat va sulfat, shuningdek gidroksid, suvli eritmalardan kristalli hidratlar
shak
lida ajralib chiqadi. Xlorid LiCl · N 2 O suvni 95 ° S haroratda yo'qotadi,
LiOH · N 2 O
-
110 ° S da, LiClO 4 · N 2 O
-
faqat 150 ° S dan yuqori haroratda.
Ishqoriy metal kationining ion radiusining oshishi bilan uning suv molekulalari
bilan elektrostatik
o'zaro ta'sirining kuchliligi susayadi, bu gidratatsiya qobig'ining
qalinligini pasayishiga olib keladi va natijada hidratsiyalangan ion radiusi [M (N 2
O) n] (bu erda n
\
u003d 17, 11, 10, 10 uchun M +
\
u003d Na +, K +, Rb +, Cs +
navbati bilan).
Ishqoriy
metall atomining tashqi energiya darajasi yadro bilan kuchsiz bog'langan
bitta bitta elektronni o'z ichiga oladi, bu I ionlanish energiyasining past qiymatlari
bilan tasdiqlanadi. Ishqoriy metall atomlari ushbu elementlarning deyarli barcha
kimyoviy birik
malarining bir qismi bo'lgan M + kationlari hosil bo'lishi bilan
osongina ionlanadi. Barcha gidroksidi metallar uchun I 2 qiymatlari shunchalik
balandki, real sharoitda M 2+ ioni hosil bo'lmaydi. Ishqoriy elementlarning elektr
manfiyligi unchalik katta ema
s, ularning eng elektrogenativ elementlari (xlor,
kislorod, azot) bilan birikmalari hech bo'lmaganda kristal holatida ionli tuzilishga
ega.
Li + ionining kichik radiusi va yuqori zaryad zichligi litiy birikmalarining xossalari
bo'yicha magnezium birikmalar
iga o'xshashligi (diagonali o'xshashlik) va shu bilan
birga boshqa gidroksidi metallarning birikmalaridan farq qilishiga sabab bo'ladi.
Xulosa
Marganets sulfatni o`rganish davomida biz uni olinishi va qanday maqsadlarda qo`lanilishini bilib oldik. Marganets sulfatni olish juda ajoyib va qiziqarli bo`ldi shuningdek buni o`rganib ham oldik.